Կկարգավորվի հիփոթեքային վարկավորման ոլորտում սպառողների իրավունքների պաշտպանությունը

Կառավարության վաղվա նիստի օրակարգում ԿԲ-ն ներառել է  «Բնակարանային հիփոթեքային կրեդիտավորման մասին», «Սպառողական կրեդիտավորման մասին» օրենքում փոփոխություններ և լրացում կատարելու մասին», «Բանկերի, վարկային կազմակերպությունների, ներդրումային ընկերությունների, ներդրումային ֆոնդի կառավարիչների և ապահովագրական ընկերությունների սնանկության մասին» օրենքում լրացում և փոփոխություններ կատարելու մասին», «Հրապարակային սակարկությունների մասին» օրենքում լրացումներ կատարելու մասին» և «քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքում լրացումներ կատարելու մասին» օրենքների նախագծերի փաթեթին հավանություն տալու մասին հարցը, որից հետո այն կներկայացվի ԱԺ-ի քննարկմանը:

Նախագծերի ընդունումը հնարավորություն կտա հիփոթեքային վարկերի տրամադրման պայմանների և կարգի վերաբերյալ միասնական կանոնների սահմանման միջոցով առավել լիարժեք դարձնել հիփոթեքային վարկավորման ոլորտում սպառողների իրավունքների և օրինական շահերի պաշտպանությունը, ինչպես նաև անխոչընդոտ իրականացնել հիփոթեքային վարկի տրամադրման և հետագա սպասարկման հետ կապված տարբեր ընթացակարգերը: Վերը նշվածն իր հերթին կնպաստի հասարակության առավել լայն զանգվածների համար բնակարան ձեռք բերելու սոցիալական խնդրի լուծմանը:

Սպառողական և հիփոթեքային վարկերի պայմանների տարբերությունները պայմանավորում են այս երկու վարկատեսակների հետ կապված հարաբերություների` առանձին օրենքներով կարգավորման անհրաժեշտությունը:

Նախագծով առաջարկվում են հետևյալ հիմնական կարգավորումները` 

• Այն վարկերը, որոնք հանդիսանում են բնակարանային հիփոթեքային կրեդիտներ և այն անձանց (կրեդիտառուների) շրջանակը, ովքեր օգտվում են Նախագծով նախատեսված իրավունքներից:   
• Հիփոթեքային վարկի պայմանագրի նվազագույն պայմանները և կնքման կարգը:
• Վարկառուներին բացահայտման ենթակա տեղեկությունը, այդ տեղեկության ծավալը և բացահայտման կարգը, Վարկառուի և վարկատուի միջև հաղորդակցման կարգը
• Վարկառուների կողմից հիփոթեքային վարկի վաղաժամկետ մարման հնարավորությունը և այն դեպքերը, երբ վաղաժամկետ մարման պարագայում տույժ կամ վարկառուի համար այլ անբարենպաստ հետևանք չի կարող սահմանվել:
• Սահմանվում են նաև վարկատուի կողմից Նախագծով սահմանված հատուկ կարգավորումները չպահպանելու հետևանքները:Նախագծի դրույթները խախտելու դեպքում, կրեդիտավորողը պարտավոր կլինի հօգուտ վարկառուի վճարել տույժ` 300.000 ՀՀ դրամ գումարի չափով: 

• Օժանդակ ծառայություններից օգտվելու կանոններ:

 Նման կարգավորում նախատեսելու անհրաժեշտությունը պայմանավորված է այն հանգամանքով, որ իրակավիրառ պրակտիկայում արձանագրվել են որոշ դեպքեր, երբ գնահատողներն ուղղակիորեն կամ անուղղակիորեն կապված են եղել միմյանց հետ կամ իրենց հետ համագործակցող ֆինանսական կազմակերպության հետ, ինչը սպառողի համար գործնականում չի ապահովել ընտրության լայն հնարավորություն:

Նույնիսկ այն դեպքերում, երբ ընդունելի գնահատողների ցանկից ընտրություն կատարելու հնարավրությունն ապահովված է եղել, ապա չի չապահովվել գույքի գնահատման գործընթացի անաչառությունը, անկախությունը և օբյեկտիվ գնահատական տալու հնարավորությունը: Արդյունքում, ֆինանսական ծառայության սպառողը կորցնում է վստահությունը գնահատման արդյունքների օբյեկտիվության, դրա հիման վրա իրեն մատուցված ծառայության որակի և ընդհանուր առմամբ ֆինանսական համակարգի նկատմամբ: Ավելին, ստեղծված իրավիճակում ոլորտում չի ապահովվում առողջ մրցակցային դաշտի ձևավորումը: