Փոխարժեքներ
31 10 2024
|
||
---|---|---|
USD | ⚊ | $ 387.05 |
EUR | ⚊ | € 419.37 |
RUB | ⚊ | ₽ 3.99 |
GBP | ⚊ | £ 502.08 |
GEL | ⚊ | ₾ 140.68 |
Արցախի 44-օրեայ պատերազմի ծանր հետեւանքները լիովին փոփոխութեան ենթարկեցին հայու ազգային հոգեվիճակը։ Հայ դատի պահանջատիրութեան ճամբուն վրայ վերջին աւելի քան յիսուն եւ Արցախեան առաջին հերոսապատումի երեսուն տարիներու ստեղծած ազգային զարթնումի ու հպարտութեան ոգին, իր տեղը տուաւ հիասթափութեան ու մասամբ՝ կրաւորական կեցուածքներու։ Անոնք ոչ միայն կը թուին ազդած ըլլալ այն սերունդներուն վրայ, որոնք անցնող յիսնամեակին հետեւեցան հայոց պահանջատիրութեան նուաճումները, այլեւ հոգեպէս զինաթափ դարձուցած են նորահաս սերունդը, որուն ներշնչման աղբիւրը եղած էր Արցախի յաղթանակը, երբ ան այլեւս այսօր իր տեղը տուած է պարտութեան ու ազատագրուած տարածքներու կորուստին։
Ոչ մէկ ժողովուրդ կրնայ երկար ապրիլ պարտութեան զգացումի ազդեցութեան տակ։ Մանաւանդ հայ ժողովուրդին համար, Արցախը դարձած էր Հայ դատի եւ հայոց իրաւունքներու ձեռքբերման լուսաւոր ճամբան, որուն մէջէն հայ մարդը տեսաւ նաեւ Հայոց ցեղասպանութեան ճանաչման իրերայաջորդ հանգրուաններու իրագործումը, երբ անոնք իրենց գագաթնակէտին հասան 100-ամեակի շրջադարձին եւ աւելի վերջ՝ Միացեալ Նահանգներուն կողմէ յայտարարուած ճանաչումով։
Այսօր, Հայոց ցեղասպանութեան 108-րդ տարելիցի նշման սեմին կը գտնուինք։ Եւ մինչ պիտի սպասուէր, որ վերջին երեք տարիներու իրավիճակը աւելի պինդ, աւելի կարծր պիտի դարձնէր հայու պահանջատէր ոգին, կը զգանք, ականատես կ՚ըլլանք պայքարունակ ոգիի նահանջին, որ անսպասելիօրէն ետ կը մղէ սերունդները իրենց իրաւունքին տէր դառնալու բարոյական պարտաւորութենէն, զինաթափ կ՚ընէ անոնց յանդուգն յանձնառութեան կապարճը, աստիճանաբար տանելով դէպի պատմաքաղաքական իրերու փոփոխութեան պարզ հանդիսատեսի ու կրաւորական դիտորդի դերին մէջ։
Կարելի է առարկել այս բոլորին, ըսելով թէ հայրենիքի եւ Սփիւռքի մէջ հայ երիտասարդութիւնը կը յամառի տէր ու պաշտպան կանգնիլ ազգային իրաւունքներուն, հայոց աշխարհի վերածնունդին եւ հայու արդար դատի վերականգնումին։ Կարելի է ներշնչուիլ Արցախի մէջ տակաւին իր հողին վրայ կանգնած այն երիտասարդի օրինակէն, որ հակառակ անոր խեղդամահ ընելու թշնամիի փորձին, ամուր կը պահէ այն դարպասները, որոնց ետին դարերով պահուած են հայկական ինքնութեան ակունքները։ Կարելի է նոյնիսկ ոգեւորուիլ այն երիտասարդէն, որ օրեր առաջ Երեւանի մէջ տողանցած Ատրպէյճանի դրօշը հրկիզեց, որպէս պոռթկումի վերջին արտայայտութիւն, իր հազարաւոր սերնդակիցներու՝ պատերազմի ճակատին վրայ զոհաբերութեան դիմաց։
Հայ ժողովուրդի վերջին հարիւր տարիներու պատմութիւնը փաստած է, թէ ազգային վերազարթնումի բնօրանները հաւասարապէս կը գտնուին հայրենի հողին վրայ եւ Սփիւռքի մէջ։ Իրար կապող, իրարու ներգործութեան մէջ կեանք առած հայոց պահանջատիրութիւնը իր արտայայտութիւնը գտաւ հայութեան երկու հատուածներու միակամ ժայթքումով։ Հայոց ցեղասպանութեան յիսնամեակի երեւանեան ծովածաւալ առաջին պահանջատիրութիւնն էր, որ Սփիւռքի մէջ ծնած ու սնած երիտասարդներուն ձեռքը մղեց՝ հայ ուժական հերոսութեան շրջան մը բանալու մեր ժողովուրդին առջեւ։ Անդին, նոյն ժամանակաշրջանի հերոսական պատումը ուժ եւ խթան դարձաւ Արցախի ազատագրութեան բագինին վրայ իրենց կեանքը նուիրաբերած սերունդին համար։
Հայ քաղաքական միտքը իրաւունք չունի անտէր ձգելու հայ երիտասարդը։ Երիտասարդութիւնը մեր ապաւէնն է, պայքարի դրօշակիրը, որուն աչքերուն վրայ մշտապէս յառած է հայ ժողովուրդը, ամէն անգամ որ ցեղին ձայնը ազդանշանը տուած է։
Սակայն այսօր, երբ հայութեան մեծ հատուածները կը գտնուին հիասթափութեան մթնոլորտին մէջ ինկած ըլլալու իրականութեան տակ, հայ քաղաքական միտքը եւ մտաւորականութիւնը պարտին քալել նոր հերոսապատումներու ակնկալիքի յոյսին մէջ։ Ժողովուրդը կարիքը ունի յոյսի աղբիւրէն իր ծարաւը յագեցնելու։ Երիտասարդութիւնը պէտք ունի այն յուսատու ազդանշանին, որպէսզի հայոց պահանջատիրութեան ոգին վերստին բոցավառումի կայծը սփռէ անոր սիրտին մէջ։
Հայ քաղաքական եւ հայրենի մտաւորական աշխարհը պէտք է իրենց ուսերուն վրայ զգան նոր վերազարթնումի մը հրամայականը, 19-րդ դարու ազգային զարթօնքին օրինակով, երբ ազատատենչ միտքն ու խօսքը դարձան երգ ու պայքար, դարձան յոյս եւ սխրագործութիւն, հայ ժողովուրդին նուիրելով՝ իր իսկ սեփական հողին վրայ ազատ ու անկաշկանդ ապրելու գերագոյն իրագործումը։
Այսօր, երբ վերանկախացած հայրենի քաղաքական կեանքը արդէն բոլորած է երեսուն տարիներու փորձառութեան շրջանը, պարտաւոր ենք նոր ուղիներէ առաջնորդել հայ երիտասարդութեան գիտակից եւ նուիրեալ զանգուածները։ Հայկական երկինքին տակ ներշնչուող մտաւորականը պարտի իր գրիչով ու խօսքով նոր հերոսական կերպարներ ստեղծել, անոնք, որոնք Րաֆֆիներու եւ Ռուբէններու օրերէն կը շարունակեն հերոսապատումներու տեսիլքներ կայծկլտել երիտասարդ կազմուածքներուն մէջ։
Կարի՛քը ունինք յանձնառու սերունդներուն։ Ժողովուրդներու հերոսական էջերը ոչ սոսկ պահու, ոչ ալ պատահական իրադարձութիւններու ծնունդը եղած են։ Անոնք մտաւորական գործին մէջէն վերազարթնումի, քաղաքական հասունութեան, միասնական պայքարունակ ոգի ստեղծելու կենսատու աւազանը եղած են, որոնց մէջ սերունդները մկրտուեցան ազատ ու անկախ ապրելու խորհուրդով։
Հայոց ցեղասպանութեան 108-ամեակը հայ աշխարհը պէտք է մղէ ազգային մտածողութիւնը վերանայելու եւ վերաորակաւորելու ճիգին։ Միայն այն ժամանակ կրնանք վստահ ըլլալ, որ հետագայ սերունդներու յանձնառութեան ուժը պիտի երաշխաւորէ հայ կեանքի քաղաքական եւ մտային վերազարթնումը, ի խնդիր մարտունակ եւ պահանջատէր սերունդներու գոյութեան։
«Ազատ օր»ի խմբագրական