կարևոր
0 դիտում, 9 տարի առաջ - 2015-03-09 17:20
Հասարակություն

Թուրքերը եկել էին եկեղեցի՝ իրենց հավանած կանանց ու աղջիկներին տանելու

Թուրքերը եկել էին եկեղեցի՝ իրենց հավանած կանանց ու աղջիկներին տանելու

Աղբյուրը՝ armeniangenocide100


Գրիգոր Մյուչերեթյանի պատմությունը

Ռումտիկ

 

 

Գրիգոր Մյուչերեթյանը պատմել է, որ բռնագաղթեցնելու նպատակով Ռումտիկի հայերին հավաքել են եկեղեցու բակում: Թուրքերը եկել են եկեղեցի՝ իրենց հավանած կանանց ու աղջիկներին տանելու: Գրիգորի մորը ևս մի թուրք է մոտեցել՝ առաջարկելով ամուսնանալ, սակայն մայրը մերժել է՝ ասելով, թե նախընտրում է մեռնել, քան դավանափոխ լինել: Հետագայում ևս մի թուրք է ցանկություն հայտնում ամուսնանալ Գրիգորի մոր հետ: Մերժում ստանալով՝ թուրքը սպանում է նրան, իսկ Գրիգորին մի կերպ հաջողվում է հասնել Կեսարիա՝ հորեղբորորդու մոտ:


Րումտիկինի հայերը եկեղեցին կը հաւաքեն՝ բռնագաղթեցնելու նպատակով: Թուրքեր եկեղեցի կու գան իրենց աչքին հաճելի երեւցող կիներն ու աղջիկները տանելու: Երեխայ Գրիգոր Միւճէրէտեան իր մօր հետ եկեղեցւոյ մէջ սարսափի մատնուած` կը սպասէ գալիքը: Թուրք մը կը մօտենայ Գրիգորի մօր եւ կ՚առաջարկէ ամուսնանալ անոր հետ:

 

Մայրը կը մերժէ` ըսելով, թէ կը նախընտրէ մեռնիլ, քան հաւատափոխ ըլլալ: Ուրիշ թուրք մը կ՚առաջարկէ Գրիգորը իր մօտ ծառայութեան առնել: Գրիգոր կ՚ընկերանայ ասոր, սակայն ճամբան փախուստ կու տայ եւ իր տունը կը մեկնի: Թոփալ Մուրատ անունով թուրք մը Գրիգորն ու Երուանդ Դանիէլեան անունով ուրիշ հայ տղայ մը իր կալերուն մէջ կ՚աշխատցնէ: Թոփալ Մուրատ Երուանդը ոչխարի պէս դաշոյնով կը մորթէ՝ Գրիգորի վրայ սարսափ ազդէլով: Ժամանակ մը ետք Գրիգոր տուն կը վերադառնայ եւ մայրը հոն կը գտնէ: Մայր ու որդի ուրիշ չարիքի մը կը հանդէպին. Ղօճա Նէճիպ կոչուող թուրք հրէշ մը կ՚ուզէ Գրիգորի մօր հետ ամուսնանալ: Երբ մայրը կը մերժէ թրքանալ, թուրքը կը սպառնայ մայրն ու Գրիգորը սպաննել: Մայրը կը յաջողէ Գրիգորը ղրկել Կեսարիա` հօրեդբօրորդւոյն քով: Ղօճա Նէճիպ Գրիգորի մայրը կը սպաննէ:

 

 

Գրիգոր Կեսարիոյ մէջ կարճ ատեն մը կ՚ապրէ հօրեղբօրորդւոյն հետ, ապա կը մեկնէ Կեսարիոյ գիւղերէն Մունճուսուն` թուրքի մը մօտ ծառայելու: Մունճուսունի մէջ Գրիգոր տառապանքով լի կեանք մը կ՚անցընի իր հայ ընկերոջ հետ, որուն անունը չի յիշեր: Օր մըն ալ, Կեսարիայէն երկու ոստէկաններ կու գան եւ Գրիգորն ու ընկերը Կեսարիոյ քաղաքապետին քով կը տանին: Ճամբան ոստիկանները զանոնք սաստիկ չարչարանքի կ՚ենթարկեն՝ ձիերուն ետեւէն վազցնելով: Երբ Կեսարիոյ քաղաքապետը եղելութիւնը կ՚իմանայ, երկու ոստիկանները կը պատժէ: Գրիգոր չի յիշեր այս պատահարին թուականը, բայց պէտք է 1918-ի աշնան զինադադարէն անմէջապէս ետքն եղած ըլլար, որովհետեւ քաղաքապետը կ՚ըսէ, թէ հայ ազգը զիրենք կը պահանջէ: Գրիգոր որբանոց կը մտնէ: Կարճ ատեն ետք ան կը գտնէ իր հայրը: Բախտը զանոնք կը նետէ Ֆրանսա, ուր ալ կը հաստատուէն:

 

Հայկազուն Յ. Եափուճեան «Յիշատակարան  Րումտիկինի», հրատարակութիւն Րումտիկինի Հայրենակցական  Միութեան, տպարան  «Ատլաս» , Պէյրութ, 1967, 288 էջ: Գրիգոր Միւճէրէտեան, «Մօր Մը  Զոհողութիւնը» , էջ 214 – 224: