ՀՅԴ-ն որևէ համագործակցության մեջ ուրիշի քաղաքական շահերը սպասարկող չի լինելու

«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է ԱԺ ՀՅԴ խմբակցության քարտուղար Աղվան Վարդանյանը։

-Պարոն Վարդանյան, երեկ Սերժ Սարգսյանն իր հարցազրույցում նշել է, որ կառավարությանն առաջարկել է նորից անդրադառնալ ոչիշխանական եռյակի 12-կետանոց փաստաթղթին: Ւնչպե՞ս եք գնահատում այդ հայտարարությունը: Կա՞ մտավախություն իշխանությունների մոտ:

-Նախ՝ 12 կետերը եռյակի կետերը չեն, այլ քառյակի: Մենք համատեղ չորս ուժերով ենք դա մշակել և համատեղ հայտարարությամբ հանդես եկել: Բնականար, սրանք նաև մեր պահանջներ են: Ավելին ասեմ՝ երբ մենք ամփոփում էինք 12 կետերի կատարման ընթացքը, մեր խմբակցությունը մանրամասն, մի քանի էջի վրա իր ամփոփումը կատարել և փոխանցել է մեր մյուս գործընկերներին: Երկրորդ՝ ինչ վերաբերում է արձագանքին, ես նորմալ եմ վերաբերվում:

ՀՀ նախագահը երեկվա իր խոսքում ասում է, որ կառավարությունը մանրամասն անդրադարձել և պատասխանել էր 12 կետերին, բայց մեր գնահատականը տարբեր է: Կառավարության պատասխանը համարժեք չէր բարձրացված հարցերին, և նաև մենտորական ոճով վերևից՝ «մենք ավելի լավ գիտենք խնդիրները» դասախոսական երանգ կար կառավարության պատասխանի մեջ, ինչը մենք արձանագրել էինք: Այս առումով նորից այդ կետերը վերանայելը և ժամանակացույց կազմելը միայն դրական կարող է լինել: Մենք ծրագրված, մտածված անդրադարձել էինք հիմնականում այնպիսի կետերի, որոնք ուղղակի ազդեցություն ունեին հանրության լայն շրջանակների վրա: Այս տասներկու կետերի բարցարձակ մեծամասնությունը սոցիալական, տնտեսական խնդիրների է առնչվում, և կային երկու-երեք քաղաքական հարցեր, ինչպիսիք են համամասնական ընտրությունները, Ղարաբաղի հարցը և այլն:

Եվ յուրաքանչյուր անդրադարձ այդ 12 կետերին և դրանց կատարման ընթացը միայն դրականորեն կազդի մեր քաղաքացիների վրա: Որքանով է սա պայմանավորված եռյակի այսօրվա գործողություններով՝ թերևս, կապ կարելի է տեսնել, բայց կապ կարելի է տեսնել երկու կողմից, նախ՝ նախագահը փորձում է (չգիտեմ՝ որքանով դա կհաջողվի) բերել կոնստրուկտիվ դաշտ այսօրվա եռյակի ուժերին, որոնց մի մասը շատ ավելի արմատական է տրամադրված, մյուս մասը կառուցողական համագործակցության ձևեր է փնտրում: Սա քայլ է, կսպասենք տեսնենք՝ մեր մյուս ուժերն ինչպես կարձագանքեն, կամ պատրաստակամություն կհայտնե՞ն նորից անդրադառնալու 12 կետերին: Մենք միշտ ենք ասել, մենք տեսնում ենք ընդդիմություն-իշխանություն միասնական համակարգ, որտեղ մեկը վերահսկում է մյուսին, որտեղ առաջարկները արձագանք են գտնում:

-Իշխանության վարած քաղաքականությանն ընդդիմանում եք, ոչիշխանական եռյակի հետ համագործակցություն նույնպես չկա: Որտեղ է ՀՅԴ-ն այսօր:

- Դաշնակցությունն իր տեղում է: Դաշնակցությունն ընդդիմադիր քաղաքական ուժ է: Երբ քառյակում միասին էինք համագործակցում, ընդհանրապես պրոբլեմների բարձրացմանը, փաստաթղթավորմանը, ձևակերպումներին էապես մասնակցություն էր բերում Դաշնակցությունը: Հստակ է Դաշնակցության տեղը, ուղղակի մենք ունենք սկզբունքներ, ունենք հետևողական մոտեցումներ և այդ դաշտում շարունակում ենք գործել: Մեր երկկողմանի խզումն առաջացավ այն ժամանակ, երբ մեր երեք գործընկերները պնդեցին, որ անպայման իրենք պետք է հանրահավաքում խոսեն սահմանադրական փոփոխությունների դեմ:

Մենք համատեղ հայտարարություն էինք արել, հանրահավաքի օրակարգը մեզ համար միասնական էր, բայց սահմանադրական բարեփոխումների հարցը բերվեց մեջտեղ, բնական է, մենք չէինք կարող դրան մասնակցել: Այսօր մեզ քննադատում են, հանրության լայն շրջանակներում գուցե մեզ ճիշտ չեն հասկանում, փորձում են այլ կերպ ներկայացնել, բայց շատ ավելի վատ կլիներ, եթե մեզ համար սկզբունքային կարևորագույն հարցում, ինչպիսին սահմանադրական բարեփոխումներն են, որին կտրուկ դեմ է մեր գործընկեր ՀԱԿ-ը, մենք նահանջեինք և ասեինք հանուն քառյակում մնալու՝ մենք հրաժարվում ենք մեր սկզբունքներից: Սա Դաշնակցության համար իսկապես կլիներ շատ ավելի վատ:

-Սա պայմանավորեցին Դաշնակցություն-իշխանություն համագործակցությամբ:

-Ես միշտ ասել եմ, որ նույնիսկ Սահմանադրության հարցում մենք չունենք իշխանության հետ համագործակցություն: Մենք ունենք մեր պատկերացումները, մոտեցումները: Մենք այդ դրույթները, սկզբունքները մի քանի անգամ փոխանցել ենք սահմանադրական փոփոխությունների մասնագիտական աշխատանքային խմբին, և ինչ-որ չափով գոհ ենք, քանի որ հայեցակարգի երկրորդ տարբերակում մեր մտահոգությունների, դրույթների զգալի մասը ներառված է:

Մենք այսօր էլ ներկայացնում ենք մեր մոտեցումները, ասում ենք՝ ինչպես ենք գնահատում այս հայեցակարգը, այս հայեցակարգի հստակեցումները ինչ ուղղությամբ պետք է գնան, ինչպես պետք է բացվեն, սահմանադրական տեքստ դառնան, և սա մենք ներկայացնում ենք իշխանություններին: Համագործակցության մասին խոսել ես համաձայն չեմ, ես մինչև այսօր վստահ չեմ, որ նախ իշխանությունը մինչև վերջ կգնա այդ բարեփոխումներին՝ կախված քաղաքական իրավիճակից, լայն համախմբման անհրաժեշտությունից, և վստահ չեմ, որ մեր առաջարկների հիմնական մասն ընդունելի կլինի մասնագիտական հանձնաժողովի կողմից:

Մենք ուղղակի անում ենք մեր գործը, որը ճիշտ և սկզբունքային ենք համարում: Մեր այն գործընկերները, ովքեր սահմանադրական բարեփոխումներին դեմ են այս փուլում կամ այս փուլում դեմ են խորհրդարանական համակարգին, նրանք այս ամենը բացատրում են իշխանության վերարտադրվելու, ստվերում մնալով կառավարելու հնարավորության հետ: Նրանք ասում են, որ կլինի այնպիսի մի իրավիճակ, երբ Հանրապետության այսօրվա նախագահը, չունենալով նախագահ դառնալու հնարավորություն, իբրև կուսակցության ղեկավար՝ մեծամասնություն կունենա, ստվերում կմնա և ստվերից կղեկավարի: Վրաստանի դեպքերը ցցուն օրինակ են:

Տեսեք՝ խորհրդարանական համակարգ էր, և այնտեղ էլ կար գրեթե նույն ապագայում ուրվագծվող այս մոդելը. Իվանիշվիլի, որը ինստիտուտ չէ, նախագահ չէ, վարչապետ չէ, որևէ ինստիտուցիոնալ գործառույթ չունի, բայց ակնահայտորեն ինքն է ղեկավարում և նախագահին, և վարչապետին, իր նշանակած մարդիկ են, և երբ Իվանիշվիլին փորձեց իրենց խմբակցությունով փակ նիստ գումարել և ինչ-որ շեշտադրումներ անել, հաջորդ օրը իրենց ներսում սկսվեց այս խզումը՝ կոալիցիայի փլուզումը: Այսինքն՝ համակարգը, թեկուզ իներցիայով, որոշ ժամանակ պահեց ստվերից կառավարելու մեխանիզմները, բայց ինքը քանդեց այդ նույն մեխանիզմը:

Մենք վստահ ենք, խորհրդանական համակարգի անցնելու պարագայում, ապակենտրոնացնելով իշխանությունը, նրա ղեկավարումը թուլացնելով, եթե նույնիսկ փորձ կանի ՀՀԿ-ն պահել այս ստվերային կառավարումը, սա շատ կարճ կյանք կունենա: Մեր այսօրվա քաղաքական գործիչներից կամ եռյակի մեր գործընկերներից մեկը (թեև իրենք սկզբունքորեն հայտարարել են, որ խորհրդարանականին կողմնակից են) ասում է՝ տեսեք, մեզ համար պետք է դաս լինի Վրաստանի օրինակը, խորհրդարանական համակարգը նման ճգնաժամերի է բերում: Սա ներողություն, բայց գրագետ ձևակերպում չէ:

Ամբողջական հարցազրույցն՝ այստեղ: