Հույս ունեի՝ Էրդողանը կմասնակցի. հայտնի կոմպոզիտորը՝ Ստամբուլում Հայոց ցեղասպանությանը նվիրված համերգի չեղարկման մասին

Հայոց ցեղասպանության 100-րդ տարելիցին նվիրված «Աղետ» համերգը, որը պետք է կայանար Ստամբուլում, «սրահների զբաղվածության» պատրվակով հետաձգվել էր:

Նշենք, որ համերգին հրավիրվածների թվում էին Թուրքիայի նախագահ Էրդողանը, վարչապետ Յըլդըրըմն ու բարձրաստիճան այլ պաշտոնյաներ:

«Աղետ»-ի հեղինակ՝ ծագումով գերմանացի, թուրք և հայ կոմպոզիտոր Մարկ Սինանը Hurriyet-ի հետ զրույցում խոսել է իր ծագման, համերգի չեղարկման, ինչպես նաև Հայոց ցեղասպանության փաստին առերեսվելու մասին:

- Ձեր կյանքում և արվեստում մեծ է Ձեր մեծ մոր՝ տիկին Վահիդեի ազդեցությունը: Կպատմե՞ք նրա մասին:

-Մեծ մայրս ծնվել է Սև ծովի ափին գտնվող Օրդուում: 1915 թվականին, երբ նա 6 տարեկան էր, իրենց կյանքը փրկելու համար փախուստի են դիմում օսմանյան  հողերից: Դժվար «ճամփորդությանը» փոքրի լինելու պատճառով չդիմանալը ընտանիքին ստիպում է նրան վստահել հարևաններին. նախատեսում էին ամենակարճ ժամանակում վերադառնալ: Սակայն, բոլորիս հայտնի պատճառներով, չեն վերադարձել: Հարևանների մոտից մեծ մորս վերցրել է մի զինվոր և նրան տվել թուրք ընտանիքի՝ որպես հոգեզավակ: Վահիդեին մեծացրել են որպես հարազատ զավակի: Այդ առումով՝ կարող ենք ասել, որ բախտավոր է եղել:

-Ձեր հայկական ծագման մասին ե՞րբ իմացաք:

-13 տարեկանում, երբ ամառային արձակուրդին միայնակ եկել էի Թուրքիա՝ տատիկենց մոտ՝ նրանց օգնելու: Մեծ մայրս այդ ժամանակ էր պատմել պատմությունը, սակայն մայրս զգուշացրեց, որ այդ մասին չխոսեմ: Հասկացա, որ սա մի հարց է, որ բոլորի մոտ պետք չէ քննարկել: Հրանտ Դինքի սպանությունից հետո հասկացա նաև, թէե ինչքան վտանգավոր կարող է լինել Թուրքիայում հայկական ինքնություն ունենալը: Մինչ այդ լուրջ չէի ընդունել մորս զգուշացումները:

-1999 թվականի երկրաշարժից հետո Գյոլջուքում բարեգործական համերգ էիք կազմակերպել, իսկ վերջին տարիներին աշխատում եք «1915»-ի հետ առերեսման ուղղությամբ: Կարծում եմ` Թուրքիայի համար պատասխանատվություն եք զգում…

-Իհարկե, զգում եմ: Այլապես ինչո՞ւ գլուխս «պատերով տամ»:

-Ստամբուլում կայանալիք համերգի հետաձգումից հետո ի՞նչ եք անելու: Նոր ծրագիր ունե՞ք:

-Բեռլինում գերմանա-թուրքա-հայկական բարեկամության միություն հիմնելու որոշում կայացրեցիք:

-Համերգին հրավիրել էիք նաև նախագահ Էրդողանին և նախարարներին: Ակնկալո՞ւմ էիք նրանց մասնակցությունը:

-Հույս ունեի: Երկխոսության ի՞նչը կարող է վատ լինել:

-Գերմանիայից այստեղ հայացք գցելիս տիրող իրավիճակը ինչպե՞ս է երևում:

-Ես խորապես պառակտված երկիր եմ տեսնում: Բնակչության մեծ մասն իրեն անչափ ուրախ, հաջողակ, հզոր և լավատես է զգում: Բնակչության մյուս մասն էլ վախի մեջ է: Նրանք կորցրեցին «ընդհանուր եզրը»: Դրսից այս մասին ասելը միամտություն կարող է թվալ, սակայն հավաքական վախը հաղթահարելու ճանապարհը պասիվ դիմադրությունն է: Լուռ մնացողները պետք է իմանան, որ դա իրենց չի փրկելու: Վերջում նույն վիճակում իրենք են հայտնվելու:

Թարգամանությունը՝ Արազ Գայմագամյանի