Այս իշխանություններն այլևս որևէ կշռադատված քայլի ընդունակ չեն․ «Փաստ»

«Փաստ» օրաթերթը գրում է․ «Պատերազմից հետո Հայաստանը շատ լուրջ համակարգային խնդիրների առջև է կանգնել, իսկ այդ խնդիրների լուծումը պահանջում է յուրաքանչյուր ոլորտի նկատմամբ անհատական մոտեցում, որպեսզի պետությունն ընդունակ լինի վերականգնվել և արագ դուրս գալ շոկից։ Բայց, արի ու տես, որ մեզանում ճիշտ հակառակն է արվում։ Մարտի 11 -ի կառավարության նիստում որոշում է կայացվել «Գիտական և գիտատեխնիկական գործունեության մասին» և «Կրթության մասին» օրենքներում փոփոխություն կատարելու մասին նախագծին հավանություն տալ: Կրթության ոլորտում «բարեփոխումների» անվան տակ այսպիսի նախաձեռնությունների միջոցով իշխանությունները փորձում են նախորդ տարվա համեմատ էականորեն նվազեցնել կրթության ոլորտի ֆինանսավորումը։ Ըստ նախնական տվյալների, կրճատումը լինելու է մոտ 10-15 %-ով, ինչը մեր պարագայում լուրջ թիվ է։

Իբր նախադպրոցական ու դպրոցական հաստատությունների աշխատակիցները մի երևելի վարձատրություն էին ստանում, հիմա էլ նրանց աշխատավարձերը կարող են էապես կրճատվել։ Իսկ շատ աշխատակիցներ էլ ուղղակի կանգնելու են իրենց աշխատանքը կորցնելու վտանգի առաջ։ Մինչդեռ ուսուցչի կամ մանկապարտեզի աշխատակիցների աշխատանքը համարվում է բավականին ծանրաբեռնված և պետք է ըստ արժանվույն գնահատված լինի, քանի որ պետության ապագան կախված է մատաղ սերնդի դաստիարակությունից և կրթությունից։ Բայց զավեշտալին այն է, որ այս քայլին գնում է մի կառավարություն, որի ղեկավար Փաշինյանը ճառեր էր ասում կրթության կարևորության մասին, իսկ գիտելիքահեն տնտեսություն ստեղծելու գաղափարն էլ սարքել էր մատի փաթաթան։

Վերջինս ոչ միայն հայտարարում էր, թե այսօրվա կրթությամբ կանխում ենք վաղվա աղքատությունը, այլև այնպիսի պահանջներ էր դնում, թե ՀՀ միջին վիճակագրական քաղաքացին 22 տարեկանում պետք է ունենա բարձրագույն կրթություն, երեք լեզվի պետք է տիրապետի և այլն։ Բայց նկատի ունենանք, որ սրանք լոկ խոսքեր են, և հենց այս իշխանությունների կառավարման շրջանում կրթական համակարգը շատ ծանր ու անկայուն վիճակի մեջ հայտնվեց՝ կրթության դերակատարության ընդհանուր նվազեցումից մինչև բուհերում բարձիթողի իրավիճակ և հայագիտական առարկաների կարևորության անտեսում։ Իշխանությունների կրթական քաղաքականությունը տանում է այնպիսի հանգրվանի, որ կրթական համակարգը որոշ ժամանակ անց ուղղակի կկանգնի կազմաքանդման վտանգի առաջ։ Եվ, ըստ այդմ, տպավորություն է, որ իշխանությունները հատուկ պատկերացում ունեն, թե ինչպիսի կառույցների ֆինանսավորումը պետք է կրճատեն, իսկ շատերի կարծիքով՝ թե որ կառույցները դեռ քանդելու տեղ ունեն։ Այդ շրջանակում պետք է դիտարկել նաև ՄԻՊ գրասենյակի ֆինանսավորումը կրճատելու կառավարության նախաձեռնությունը։

Սակայն ուշագրավ է, որ այս օրերին ՄԻՊ-ը մեծ ծավալի աշխատանք է կատարում Արցախում Ադրբեջանի կատարած հանցագործությունները ջրի երես դուրս բերելու և միջազգային հանրությանը դրանք հասու դարձնելու հարցում։ Իսկ ՄԻՊ-ի աշխատանքի ֆոնին առավել ցայտուն է դառնում իշխանությունների անգործությունը։ Մենք օրեր առաջ գրել էինք, որ իշխանությունները ջանք ու եռանդ չեն խնայում ՄԻՊ Արման Թաթոյանից «ազատվելու» և կամակատար օմբուդսմեն ունենալու համար: Հիմա նրանք առավել ակնառու են անցել հարձակման, ամբողջ թափով և, իրենց սովորության համաձայն, խտրականություն չդնելով միջոցների միջև: Փաստացի, ՄԻՊ-ի ֆինանսավորումը կրճատելու միջոցով իշխանություններն ի ցույց են դնում, որ մարդու իրավունքների ոլորտն իրենց համար ուղղակի երկրորդական նշանակության հարց է, կարևորն էլի իրենց նեղ անձնական ու նեղ կուսակցական շահերն են։ Ի դեպ, այսպիսի պահվածքը ՄԻՊ-ի նկատմամբ իր հերթին հարուցել է մարդու իրավունքների պաշտպանությամբ զբաղվող տարբեր կազմակերպությունների դժգոհությունը։

Սակայն սա դեռ վերջը չէ. պատերազմից նոր դուրս եկած երկրի իշխանությունների կողմից անտեսվում է բանակի էական հզորացման և վերահամալրման անհրաժեշտությունը։ Եվ այս համատեքստում պատահական չէ, որ մամուլում տեղեկություններ են շրջանառվում, թե իշխանական շրջանակներում ակտիվորեն քննարկվում է բանակի ֆինանսավորումը կրճատելու հարցը։ Պարզ է, որ ոչ արդյունավետ կառավարման արդյունքում Հայաստանը տնտեսական առումով շատ ծանր օրեր է ապրում, բյուջեի ֆինանսավորումն էականորեն կրճատվել է, բայց ֆինանսական միջոցների բացը հնարավոր է լրացնել տարբեր ձեռնարկումների միջոցով, ինչը չի արվում։

Եվ, ըստ էության, իշխանությունները պատերազմի շոկը լիովին չհաղթահարած երկրի պետական համակարգը նոր ցնցումների են տանում։ Եվ բոլորովին պատահական չեն լրատվական դաշտում գերակշռող դարձած այն մեկնաբանությունները, թե պետությունն այս ծայրահեղ վիճակից դուրս բերելու հարցում իշխանություններն այլևս որևէ կշռադատված քայլի ընդունակ չեն, իրենց նպատակն է ամեն կերպ մնալ իշխանության՝ թեկուզ երկիրն ավերակների վերածելու գնով»։

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում։