Թուրքիան ներքաշվում է Սիրիայի հակամարտության մեջ

«Շատ բան, իհարկե, Սիրիայի դեմոկրատակն ուժերի ճակատագրում կախված կլինի նրանից, թե այդ հարցի վերաբերյալ ինչ մոտեցումներ կունենա ԱՄՆ Թրամփի թիմը։Իսկ առայժմ Բայդենի վարչակազմն այսպես կոչված «քրդական տեղաշարժ» է արձանագրում Սիրիայում շարունակվող հակամարտությունում: Ընդդիմության ուժերը գրավել են Դեր Զորի ռազմական օդանավակայանի վերահսկողությունը, քրդերը հայտարրություն չեն արել իրենց զորքերի դուրսբերման վերաբերյալ, իսկ ԱՄՆ-ն դեռեւս չի արձագանքել սրվող իրավիճակին: Թուրքական ԶԼՄ-ները հայտնում են թուրքական հետախուզության ղեկավար Իբրահիմ Քալընի` Դամասկոս շտապ այցի եւ Սիրիայի ժամանակավոր կառավարության ղեկավար աբու մուհամմադ ալ-ջուլանիի հետ նրա բանակցությունների մասին: Այսպես, կարծես, Անկարան մտադիր է ազդանշան ուղարկել բոլոր արտաքին խաղացողներին՝ «Սիրիան դարձել է թուրքական, եւ բոլորը պետք է իրենց պահեն այդ հիմքի վրա»: Հաղորդվում է նաեւ Էրդողանի` Դամասկոս կատարելիք այցի մասին` Օմայանների մղկիթում աղոթելու նրա մտադրության մասին: Միեւնույն ժամանակ, Անկարայում Բլինկենի հետ զրույցում նա հայտարարել է՝ կարեւորում է «Քրդստանի աշխատավորական կուսակցության եւ ԻԼԻՊ-ի կողմից Թուրքիայի Ազգային անվտանգության սպառնալիքի կանխումը»:

Իհարկե, Բլինկենը Թուրքիա չի եկել միայն Անկարայի հաղթանակից ու նրա սպառնալիքներից «քրդերի» համար Վաշինգտոնի վախի, ինչպես նաեւ Եփրատից արեւելք ուժերի հավասարակշռության փոփոխության պատճառով։ Վաշինգտոնը ուշադիր ուսումնասիրում եւ գնահատում է Սիրիայում տիրող իրավիճակը, թեեւ Բլինկենի խոսքերը նշանակություն չունեն, քանի որ նա 38 օրից կլքի իր պաշտոնը: Սակայն Բայդենը մտադիր է «քրդական էստաֆետը» փոխանցել Թրամփին Սիրիայում իսրայելական ռազմական գործողության փաթեթով` Գոլանի բարձունքների շրջանում: Թուրք հայտնի փորձագետ Նաջաթ Էսլինի խոսքով` «այսօր Սիրիան գտնվում է բաժանված իրավիճակում, եւ ոչ ոք չի կարող կանխատեսե՝լ ինչպիսին կլինի նրա ապագա քարտեզը: Բայց այն, ինչ տեղի կունենա, կազդի Թուրքիայի վրա»: Նրա հարավային սահմանն այլեւս կայուն չէ, իսկ «արաբական գարունը» մեծ հնարավորություններ է ստեղծել քրդական աշխարհքաղաքականութայն համար, որին աջակցում են Իսրայելն ու ԱՄՆ-ը: Էսլինը վստահ է․ «Թուրքիան որոշել է ռիսկի դիմել` տապալելով ռեժիմը Սիրիայում՝ համագործակցելով Արեւմուտքի հետ», սակայն «սիրիական նոր իրավիճակը շատ վտանգներ է պարունակում Անկարայի համար»: Դրանցից մեկը Սիրիայի տարածքում ռազմական գործողություններին ներգրավվելն է: Երկրորդ վտանգը սիրիական հակահեղափոխության հնարավոր ռեցիդիվն է: Պատահական չէ, որ Բաշար Ասադի ռեժիմի անկումից հետո իսրայելցի զինվորականները հայտարարել են՝ իրենց ավիացիան հարյուրավոր հարվածներ է հասցրել Սիրիային եւ ոչնչացրել նրա ռազմավարական զենքի պաշարների մեծ մասը:

Միեւնույն ժամանակ, Իսրայելը մտադիր է երկար մնալ Սիրիայում «Շեյխ լեռան վրա, Դամասկոսը դիտարկող ռազմավարական վայր, ինչը նոր նշան է, որ իսրայելական ներկայությունը Սիրիայում կշարունակվի դեռ երկար ժամանակ»: Իրենց հերթին, ԱՄՆ-ը, Մեծ Բրիտանիան եւ արեւմտյան այլ երկրներ իրենց աջակցությունն են հայտնել Սիրիայում քաղաքական անցումային գործընթացին` պայմանով, որ այդ ճանապարհը կհանգեցնի «ներառական եւ ոչ աղանդավորական կառավարության»:

Բոլորն այժմ գտնվում են սպասողական ռեժիմում, սակայն ԱՄՆ-ի եւ Թուրքիայի միջեւ լարվածության մեծացման հավանականություն կա: Այն դեպքում, երբ Վաշինգտոնը կարող է կասկածներ ունենալ այն դերի վերաբերյալ, որը Անկարան կարող է խաղալ Սիրիայում անցումային գործընթացում` նախապատվությունը տալով համատեղելի իսլամիստական խմբերին մյուսների նկատմամբ, տարաձայնությունների հիմնական կետը մնում է ԱՄՆ-ի գործընկերությունը քրդերի գլխավորած Սիրիական ժողովրդավարական ուժերի հետ», - նշել է Տարասովը:

Աղբյուրը՝ iarex.ru-ի

Թարգմանությունը՝ Գայանե Մանուկյանի