Ադրբեջանի դեմ Հայաստանը կարող է միջազգային դատարան դիմել` հրադադարը խախտելու համար

Ադրբեջանի կողմից հրադադարի խախտումները միջազգային իրավունքի տեսնակյունից էլ օրինախախտումներ են և Հայաստանը կարող է դիմել ինչպես Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարան, այնպես էլ ՄԱԿ-ի արդարադատության միջազգային դատարան:

ՄԱԿ-ի կանոնադրության 2-րդ հոդվածի չորրոդ մասով սահմանվում օրինախախտումը. «Բոլոր անդամները միջազգային հարաբերություններում ձեռնպահ են ցանկացած պետության տարածքային ամբողջականության կամ քաղաքական անկախության նկատմամբ և կամ Միավորված ազգերի նպատակներին անհարիր որևէ այլ ձևով ուժի գործադրումից կամ դրա սպառնալիքից»:

«ՄԱԿ-ի դատարանի կողմից կան նման դատական որոշումներ, երբ տարիներ շարունակ սիստեմատիկ կերպով մի պետությաուն մեկ այլ պետության տարածքում գործողություններ է կատարում, որոնց հետևաքնով խախտվում են մարդու իրավունքները: Տվյալ դեպքում առաջնայինը տարածքային ամբողջականության խախտելու հանգամանքն է: Եթե ՀՀ-ի նկատմամբ է դիվերսիոն գործողություններ կատարում, այդ ընթացքում կարող են խախտվել բազմաթիվ պայմանագրերով սահմանված իրավունքներ խախտվել»,- Yerkir.am-ի հետ զրույցում ասաց միջազգային իրավունքի մասնագետ Արա Ղազարյանը:

Ինչ վերաբերում է Արցախին, ապա իրավաբանի խոսքով, քանի որ ԼՂՀ-ն չճանաչված պետություն է և չի համարվում միջազգային իրավունքի սուբյեկտ, ապա այս դեպքում ԼՂՀ յուրաքանչյուր քաղաքացի անհատական գանգատով կարող է դիմել միջազգային դատարաններ` իր խախտված իրավունքները վերականգնելու համար. «Մարդու իրավունքների դաշտում արդեն չկա արգելք, թե անձը որ երկրի քաղաքացի է»:

Իսկ Հայաստանի դեպքում, որպեսզի պետությունը պետության դեմ դիմի դատարան պետք են առատ փաստեր: Ներկայումս բոլոր դիվեսրոն գործողությունները գրանցվում են, հարուցվում են քրեական գործեր, կան նաև շատ գործեր, որոնք կասեցված են: Եվ այս բոլոր փաստերը հետագայում են պետք լինելու` միջազգային գանգատների համար:

Արա Ղազարյանը նշեց, որ հնարավոր է նաև Ադրբեջանի դեմ Եվարդատարան գանգատ ուղարկել` հայատյացության հիմքով. « Դա կոնվենցիայի 14 հոդվածն է` հոմոֆոբիան կամ տվյալ դեպքում արմենոֆոբիան, որը Ադրբեջանի պետական մարմինների կողմից խրախուսվում է, և Սաֆարովի գործը դրա վառ օրինակն է: Եվ այս առումով Հայաստանի իրավական հիմքերն ամուր են»:

Իրավաբանի խոսքով, դատարան դիմելու վերաբերյալ փաստաթղթերի կամզումն ու մյուս հարցերը կազմակերպված կերպով արվում են, սակայն պետք է լինի ընդամենը որոշում` դիմել, թե` ոչ: