Մեր վտանգված գանձը՝ Արամի տու՛նը

Աղբյուրը՝ arfd.am

Ժամանակէ մը ի վեր, խոր մտահոգութեամբ կը հետևինք «Հին Երևան» անունը կրող շուկայական համալիրի ծրագրային կազմաւորման փուլերուն։ Մեծածախս այս ծրագրին տէրերը հետևողականօրէն կը պնդեն, որ հակառակ յաջորդական ձգձգումներուն՝ ծրագիրը կենդանի է և շուտով պիտի մտնէ շինարարական փուլ։ Կ՚իմանանք սակայն, որ դեռ հարցեր կան լուծուելիք, որոնց բնոյթը յայտնի չէ հանրութեան։ Որմէ կը հետևի, որ այս կէտին վրայ հանրութեան պարտաւորութիւնն է ըլլալ արթուն, աչալուրջ և ուշադիր, որպէսզի յանկարծ ծրագրի ներքին բանակցութիւններու քաշքշուքին զոհ չերթայ մեր ազգային հարստութիւնը՝ Արամի Տու՛նը, որ ճակատագրի տխուր խաղով մը յայտնուած է «Հին Երևան»ի սեփականատէրերու ափին մէջ…փոխանակ իր իսկական իրաւատիրոջ՝ ազգի՛ն օրինական սեփականութիւնը ըլլալու։

Կը խօսինք հայ անկախ պետականութեան ռահվիրայ և հայ ժողովուրդի ազգային հերոս՝ Արամ Մանուկեանի մասին։ Հերո՛ս՝ որ իր հերոսի կոչումը չէ ստացած ժամանակաւոր որևէ իշխանութեան պարգևատրումներէն։ Ան ՀԵՐՈՍ է իր իսկ ժողովուրդի անբեկանելի վճիռով։ Ժողովուրդի ժամանակամերժ և գերօրինական հեղինակութեա՛մբ։ Անցնող հարիւր տարուան ընթացքին, Սփիւռքի մէջ, դժուար թէ գտնուէր մէկը, որ չգիտնար, թէ ո՞վ էր Արամը։ Արամը վաղուց «կորսնցուցած» էր իր ազգանունը։ Ան պարզապէս ԱՐԱ՛ՄՆ էր հայ ազգի բոլոր իրերայաջորդ սերունդներուն համար և վե՛րջ։ Իր անուամբ կոչուած են ընդհանրապէս Սփիւռքի մէջ հասակ առած բոլոր Արամները։ Վստահաբար նաև՝ Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Ս. Աթոռի գահակալ ՆՍՕՏՏ Արամ Ա. Վեհափառ Հայրապետը։

Խոր ցաւով պէտք է արձանագրել, որ դժբախտաբար նոյնը չէ եղած պարագան մեր հայրենիքին։ Ինչ որ տեղ՝ բոլշևիզմը կրցա՛ծ է յաջողիլ հայրենի նորահաս սերունդներու մէկ լայն զանգուածի յիշողութենէն ջնջել Արամին անունը և յատկապէս Արամի հայրենաստեղծ գործի տարողութեան յստակ գիտակցութիւ՛նը։ Բոլշևիկեան իշխանութիւնները ըրած են ամէն բան մեր ժողովուրդի հաւաքական յիշողութենէն ջնջելու Առաջին Հանրապետութեան հարազատ պատմութիւնը տեղը դնելով իրենց այլանդակ նենգափոխութիւնը։ Պատի՛ւ մեր ժողովուրդին՝ որ այնուամենայնիւ մերժած է ընդունիլ այդ պարտադիր զրկանքը և իր սրտի թաքուն խորքերուն մէջ պահած է իր սրբութիւնները։ Այսօր այդ նոյն ժողովուրդին զաւակներն են, որ դրուագ առ դրուագ և մեծ նախանձախնդրութեամբ կը վերականգնեն մեր ազգային յիշողութիւնը։

Եւ ի՜նչ հեգնանք և գաղափարական ի՜նչ թշուառութիւն՝ որ այսօր յանկարծ սկսանք ենք սակարկութեան նիւթ դարձնել համազգային յարգանքի մեր բարոյական պարտաւորութիւնը Արամին և իր պատմական այս հսկայ ժառանգութեան հանդէպ։ Որո՞նք են այն մարդիկ, որոնք կը մերժեն Հանրապետութեան Հրապարակը բացսրտօրէն բանալ այս մեծ հայորդիին առջև։ Որո՞նք են դարձեալ այս պարոնները, որոնք Հանրապետութեան շփոթ օրերուն քանի մը արծաթով և մէջէ-մէջ կարգադրութեամբ և գաղտագողի իւրացուցած են Առաջին Հանրապետութեան Կառավարութեան Տունը, որուն պատշգամէն Արամ դէպի Սարդարապատ մղած է Երևանի ժողովուրդը։ Ի՜նչ ամբարտաւանութեամբ անոնք ժպրհած են խեղաթիւրել այս ազգային յուշարձանի ճարտարապետական յղացքը և ի՜նչ փցուն շահամոլութեամբ զայն վերածած՝ փիցայարանի։ Եւ ովքե՞ր են ի վերջոյ այն շուկայատէրերը, որոնք կը շարունակեն հանրութեան հետ վերաբերուիլ այնպէս որպէս թէ Արամի Տունը իրենց հօրենական սեփականութիւնը ըլլար, զոր կրնան այսօր ըստ կամս շահարկել կամ փճացնել…Ազգային ինքնագիտակցութեան ո՞ր նորմերով տեղի կ՚ունենայ ազգային հարստութեան այս բացայայտ ջարդը։

Չի բաւեր, որ ազգային այս սրբավայրը խորհրդային իշխանութեան օրով լքուած ըլլայ իր բախտին, ահաւասիկ աւելի քան քառորդ դարու մեր անկախ պետականութեան ղեկավար ուժերը բացարձակապէս ոչինչ ըրած են զայն հանրութեան թևարկութեան տակ առնելու և զայն շարունակական քայքայումէ փրկելու։ Մեր աչքերուն առջև ան անցած է ձեռքէ ձեռք որպէս սոսկ ապրանք ամէն օր աւելի ձևազեղծուելով և աւերակի վերածուելով։

Այս ապաշնորհ գործընթացը պէտք է կանգ առնէ առանց այլևայլի։ Ծուռ դարձած այս անիւը պէտք է անյապաղ ետ շրջուի և Արամի Տունը վերադարձուի իր իսկական իրաւատիրոջ՝ հայ ժողովուրդի՛ն։ Պետական կեանքի ճշգրիտ բառապաշարով՝ անոր իսկական տէրը հանրութիւնն է և այս մէկը այլընտրանք չունի։ Ան չի կրնար ծախուիլ կամ գնուիլ կամ ձևազեղծուիլ։ Ճիշտ ինչպէս Ծիծեռնակաբերդն է կամ Սարդարապատի յուշահամալիրը։ Աւելի ցնցի՛չ։ Ճիշտ ինչպէս Ս. Հռիփսիմէի տաճարն է։ Ան միանգամընդմիշտ պէտք է վերադարձուի հանրութեան և մշտնջենաւորուի ազգային հարստութեան իր վերջնական կարգավիճակով։ Առաւե՛լ. ան պէտք է վերականգնուի իր սկզբնական ճարտարապետական յղացքով, իր ներքին ձևաւորմամբ, իր պատշգամներով ու բակով։ Եւ ան պաշտօնապէս պէտք է մկրտուի որպէս մեր անկախ պետականութեան Հիմնադիր Հօր՝ Արամ Մանուկեանի Տուն-Թանգարանը։ Եւ այս գործը խոնարհաբար պիտի առաջնորդէ ոչ այլ ոք, քան Հայաստանի Հանրապետութեան առաջին դէմքը՝ Նորին Գերազանցութիւն ՀՀ Նախագահը։

Քաղաքակիրթ ազգերը այսպէս է, որ կը զանազանուին միւսներէն։ Անոնք կը յարգեն իրենց պատմութիւնը և գուրգուրանքով կը պահպանեն իրենց պատմական յիշողութիւնը։ Արամի Տունը և Առաջին Հանրապետութեան Կառավարութեան Տունը իրենց պատերուն միջև կը պարփակեն մեր պատմական յիշողութիւնը։ Անոնք կը պահպանեն յիշողութիւնը մեր այն պատմութեան, որ մեր ազգային անխառն հպարտութիւնն է այսօր և առողջ թթխմորը մեր անկախ պետականութեան գաղափարին։ Եւ անվիճելիօրէն՝ հանգանա՛կը Միացեալ, Ազատ և Անկախ Հայաստանի մեր անժամանցելի պարտաւորութեան։

Դեկտեմբեր 12, 2017
Ուաշինկթըն

horizonweekly.ca