կարևոր
1450 դիտում, 7 ժամ առաջ - 2025-07-09 16:06
Աշխարհ

Ռուսաստանը ճանաչեց աֆղանական խալիֆայությունը. ինչո՞ւ

Ռուսաստանը ճանաչեց աֆղանական խալիֆայությունը. ինչո՞ւ
Ռուսաստանն աշխարհում առաջինն է, որ պաշտոնապես ճանաչել է Աֆղանստանի Իսլամական Էմիրությունը` պետություն, որը հռչակվել է «Թալիբան» շարժման կողմից 2021ին Քաբուլում կրկին իշխանության գալուց հետո: Որոշումն ընդունվել է մի քանի ամիս անց այն բանից հետո, երբ Ռուսաստանի Գերագույն դատարանը արմատական խմբավորմանը հանել է ահաբեկչական կազմակերպությունների ցանկից: Այս հարցի վերաբերյալ սկզբունքային որոշում է կայացրել Պուտինը` Լավրովի առաջարկով: Սա լուրջ տեղաշարժ է տարածաշրջանում Ռուսաստանի քաղաքականության մեջ, մինչ այդ Աֆղանստանի առաջին իսլամական Էմիրությունը, որը հռչակվեց 1996 թ-ին եւ ավարտվեց 2001 թ-ին, ճանաչվեց միայն Սաուդյան Արաբիայի, ԱՄԷ-ի եւ Պակիստանի կողմից: Իրավիճակը մեկնաբանում է Ստանիսլավ Տարասովը:

«Այժմ Մոսկվան բացահայտ հայտարարում է՝ Քաբուլը սկսում է իր համար կարեւոր դեր ձեռք բերել տարածաշրջանում ոչ միայն «իսլամական պետության» մասնաճյուղի (Ռուսաստանում արգելված կազմակերպություն)` «վիլայաթ խորասան» խմբավորման դեմ պայքարի տեսանկյունից», - նշել է Տարասովը:

Ռուսաստանի արտգործնախարարի խորհրդական, Աֆղանստանի հարցով Ռուսաստանի նախագահի հատուկ ներկայացուցիչ Զամիր Քաբուլովի խոսքով` թալիբները դառնում են «մեր օբյեկտիվ դաշնակիցները, որոնց մենք պետք է աջակցենք, որպեսզի նրանց զինենք այդ բառի բոլոր իմաստներով»:

Ընդ որում՝ շեշտը դրվում է նաեւ պատժամիջոցների ճնշման պայմաններում Աֆղանստանի հետ տնտեսական համագործակցության ընդլայնման եւ Մերձավոր Արեւելքում եւ Անդրկովկասում փոփոխությունների ֆոնին միջազգային տնտեսական կապերի վերակառուցման հնարավորությունների վրա: Այս մասին ասվում է Քաբուլում Ռուսաստանի դեսպան Դմիտրի Ժիրնովի` «թալիբան» շարժման արտաքին գործերի նախարար Ամիր խան Մոթաքիին ուղղված հայտարարության մեջ:

«Խոսքն, իհարկե, այն առավելությունների մասին է, որոնք տալիս է Կենտրոնական Ասիայում գտնվող երկրի աշխարհագրությունը` որպես տարանցիկ միջանցք ռուսական էներգառեսուրսների արտահանման համար Պակիստան եւ Հնդկաստան` շրջանցելով Մոսկվայի նկատմամբ սահմանված արեւմտյան պատժամիջոցները, եւ որպես կենտրոնական լոգիստիկ կետ «Հյուսիս – Հարավ» միջազգային տրանսպորտային միջանցքում: Ինչ վերաբերում է ԱՄՆ-ին, ապա Վաշինգտոնը «մանրակրկիտ ուսումնասիրում է Ռուսաստանի քայլերը աֆղանական ուղղությամբ` հաշվի առնելով բոլոր հանգամանքներն ու դրդապատճառները` Քաբուլում իշխանությունների հետ իր հարաբերությունները զարգացնելու կամ չզարգացնելու նպատակով: Վաշինգտոնի եւ Քաբուլի միջեւ բանակցությունները վաղուց են ընթանում, սակայն ԱՄՆ-ը մինչ այժմ որդեգրել է Քաբուլի վրա ճնշում գործադրելու մարտավարությւոնը՝ ներառյալ միջազգային պատժամիջոցները եւ Աֆղանստանի կենտրոնական բանկի պահուստներից մոտ 3,5 միլիարդ դոլարի սառեցումը: Այդ պատճառով Մութաքին Ռուսաստանի որոշումն անվանել է «համարձակ քայլ»՝ հույս հայտնելով, որ մյուս երկրները կհետեւեն նրա օրինակին», - ամփոփել է Տարասովը:

 

Աղբյուրը՝ iarex.ru

Թարգմանությունը՝ Գայանե Մանուկյանի