կարևոր
0 դիտում, 5 տարի առաջ - 2019-03-27 13:19
Քաղաքական

Ադրբեջանը փորձում է ակտիվացնել լարվածության օջախները Տավուշում, ինչը մի շարք գործոններով է պայմանավորված. ադրբեջանագետ

Ադրբեջանը փորձում է ակտիվացնել լարվածության օջախները Տավուշում, ինչը մի շարք գործոններով է պայմանավորված. ադրբեջանագետ

2018-ի օգոստոսից Ադրբեջանում սկսեցին նախապատրաստել Տավուշի մարզի սահմանահատվածի դիմացն ընկած Ղազախի և Աղստևի (Աղստափայի) դիրքերում սահմանային պաշտպանությունը բանակից պետական սահմանապահ ծառայության ստորաբաժանումներին փոխանցելու գործընթացը: Իսկ արդեն  հոկտեմբերից Տավուշի մարզի վտանգավոր հատվածներում՝ Ոսկեպար, Ոսկեվան, Բաղանիս գյուղերի դիմաց, սկսեցին տեղակայվել ադրբեջանական սահմանապահ ծառայության ստորաբաժանումները և իրականացնել մարտական հերթապահություն: Ադրբեջանական սահմանապահ ծառայությունը սկսեց իր զորքերի համար ենթակառուցվածքներ թարմացնել՝ վերանորոգեցին հին շենքերը և ստեղծեցին նոր զորամաս, սրան զուգահեռ` իրականացրեցին ինժեներա-ամրաշինական աշխատանքներ՝ սահմանը հարմարեցնելով իրենց: Այս մասին yerkir.am-ի հետ զրույցում ասաց Ադրբեջանի հարցերով փորձագետ Տարոն Հովհաննիսյանը:

«Որոշակի տեղերում փորձեցին նաև բարելավել իրենց դիրքերը, նման փորձեր նկատվում են: Երեկվա միջադեպը հենց դրա պատճառով էր եղել: Իհարկե, մինչ այդ էլ նման նախադեպեր եղել էին: Հունվարին ադրբեջանական կողմից բողոքում էին, որ «իրենց աշխատանքներն իրականացնող էքսկավատորի ուղղությամբ հայկական ուժերը կրակել են», իրականում հենց այդ էքսկավատորի միջոցով նրանք իրենց դիրքերն էին փորձում բարելավել: Այսինքն՝ նմանատիպ փորձեր են իրականացնում, և հայկական կողմը զգուշացնում է, իսկ եթե հատում են սահմանը և փորձում միջդիրքային հատվածում ինչ-որ գործողություններ իրականացնել, բնականաբար, նախազգուշական միջոցառումներից հետո արդեն հայկական կողմն ավելի ակտիվ գործողությունների է անցնում՝ թույլ չտալու նման զարգացումներ: Երեկվա միջադեպը հենց սրա հետ էր կապված, երբ ադրբեջանական կողմը փորձել էր Բերդավան գյուղի դիմաց իր դիրքերը բարելավել, ինժեներական աշխատանքներ իրականացնել ու առաջ բերել դիրքերը, ինչը հայկական կողմը կանխել էր: Ադրբեջանի պաշտպանության նախարարությունը ևս ընդունեց, որ միջադեպ եղել է: Իհարկե, փորձում էին մեղքը բարդել հայկական կողմի վրա, մինչդեռ` նախորդ դեպքերից օբյեկտիվորեն պարզ է դառնում, որ նման միջադեպերի մեղավորն Ադրբեջանն է, սահմանապահ ուժերը, որոնք միջդիրքային տարածքի հաշվին փորձում են առաջ բերել իրենց դիրքերը»,- մանրամասնեց ադրբեջանագետը:

Հիշեցնենք, որ երեկ ՀՀ ՊՆ-ն հաղորդագրություն էր տարածել, որում ասվում էր, որ մարտի 26-ին` ժամը 16։30-ի սահմաններում, հայ-ադրբեջանական սահմանի հյուսիսարևելյան հատվածում, մասնավորապես՝ Բերդավան գյուղի մերձակայքում տեղակայված մարտական դիրքերի ուղղությամբ, միջդիրքային տարածքում, ադրբեջանական զինված ուժերի ստորաբաժանումները փորձել են ինժեներական աշխատանքներ իրականացնել՝ մոտեցնելով իրենց դիրքերը։ «Չենթարկվելով հայկական առաջապահ ստորաբաժանումների նախազգուշացումներին՝ ադրբեջանական զինուժը կրակ է բացել հայկական դիրքերի ուղղությամբ։ Պատասխան կրակով հակառակորդը լռեցվել է, ինժեներական աշխատանքները՝ կասեցվել։ Հայկական կողմից տուժածներ չկան»,-նշվում էր ՊՆ հաղորդագրության մեջ:

Տարոն Հովհաննիսյանը չի կարծում, որ ամեն ինչ վերը նշվածով կսահմանափակվի, քանի որ կան մի շարք գործոններ. առաջին՝ ադրբեջանական պետական սահմանապահ ծառայությունն առանձին ծառայություն է և անմիջապես ենթարկվում է նախագահին, երկրորդ՝ բանակի և սահմանապահ ծառայության միջև կա ներքին մրցակցություն` կարիք կա ցույց տալու, որ իրենք ավելի լավ են իրականացնում մարտական հերթապահությունը, ավելի լավ են զինվում, բարելավում դիրքերը: 

«Մյուս կողմից՝ Ադրբեջանը, առհասարակ իր քաղաքականությունից ելնելով, խնդիր ունի լարվածության տարբեր օջախներ ստեղծելու, ինչպես դա արվեց Նախիջևանում, իսկ Տավուշը միշտ եղել է լարված, վերջին շրջանում պասիվ էր, բայց հիմա կրկին փորձում են ակտիվացնել այդ լարվածության օջախները, իհարկե՝ Արցախում նույնպես»,- շեշտեց Հովհաննիսյանը՝ հավելելով, որ հասկանալի էր՝ Ադրբեջանի և Հայաստանի ղեկավարների ոչ ֆորմալ հանդիպման արդյունքում սահմանային հանգիստ վիճակը երկար չէր շարունակվելու:

«Ալիևն իր հայտարարություններով ցույց էր տալիս, որ ուժի սպառնալիքի կիրառման քաղաքականությունից հետ չեն կանգնելու: Ադրբեջանը փորձում է ճնշում գործադրել հայկական կողմի վրա՝ սահմանային լարվածության միջոցով թիրախավորելով բնակչությանը, ինչից  փորձում է իր համար օգուտներ քաղել: Դա սպառնալիքի քաղաքականություն է՝ եթե մեզ ձեռնտու ձևով հարցը չլուծվի, կդիմենք սահմանին լարվածության ստեղծմանը, կկրակենք, կլինեն զոհեր, ինչը հավելյալ խնդիրներ կառաջացնի ձեզ համար: Հայկական կողմի դիրքորոշումը շատ կարծր է, և միակողմանի զիջումների մասին խոսք լինել չի կարող: Ավելին` հստակ բարձրացվում է բանակցային գործընթացին Արցախի ներգրավվածության հարցը, ինչից ելնելով` Ադրբեջանը ևս լարվածության է դիմում: Բայց մենք չպետք է տրվենք Ադրբեջանի ճնշումներին և դիմենք միակողմանի զիջումների: Դա լուծում չի կարող լինել, լուծումը կանխարգելիչ գործողություններն են, եթե ադրբեջանական կողմից սպառնալիք զգանք, ինչի մասին խոսեց ՀՀ պաշտպանության  նախարարը, ինչպես նաև՝ ոչ համաչափ պատասխանը Ադրբեջանի գործողություններին»,- ընդգծեց Ադրբեջանի հարցերով փորձագետը՝ լրացնելով, որ երբ Ադրբեջանը հարմար իրավիճակ է գտնում, փորձում է մեծացնել էսկալացիան սահմանին՝ հաշվարկելով, որ դա ինչ-որ կերպ կարող է մարսել: