Հայ աշխարհի վաղւայ յուսալի տեսլականով նշւեց՝ ՀՅԴ-ի 132-ամեակը

Յակոբ Տէր-Խաչտուրեան.

«Ժողովուրդի ծոցէն ծնած Հ. Յ. Դաշնակցութիւնը 132 տարիներու ընթացքին իր գաղափարներով եւ գործունէութեամբ դարձաւ ազգային ազատագրական պայքարի մղիչ ուժ»

132-ամեայ փորձառութեամբ եւ երիտասարդական աւիւնով առաջ սլացող Հայ Յեղափոխական Դաշնակցութեան ամեակը նշւեց ուրբաթ, դեկտ. 16-ի, երեկոյեան Հ.Մ.Ա.Կ.-ի «Կոմիտաս» սրահում:

Հայ ժողովրդի ազգային շահերը պաշտպանելու յորձանուտից վերընձիւղւած Դաշնակցութեան ամեակը նշող հանդիսութիւնը, մեկնարկեց ՀՅԴ-ի օրհներգ «Մշակ Բանւոր»-ով:

Օրւայ յայտագիրը յագեցած էր խօսքերով, բանախօսութեամբ եւ գեղարւեստական յայտագրով:

Յանուն կազմակերպիչ յանձնախմբի ողջոյնի խօսքով հանդէս եկաւ Մելան Սեֆեանը եւ հրաւիրեց Արամ Շահնազարեանին փոխանցելու Իրանի Հիւսիսային շրջանի Կենտրոնական կոմիտէի խօսքը: Իր ելոյթի ընթացքում նա այսպէս ասաց. «Դաշնակցութեան կեանքի երկար ու ձիգ տարիների ընթացքում փոխւել են պայքարի եւ գործի ասպարէզները, փոխւել են անձնուրաց գործիչները, փոխւել են հայ ժողովրդի գոյութեանը սպառնացող մարտահրաւէրները: Այս բոլոր վերիվայրումների ընթացքում, ըստ պահանջի, Դաշնակցութիւնը փոխել է իր պայքարի զէնքը, կառոյցն ու գործելակերպը, բայց ոչ գաղափարները, սկզբունքներն ու նպատակները»:

Իր ելոյթի ընթացքում անդրադառնալով հայաշխարհի դիմաց ծառացած մարտահրաւէրներին, նա այսպէս շարունակեց. «Այսօր եւս, ինչպէս 132 տարի առաջ, Դաշնակցութիւնը հետապնդում է մէկ նպատակ՝ իր բոլոր միջոցներով ծառայել հայ ժողովրդին եւ Հայաստանին, ապահովել ազգի եւ Հայրենիքի գոյութիւնը, զարգացումը եւ անվտանգութիւնը: Եւ հէնց այս սրբազան նպատակն է, որ ստիպում է Դաշնակցութեանը մնալ պատնէշի վրայ»:

Իր խօսքի այլ բաժնում նա ասաց. «Արցախեան պայքարի ճակատում, Դաշնակցութիւնն ընտրել է հայոց արծւաբոյնի հայկականութիւնից ոչ մի զիջում ընդունելու ուղին:

Ո՛չ մի զիջում Արցախի ինքնորոշման իրաւունքից:

Ո՛չ մի զիջում Արցախը Մայր Հայրենիքին միացնող սահմաններից:

Ո՛չ մի զիջում Արցախի անվտանգութեան երաշխիքներից»:

Իր ելոյթից յետոյ, Արամ Շահնազարեանը հրաւիրեց օրւայ բանախօս ՀՅԴ Բիւրոյի ներկայացուցիչ Յակոբ Տէր-Խաչատուրեանին:

Օրւայ բանախօսը իր ելոյթի ընթացքում այսպէս ասաց. «Ժողովուրդի ծոցէն ծնած Հ. Յ. Դաշնակցութիւնը 132 տարիներու ընթացքին իր գաղափարներով եւ գործունէութեամբ դարձաւ ազգային ազատագրական պայքարի մղիչ ուժ, ժողովրդային շարժում, քաղաքական կուսակցութիւն եւ Հայ Դատ ու պահանջատիրութիւն հետապնդող կազմակերպութիւն… Եւ կերտեց մարտնչող հայու ազնիւ, քաջ, խիզախ, անկեղծ, յանձնառու եւ գաղափարապէս պինդ կերպար, որու օրինակով դաստիարակւեցան ու ներշնչւեցան սերուդներ եւ աներեր նւիրւեցան հայութեան եւ հայրենիքի անսակարկ ծառայութեանը»: Նա անդրադառնալով Հայաստանի եւ Արցախի դիմաց ծառացած մարտահրաւէրներին այսպէս շարունակեց. «Մենք մինչեւ 2020 սեպտեմբեր, յաղթանակած ժողովուրդ էինք: Արցախը ազատագրւած էր, Հայաստանը՝ վերանկախացած, Ջաւախքը՝ աշխուժացած, Արեւմտեան Հայաստանի մէջ՝ զարթօնքի ծիլեր՝ արձակւած եւ Սփիւռքի մէջ ունեցած էինք Հայ Դատի կարեւոր ձեռքբերումներ համաշխարհային մակարդակով: Հայաստան-Արցախ-Սփիւռք եռամիասնութիւնը ամրապնդւած էր եւ ազգային օրակարգի հիմնական կէտերու շուրջ ալ համախոհութիւն ստեղծւած էր, մանաւանդ 2015-ի հարիւրամեակի համախմբող մթնոլորտէն ետք»: Նա ընդգծեց. «44-օրեայ պատերազմի ընթացքին ՀՀ իշխանութիւններու կեղծ քարոզչութեամբ տարածւած սին յոյսերը փլատակւեցան 2020-ի նոյեմբերին: Համատարած հիասթափութիւն ապրեցանք, երբ շղարշը պատռեցաւ եւ մեր կորուստներու իսկական տարողութիւնը պարզւեցաւ:

Ազգային աղէտի պատճառ հանդիսացած ՀՀ ղեկավարը մերժեց ընդունիլ Արցախն ու Հայաստանը աղէտի առաջնորդած ըլլալու հանգամանքը, չնախընտրեց արժանապատւօրէն հրաժարիլ ու անցնցում հեռանալ, ընդհակառակն՝ վճռեց ամէն գնով կառչած մնալ իր իշխանութեան աթոռին եւ սատարեց հայրենիքը նւաստացնող պարտւողական պայմաններու գոյացումին:

Առաջացաւ նոյնիսկ խզում Հայրենիքի եւ Սփիւռքի միջեւ: Իսկ ՀՀ իշխանութիւնը ամէն ճիգ թափեց ապակողմնորոշելու եւ շարունակաբար պառակտելու հայրենի ժողովուրդը եւ յաջողեցաւ ինքզինք վերարտադրել»: Բանախօսն այսպէս շարունակեց. «Այսօր դէմ-յանդիման կը գտնւինք նորագոյն մարտահրաւէրներու, որովհետեւ պարտւած ու հայկականութենէ պարտւած Հայաստանի իշխանութիւնները հայրենի շահերը պաշտպանելու իրենց անկարողութիւնը փաստած են, շարունակական նահանջի մէջ են եւ ամէն տեսակի զիջումներու՝ պատրաստ»:

Անդրադառնալով հայ ժողովրդի բարեկամ եւ հարեւան երկիր Իրանի հետ յարաբերութիւններին բանախօս Յակոբ Տէր-Խաչատուրեանը կարեւորեց հետեւեալը. «Հայաստանի յարաբերութիւններու որակը Իրանի հետ էական նշանակութիւն ունի մեզի համար. ՀՅԴ-ն խիստ դրական կը գնահատէ Իրանի կարեւոր դերը տարածաշրջանին մէջ, ուր գործընթացները մեծ մասամբ թէ՛ Հայաստանի, եւ թէ՛ Իրանի համար ի նպաստ չեն ընթանար. մեր Հայրենիքն ու Իրանը ունին շատ հասարակաց շահեր եւ միեւնոյն թշնամիները. էական է այդ յարաբերութիւնները ամրապնդել ու զարգացնել»: Նա իր ելոյթը այսպէս աւարտեց. «Մենք ներկայ կորուստները կը նկատենք ժամանակաւոր: Մենք համոզուած ենք որ շուտով ականատեսը կ՚ըլլանք հայուն վերապրելու եւ վերականգնելու իւրայատուկ ոգիին, վճռակամութեան եւ արիութեան վերադրսեւորումներուն, որովհետեւ մեր պայքարը արդար է ու վախճանը կրնայ ըլլալ միայն յաղթանակ»:

Ելոյթների եզրափակիչ խօսքի համար հրաւիրւեց Թեհրանի հայոց թեմի առաջնորդ՝ Տ. Սեպուհ արք. Սարգսեանը: Թեմակալ առաջնորդը ընդգծեց. «Այսօր այս սրահում մեր գիտակցութեան մէջ մէկ անգամ եւս վերակենդանացած պատկերացնում ենք այն հսկայ քաղաքական ուժն ու կազմակերպութիւնը, որ անցնող 132 տարիների ընթացքում իր բովանդակ ուժով եղաւ մեր ժողովրդին ու մեր Հայրենիքին խոնարհ, բայց հպարտ եւ յուժկու ծառան: Ծառայեց մեր ժողովրդին եւ իր ծառայութեան մէջ տեսաւ իր մեծութիւնը, իր արժէքը եւ իր պատմութիւնը»:

Սրբազան Հայրը իր ելոյթի այլ բաժնում ընդգծեց. «Դժբախտաբար այսօր մեր հայրենի իշխանութիւնը պարպւած է իր ազգայնականութիւնից, մեր հայրենի իշխանութիւնը այսօր ուրանում է իր հայրենիքը, երբ իր խորհրդարանի պատգամաւորը ասում է Քարվաճառը հայկական չէ: Սա ինքնին ուրացում է իր ինքնութեան եւ ինքնուրոյնութեան»: Սրբազան Հայրը ընդգծեց, որ նման տօնակատարութիւններ մեզ բոլորի համար առիթ են, որպէսզի մենք մեզ վերաքննենք եւ վերատեսութեան ենթարկենք: Սրբազան Հայրը ընդգծեց, որ հայ ժողովրդի թշնամիները եւ ցեղասպանները պէտք է իմանան, որ մենք շարունակելու ենք մեր պայքարը մինչեւ մեր իրաւունքների լիակատար ձեռքբերում, Սրբազան Հայրը կոչ ուղղեց ժողովրդին, որ պահանջատիրական պայքարի ոգին իր կեանքի սկզբունքը դարձնի: Թեմակալ առաջնորդի ելոյթից յետոյ շարունակւեց յայտագրի գեղարւեստական բաժինը:

Գեղարւեստական բաժնի գրական հատւածների կատարմամբ հանդէս եկան՝ Մեղրի Սարխոշեանը, Վանէ Մակարեանը եւ Արտոյտ Զոհրաբեանը, երաժշտութեան ընտրութիւն եւ պատրաստում Թէօ Մարկոսեանի եւ ընդհանուր բեմի ձեւաւորում Արագած Սիմոնեանի:

Իսկ յեղափոխական ոգեշնչող երգերով ելոյթ ունեցան՝ Մոնիկա Միրզախանեանը, Բիւրակ Զարգարեանը, Րաֆֆի Ստեփանեանը, Ասպետ Նովարովը, Քեւին Գասպարեանը, Հայկազ Աբրահամեանը, Արմիկ Բաբայեանը, Ստեփան Բաբայեանը, ձայնի պատասխանատու՝ Արա Աբրահամեանը, իսկ երաժշտական համադրող՝ Արմէն Ասատրեանը:

Միջոցառումը իրենց ներկայութեամբ պատւել էին Իսլ. խորհրդարանում Թեհրանի եւ հիւսիսային իրանահայութեան պատգամաւոր Արա Շահվերդեանը, ՀՅԴ Բիւրոյի անդամ Վիգէն Բաղումեանը, Մեծի Տանն Կիլիկիոյ կաթողիկոսութեան Ազգայի Կենտրոնական վարչութեան Քաղաքական ժողովի անդամ՝ Յովսէփ Աւետեանը, Իրանում Էստոնիայի պատւաւոր հիւպատոս Արմէն Մութաֆեանը, Հայ Կաթողիկէ համայնքի հոգեւոր առաջնորդ Սարգիս. եպս. Դաւիթեանը, Տ. Վաղինակ ծ. վրդ. Մելոյեանը, Նոր Ջուղայից ժամանած հիւրեր, «Ալիք» հաստատութեան, «Ալիք» օրաթերթի, Թ. Հ. Թ. Պատգամաւորական ժողովի, Թ. Հ. Թ. Թեմական խորհրդի, ազգային իշխանութեան եւ մարզա-մշակութային միութիւնների ներկայացուցիչներ, Իրանի համալսարաններում հայ դասախօսներ, քահանայ հայրեր եւ մեծ թւով հայրենակիցներ: