Պորտֆելների մասին խոսելը վաղ է. Արմեն Ռուստամյան

Այսօր ԱԺ-ում ՀՅԴ խմբակցության ղեկավար Արմեն Ռուստամյանը, պատասխանելով լրագրողների հարցերին, պարզաբանեց, թե ինչու է ՀՅԴ գնում իշխանության հետ համագործակցության:

-Մենք ասում ենք, որ իշխանությունների հետ իսկապես համագործակցում ենք, կոալիցիայի մասին չէ խոսքը: Համագործակցություն, որը կարող է տարբեր ձևերով արտահայտվել: Համագործակցության պայմանները և դրա անհրաժեշտությունն ինքնին առաջացել էին այն բանից հետո, երբ մենք ունեցանք հանրաքվեի դրական արդյունքներ: Ակնհայտ է, որ այդ հանրաքվեով ամրագրված նոր սահմանադրական կարգն անհրաժեշտ է առաջին հերթին միս ու արյուն դարձնել և «դե յուրե» վիճակը վերածել «դե ֆակտո» վիճակի: Մենք համարում ենք, որ մի կողմ քաշվել, դիտողի դերում հանդես գալ այս պրոցեսի մեջ ճիշտ չի լինի, մենք մտնելու ենք այդ պատասխանատվության մեջ: Ընդհանուր նպատակը պետք է հստակ լինի, մենք երբեք էլ կոալիցիա ո\'չ մտել ենք, ո\'չ էլ դուրս ենք եկել ինքնանպատակ ձևով և առանց բացատրություն տալու: Մենք մեր երկրի իրավիճակը փոխելու խնդիր ենք տեսնում, և դրա հիմքերն առաջացել են, որ դա կատարենք մեր նախանշած ճանապարհով: Մենք հայտարարել ենք, որ հանձնառություն լինի, մենք երբեք չենք խուսափել համագործակցությունից:

-Ի՞նչ ոլորտներ կան, որոնք սկզբունքային են ՀՅԴ-ի համար, և կցանկանայիք, որպեսզի ձեր անդամները հենց այդտեղ լինեն` ինչ-որ իրավիճակ փոխելու նպատակով:

- Առանձին ոլորտի մասին խոսելն անիմաստ է, որովհետև մենք ընդհանուր ուղեգծի մասին ենք խոսում, երկրի ազգային, պետական ուղեգիծը հստակ կողմնորոշելու այն ուղղությամբ, որի մասին խոսում ենք: Դա ունի մի քանի շերտեր` քաղաքական, իրավական, օրենսդրական, սոցիալ-տնտեսական ոլորտները: Դրանք իրար հետ առնչված են:

- Ի՞նչ պորտֆելներ ստանալու շուրջ եք բանակցում:

- Պորտֆելների մասին խոսելը վաղ է, որովհետև դրա հետ կապված որևէ համաձայնություն գոյություն չունի:

- Գուցե դուք ավելի շա՞տ պորտֆելներ եք ակնկալում:

-Շատի, քչի հարց չէ: Բանակցություններ են ընթանում նաև այդ հարցի շուրջ, մենք դեռ չենք հասել որևէ եզրակացության:

- Խոսքը տարածքային կառավարման նախարարության, էկոնոմիկայի նախարարության, կրթության ու գիտության նախարարության մասին է:

- Կարող են խոսել բոլոր նախարարությունների մասին, քանի համաձայնություն չի եղել: Համաձայնություն կլինի, կհայտարարենք: Համագործակցությունը երկու կողմից է լինում: Դիմողը, որ մենք գնանք համագործակցության, ՀՀԿ-ն է եղել: Մենք այդ առաջարկը քննարկել ենք և ներկայացրել ենք մեր մոտեցումները: Այդ մոտեցումները պետք է ի մի բերվեն: Ընդհանուր հայտարարի կգանք և նոր կհրապարակենք:

-Պարբերաբար պնդել եք, որ իշխանափոխության կողմնակից եք` համակարգային իշխանափոխության, բայց այնպես է ստացվել, որ դուք այժմ փորձում եք համագործակցել հենց այն իշխանության հետ, որին ցանկանում էիք արմատապես փոխել:

-Մենք ասել ենք` ամբողջական իշխանափոխություն, ենթադրելով համակարգի այնպիսի փոփոխություն, որն ինքնին այդ իշխանափոխությունն իրականացնելու է: Իշխանափոխության ամենահիմնական հիմքերը մենք արդեն դրել ենք, իշխանափոխությունը պետք է կատարի ժողովուրդը, մենք այդ հնարավորությունն այս փոփոխություններով տեսնում ենք, որ կա, այսինքն` ժողովուրդը հնարավորություն ունի ընտրությունների միջոցով փոխելու: Դաշնակցությունը չի նշանակում իշխանություն, պայմաններ պետք է ստեղծել, և դա էլ արել ենք, որպեսզի ժողովուրդն իր համար ձեռնտու իշխանություն ընտրի: Իշխանափոխության հնարավորությունները ստեղծված են: Երկու հիմնական հարց է փոխվելու երկրում` կառավարման համակարգը, որն այնպիսին էր, որ թույլ չէր տալիս նման իշխանափոխություն, կյանքի-մահու կռիվ էր, հաղթողը ստանում էր ամեն ինչ, պարտվողը` ոչինչ, և ընտրական համակարգը, որը թույլ չէր տալիս ընտրությունների միջոցով իշխանությունը փոխել: Հիմա մենք աշխատում ենք նաև ընտրական համակարգի վրա, որը ևս բանակցությունների թեմա է:

-Վստա՞հ եք, որ սա կտանի իշխանափոխության:

- Ես վստահ եմ, որ 2017 թվականին ունենալու ենք աննախադեպ որակով անցկացված ընտրություններ: Նոր պայմաններ են լինելու, որտեղ ժողովուրդն ընտրի իր ուզած իշխանությունը:

-ՀՀԿ խոսնակը հայտարարել է, որ դռները չեն փակում, և սա արդյո՞ք մեսիջ չէր, որ կոալիցիա կկազմվի ԲՀԿ-ի հետ` ձեր փոխարեն:

- Մենք որևէ մեկի դեմ համագործակցություն չենք իրականացնում, կամ որևէ մեկի դեմ չեն մեր համաձայնությունների հնարավոր դաշտերը, մենք խոսում ենք այն խնդիրների վերաբերյալ, որոնք, մեր կարծիքով, ռազմավարական առումով լուծված են, հիմա մնում է մարտավարությունը: Այդ մարտավարական խնդիրներն են, որ քննարկվում են բանակցությունների սեղանի շուրջ: Կհասնենք համաձայնության, կհայտնենք, հո թաքուն չենք պահելու:

-Այս շաբաթ կլինի՞ համաձայնություն:

- Համաձայնության ժամկետների մասին չեմ կարող խոսել, բայց վստահ եմ, որ ընդհանուր նպատակի շուրջ, քանի հնարավորությունը կա, մարտավարական խնդիրները կհամաձայնեցվեն:

-Կոալիցիայում եղել եք երկու անգամ, բայց պարբերաբար նշում եք, որ քիչ եք ներկայացված կառավարության կազմում և արմատական փոփոխությունների հասնելու հնարավորություն չունեք: Այս կոալիցիայում կամ համագործակցության ձեր ընտրած ձևում ևս քիչ է լինելու ներկայացվածությունը, այդ դեպքում` ո՞րն է իմաստը մտնել իշխանության մեջ` նորից չկարողանալով ինչ-որ բան փոխել:

-Եթե լինի կոալիցիա, սա այն իրական կոալիցիան չէ, համագործակցության դաշտն ենք դեռ համաձայնեցնում, սա իրական կոալիցիա չի կարող լինել, որովհետև նախագահական համակարգում իրական կոալիցիա, այն էլ` այն դեպքում, երբ նախագահն ունի հսկայական լիազորություններ, խոսելը տեղին չէ, եթե չասեմ`անիմաստ է: Մենք դեռևս խոսում ենք համագործակցության մասին և այդ համագործակցության տարբեր ձևաչափերի քննարկման մասին: Բնական է` ինչքան էլ այս կառավարության մեջ նախարար ունենաս, ուզում ես բոլոր նախարարներին ունեցի, միևնույն է, եթե նախագահը քոնը չէ, դու իշխանություն չես, ուրեմն խոսել նախարարների քանակի մասին անիմաստ է, որովհետև համակարգը բոլորովին այլ ձևով է իշխանությունը կառուցել և իրականացնում: Մենք փոխել ենք համակարգը, սահմանադրական նոր կարգ է ամրագրվել, այդ ամենը կատարել է Դաշնակցությունը` ունենալով հինգ պատգամավոր:

-Եթե չաջակցեիք իշխանությանը Սահմանադրության հարցում, այսպիսի արդյունք չէ՞ր լինի:

-Եթե մենք չմտնեինք այս պրոցեսի մեջ, հաղթած չէին լինի: Մարդիկ պետք է աչքերը բացեն ու տեսնեն` ինչ է կատարվում, ինչ է տեղի ունեցել այս ընթացքում, ով է պաշտպանում այս սահմանադրական կարգը, ով միացավ դրան, ով էր քարոզում ամբողջ բովանդակությամբ, թե ինչ է այս կարգը:

-Եթե այս նույն համակարգը դեռ պահպանվելու է, և առաջիկա խորհրդարանական ընտրություններում լինելու է ուժերի նույն դասավորությունը, ինչո՞ւ այս կարճ ժամանակահատվածում ՀՅԴ-ն որոշեց մտնել այս փոփոխությունների մեջ:

-Այս Սահմանադրությունից բխում են տասը-տասնհինգ առավել կարևոր օրենքներ, բխում են մոտ 400-ից ավելի օրենքների փոփոխություններ, որոնց մեջ պետք է լինես համահեղինակ: Փորձը ցույց տվեց, որ եթե դու դրսից ես խոսում, քո ասածները այդքան չեն արձանագրվում վերջնական տեքստերի մեջ: Ինչպես Սահմանադրության ընդունման հարցում եղանք համահեղինակ, այնպես էլ ուզում ենք համահեղինակ լինել բոլոր այս օրենքների ընդունման հարցում: Սա գլխավոր նպատակն է, որպեսզի մենք ունենանք այս Սահմանադրությունից բխող փոփոխություն: Սա շատ կարևոր է, ոչ պակաս կարևոր էր Սահմանադրության ընդունումը: Համապատասխան օրենսդրական Սահմանադրությունից բխող է համապատասխան օրենսդրությունը: Սահմանադրությունը էլի կմնա ոչ լիակատար իրականացված, եթե համապատասխան մեխանիզմներով օրենսդրությամբ դա չարձանագրվի: Այդ խնդրի մեջ է մտնում Դաշնակցությունը: Դուք կտեսնեք, որ այս Սահմանադրությունը մեր երկրին նոր շունչ է տվել, նոր էջ է բացել, սա է անելու Դաշնակցությունը: Կողքից` միայն դիտորդի դերում հանդես գալով` մենք այդ խնդիրը չէինք կարող լուծել: Սա է ամբողջ նպատակը և մեզ դրդող հիմնական նպատակը, որ մենք գնանք ավելի սերտ համագործակցության` հասկանալով, որ շատերը կարող են տարբեր ձևերով ընդունել, ինչ ցեխ ասես շպրտել, բայց երբ Դաշնակցությունը մի բան որոշում է և վստահ է, որ ճիշտ է, գնալու է: Ով ինչ ուզում է` խոսի, վերջում արդյունքները կտեսնեն: Ոչինչ, թող այս ընթացքում վարկանիշի անկում ունենանք:

-Ընդունո՞ւմ եք, որ Դաշնակցության վարկանիշը նվազում է` իշխանությունների հետ համագործակցելով:

-Բնականաբար, իշխանության հետ լինելը վարկանիշի անկում է ենթադրում: Ավելի լավ է` ես այդ գինը վճարեմ, քան ազգովի պետությունը կորցնելու գինը վճարենք: Մենք միշտ էլ չենք վախեցել մեր վարկանիշի կորստից, որովհետև մենք վստահ ենք եղել, որ արդյունքներն են կարևոր, քան այդ ընթացքում ինչ են քո մասին խոսում: Մեզ վաղուց արդեն թաղել էին, Դաշնակցությունը չկար, հիմա, չգիտես` ինչու, հետաքրքրվել են` Դաշնակցությունն այստե՞ղ կլինի, թե՞ այնտեղ: Բա ո՞նց է չեղած ուժը դառնում իշխանություն:

-Գուցե իշխանությունն այնքան վատ վիճակում է, որ ձեր կարիքն ունի:

- Բնականաբար, ոչ միայն իշխանությունն է վատ վիճակում, այլ նաև ամբողջ երկիրը: Նրանք հասկացան, որ պետք է գնան այս փոփոխություններին, քանի որ այսպես շարունակել այլևս հնարավոր չէ: Մենք այս գինը վճարելու ենք: Ոչինչ, թող այս ընթացքում էլ մի քիչ հայհոյեն: Հանուն գալիք վառ խարույկի, ես պատրաստ եմ այսօր ծխալ, հանուն վաղվա ճշմարտության, թող հիմա ծխանք: Դաշնակցությանը չի կարելի պարզ սխեմաներով վերաբերվել, սա պարզունակ կուսակցություն չէ. 32 երկրում Դաշնակցությունը կառույցներ ունի, ցույց տվեք մի կուսակցություն, որ դա ունի:

-Ոչ պարզունակ կուսակցությունը հազիվ հինգ տոկոս է հավաքում:

- Ընտրական համակարգում որևէ վարկանիշ կապ չունի: Եթե ժողովրդի 80 տոկոսը դժգոհ է մեկից, բայց նրան է ձայն տալիս, ուրեմն մեր երկրում մի բան այն չէ, ուրեմն մեր վարկանիշն էլ կապ չունի:

-Դուք ՀՀԿ-ի հետ եք համագործակցում, Հանրապետականը հեղինակազրկված է:

-Մենք տեսնում ենք, որ իշխանությունը հեղինակազրկված է, բայց այդ նույն հեղինակազրկված իշխանություններին ժողովուրդը գնալու է ու ձայն տա: Եթե չփոխենք համակարգը, նույնն է լինելու: Մենք ուզում ենք համակարգը փոխել: Եթե այդտեղ կարող ես գործ անել, ուրիշ տեղ դաշտ չի մնացել` իրական գործ անելու, եթե միայն այդ դաշտն է մնացել, մենք պատրաստ ենք այդտեղ պայքարել: Ընդդիմությանը միացանք, մտանք քառյակ, քառյակը մեր ասածները չարեց, տրոհվեց: Քառյակը թող մնար մեր գծի վրա, մենք մեր խնդիրները կլուծեինք: Չդիմացան անգամ մի երկու ամիս, նշանակում է` սխալ մարտավարություն էին ընտրել: Եթե իշխանությունը հեղինակազրկված է, բոլորիս խնդիրն է դա: Այդ հեղինակազրկված ուժը մեզ ղեկավարում է: Իրավիճակի մեջ իրական ազդեցություն ունեցողը նա է: Մենք մտնում ենք դրա համար, մտնում ենք, որ իշխանության որակն էլ փոխենք, երկրում իրավիճակ փոխվի, երկրում իրավիճակ փոխվի: Արդյունքները կլինեն, կտեսնեք, որ նորմալ է: Ես խնդիր չունեմ` համոզել նրանց, ովքեր համոզված են հակադաշնակցական մոտեցումների մեջ. այդ մարդկանց ուզում ես` մատերդ մոմ արա, վառի, միևնույն է` Դաշնակցությանը քարկոծելու են: Դա մենք տեսել ենք 125 տարի, բայց դա մեզ չի խանգարել: Ոչինչ, թող մեր երկրի վիճակը շտկվի, ոչինչ, թող դա լինի մեր վարկանիշի անկման հաշվին, բայց երկրի վիճակը շտկվի: