Փոխարժեքներ 22 11 2024
USD	⚊	$ 389.45
EUR	⚊	€ 409.74
RUB	⚊	₽ 3.86
GBP	⚊	£ 491.95
GEL	⚊	₾ 142.08

կարևոր

Ուկրաինան Կանադայից կստանա NASAMS հակաօդային պաշտպանության համակարգը
11 ժամ առաջ Աշխարհ
Բանաձևն ազդարարեց՝ պատանդառված մեր հայրենակիցների հարցով գործընթացի շարունակությունը․ Սիրանուշ Սահակյան
11 ժամ առաջ Քաղաքական
Միջազգային քրեական դատարանը Բենիամին Նեթանյահուին և Յոավ Գալանտին ձերբակալության օրդեր է տվել
12 ժամ առաջ Աշխարհ
Նոր որոշումով 50.000-ի փոխարեն՝ 40.000. Արցախի հարցը իշխանության համար փակված է. դիտարկում
12 ժամ առաջ Քաղաքական
Բելգիացի քաղաքական գործիչները և խորհրդարանականները, հընթացս COP 29-ի, հայտարարություն են ուղղել Ադրբեջանի և Բելգիայի կառավարություններին
13 ժամ առաջ Քաղաքական
Փաշինյանի կառավարությունը պետք է չքվի՛ մեր երկրից իր որոշումների հետ միասին. քաղաքացիների կարծիքը՝ հարկերի բարձրացման մասին
13 ժամ առաջ Հասարակություն
Փաշինյանը չի կարողանում լուծել ռեբուսը․ արդյոք ինքը մեղավո՞ր է, թե՞ պատասպանատու․ Վլադիմիր Մարտիրոսյան
14 ժամ առաջ Քաղաքական
Միասնական ընդունելության քննությունների արդյունքում ագրարային համալսարանում կրկին արձանագրվել են խայտառակ արդյունքեր
14 ժամ առաջ Հասարակություն
Բավարար չէ ասել, որ Նիկոլը «մերկ» է. պետք է հիմնավորել, որ նա «տգեղ» է․ Արմեն Աշոտյան
14 ժամ առաջ Քաղաքական
Լյուքսեմբուրգի Պատգամավորների պալատն Ադրբեջանից պահանջում է անհապաղ և առանց նախապայմանների ազատ արձակել անօրինական կերպով բանտարկված բոլոր անձանց
16 ժամ առաջ Իրավական

11263 դիտում,

10 ամիս առաջ - 2023-12-30 15:07

Հասարակություն

Ֆեյսբուքաֆիդայագիտական գործառույթներ և գիտական էթիկա․ Միքայել Բադալյան

«Էրեբունի» պատմահնագիտական արգելոց-թանգարանի տնօրեն, պատմաբան, հնագետ Միքայել Բադալյանը գրում է․

«Այսօր Հայոց պատմության 7-րդ դասարանի դասագրքի վերաբերյալ մամլո ասուլիսի էին մասնակցում Մասնակցային դպրոցի տնօրեն Վահրամ Սողոմնյանը և դասագրքի հեղինակ, մեր գործընկեր Սմբատ Հովհաննիսյանը:

Ցավոք, ա մեր հարգարժան գործընկերը չխուսափեց անել ինձ համար խիստ անհասկանալի, այ անգամ արդեն «ֆեյսբուքաֆիդայագիտական գործառույթներ» արտահյատությունը. Նախքան լրագրողի հարցը (53-55-րդ րոպեներ), Սմբատ Հովհաննիսյանը կարծես թե խոսում էր գիտական էթիկայի մասին: Այնուհետև լրագրողի այն հարցին, թե դասագրքի վերաբերյալ քննարկումների համար ինչու չեն հանդիպում Մայր Աթոռ սուրբ Էջմիածնի ներկայացուցիչների հետ, պատմաբանների հետ, իր պատասխանում դասագրքի հեղինակ Սմբատ Հովհաննիսյանը անում է այսպիսի մի արտահայտություն.- «և որքան լավ կլիներ, որ այդպիսի քննարկումները հենց գիտական, հենց էն գլխից այսպես ասած գիտական տիրույթում, այլ ոչ թե ֆեյսբուքաֆիդայագիտական ուրեմն գործառույթներով»…

Ակնհայտորեն, այս արտահայտության մեջ ֆիդային կիրառվում է բացասական իմաստով: Ըստ ինձ, դասագրքի հեղինակի այս արտահյտությունը նսեմացնում է հայ ֆիդայու կերպարը: Եվ եթե Սմբատ Հովհաննիսյանը դասագիրքը քննադատողների հանդեպ որոշակի էմոցիաներ է կուտակել, ապա լավ կլինի դրանք արտահյտելուց հանգիստ թողնի հայ ֆիդայուն: Ինչու՞ եմ սա գրում: Որովհետև գիտնականների հետ հանդիպման ժամանակ պարոն Վահրամ Սողոմոնյանը նշեց, որ Սմբատ Հովհաննիսյանը գրում է Հայոց պատմության 8-րդ դասարանի դասագիրքը: Ընդ որում, այդ դասագրքում տեղ են գտնելու ֆիդայական շարժումը, ազգային ազատագրական շարժումը ևշատ այլ կարևոր թեմաներ: Եթե Սմբատ Հովհաննիսյանը այս արտահայտության կերպ է անդրադառնալու նաև ֆիդայական շարժմանը, ապա չի բացառվում, որ մենք պետք է «փառք տանք» 7-րդ դասարանի դասագրքին:

Հարգելի Սմբատ, ես չեմ ուզում շատ մանրանալ ու խոսել գիտական էթիկայից, բայց, այո, եթե Դուք «էն գլխից», գիտական տիրույթում, դասագիրքը գրելու ժամանակ և դրանից հետո գոնե մի փոքր խորհրդակցեիք տարբեր մասնագետների հետ, եթե դիմեիք տարբեր գիտական հաստատությունների, ունենայիք մասնակցային մոտեցում, այո, իսկապես, այսօր նման պատկեր չէր լինի: Մանավանդ, երբ Դուք Հայոց պատմության մասնագետ չեք: Դուք արդարանում եք՝ պատճառ բերելով ժամանակի սղությունը: Միթե 1 ժամ ժամանակ չկար, միթե օրը 10-15 րոպե ժամանակ չկար այս տեխնոլոգիաներով զարգացած ժամանակահատվածում խորհրդակցել գործընկերների հետ: Առավել ևս, երբ Դուք Հայոց պատմության մասնագետ չեք: Չկար, թե՞ չէիք ուզում…

Եթե ժանակակը չէր հերիքում, չվերցնեիք նման պատասխանատվություն, չգրեիք այդքան սխալներով ու վրիպակներով լի դասագիրք: Ասում եք, որ արդեն ընդունել եք, որ դասագրքում առկա են 40-ից ավել սխալներ ու վրիպակներ: Հիմա դուք այդ սխալների համար պատասխանատո՞ւ եք աշակերտների և ուսուցիչների առաջ: Ի՞նչ, դասագրքի համար ներդիր եք դնելու: Պարզվեց, որ սխալներն ու վրիպակներն այնքան շատ են, որ դժվար թե ներդիրը նպաստի աշակերտների կարողունակությունների բարձրացմանը: Աշակերտը պետք է կարդա դասագիրքը, հետո ներդիրում փնտրի, թե թվյալ թեմայի վերաբերյալ որտեղ կան սխալներ ու վրիպակներ:

Լավ կլիներ նման եզրույթներ հորինելուց ու օգտագործելուց առաջ մի քիչ էլ խորհեիք Ձեր գիտական էթիկայի մասին:

Այդ դասագրքի վերաբերյալ եղավ շատ առողջ քննարկում, որը կազմակերպվել էր «Բնօրրան» կազմակերպության կողմից: Եղավ շատ առողջ քննարկում, որին ներկա էր նաև պարոն Սողոմոնյանը: Մենք իրար լսում էինք և չէինք խոսում ֆեսբուքաֆիդայագիտական գործառույթներից: Իդեպ, բացի պարոն Սողոմոնյանից, ոչ ոք, այդ թվում և ոչ մի ուսուցիչ դրական կերպով չարտահայտվեց դասագրքի մասին: Առաջին մեկնաբանության մեջ տեղադրում եմ «Բնօրրան»-ի դիրքորոշումը, որտեղ նաև կից հղմամբ կարող եք մանրամասն լսել բոլոր բանախոսներին, ինչպես նաև՝ ուսուցիչներին»:

Կարդացեք նաև՝