Քանի դեռ Ադրբեջանը չի զղջացել կատարած հանցագործությունների համար, խաղաղության մասին խոսելը քաղաքական բարձրագույն ցինիզմ է. Մարինա Գրիգորյան

Բուդապեշտում 2004-ի փետրվարի 19-ին  ՀՀ ԶՈւ սպա Գուրգեն Մարգարյանի սպանությունն Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի առաջին հայտն էր և մեսիջը աշխարհին, թե ինչ քաղաքականություն է նա պատրաստվում վարել` որպես նախագահ, և ինչ մտադրություններ ունի: Այս մասին լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ նշեց «Սովորական ցեղասպանություն» նախագծի ղեկավար Մարինա Գրիգորյանը։

«Սա վկայությունն էր այն բանի, որ հայատյացությունն Ալիևը դարձնելու է պետական քաղաքականություն: Եվ բոլոր այն գործողությունները, որ տեղի ունեցան հանցագործությունից անմիջապես հետո, և մինչ օրս կատարվող գործողությունները սա են ապացուցում»,-շեշտեց փորձագետը՝ հավելելով, որ Գուրգեն Մարգարյանի սպանության` պետական պատվեր լինելու մասին իրենց խոսքերում հաստատել են և՛ Սաֆարովը, և՛ ՆԱՏՕ-ի դասընթացներին մասնակցող մյուս ադրբեջանցին:

«Այն, որ Ալիևն էր պատվիրել հայ սպայի  սպանությունը Սաֆարովին, դա հաստատվեց առաջին ժամերին, երբ Սաֆարովն առանց փաստաբանի ամեն ինչ անկեղծ ասաց: Նրա ցուցմունքները հաստատեց երկրորդ ադրբեջանցին: Այստեղ մի հետաքրքիր դրվագ կա ՝ երկուսն էլ միաձայն ասում են, որ երբ Սաֆարովը կատարում է այդ սպանությունը, այնուհետև նա արյունոտ կացնով մտնում է ադրբեջանցի երկրորդ սպայի սենյակը և ասում՝ կգնաս Բաքու և կասես, որ ես կատարեցի այն, ինչ պետք է կատարեի, և թող նրանք չնյարդայնանան: Սա պաշտոնական փաստաթուղթ է»,- ընդգծեց Մարինա Գրիգորյանը՝ հիշեցնելով 2004-ին ամռանը Ադրբեջանի ՄԻՊ-ի հայտարարությունը, որ Սաֆարովը պետք է ադրբեջանական երիտասարդության համար օրինակ լինի:

Ըստ փորձագետի՝ Ադրբեջանում հայերին սպանողների հերոսացման քաղաքական ավանդույթը դրվել է դեռևս Սումգայիթի ջարդերից հետո, ապա այն իր շարունակությունն է ունեցել Սաֆարովի հետ կապված, այնուհետև` Քարվաճառի դիվերսանտների, հետո` ապրիլյան պատերազմի օրերին և շարունակվում է մինչ օրս:

«Հայ զինվորի գլուխը կտրողին Ալիևն արդեն անձամբ պարգևատրեց, ինչը չկար Ռամիլ Սաֆարովի դեպքում: Մենք այսօր վկա ենք, թե ինչպես է Իլհամ Ալիևը փորձում ամեն կերպ ազատել այն երկու տեռորիստներին, որոնք դատապարտված են ու գտնվում են Արցախում, քանի որ սպանել են երկու հոգու, այդ թվում՝ 17-ամյա երեխայի: Եվ այս պայմաններում մեզ առաջարկում են խոսել խաղաղասիրությունից»,-նշեց «Սովորական ցեղասպանություն» նախագծի ղեկավարը:

Ըստ փորձագետի՝ մինչև 2003 թվականը հայր Ալիևի օրոք արդեն խաղաղասիրական ծրագրեր էին իրականացվում, և շփումներ կային, այլ հարց է, թե որքանով էին արդյունավետ: «Իլհամ Ալիևի գալուց հետո բոլոր խաղաղասիրական ծրագրերը, ժողովրդական դիվանագիտության շփումները  դադարեցվել են, և այն մարդիկ, որոնք Ադրբեջանում մասնակցել են այդ ծրագրերին, նրանց համարել են դավաճաններ, ազատազրկել են, ստիպել հեռանալ երկրից: Եվ այսօր Ադրբեջանում բազմաթիվ միջոցառումներ են իրականացվում թվացյալ  խաղաղասիրության և խաղաղությանը նախապատրաստելու շրջանակում, բայց որևէ անգամ այդ միջոցառումների ժամանակ ոչ մի զղջման կամ ապաշխարանքի խոսք չի հնչել այն հանցանքների համար, որոնք կատարել է Ադրբեջանը 31 տարվա ընթացքում: Որևէ մեկը չի հիշում Սաֆարովի մասին, որը հանգիստ և ազատ ապրում է իր երկրում, երբ կացնի 16 հարված է հասցրել քնած հայ սպային, և նա Ադրբեջանում շարունակվում է հերոս համարվել: Իսկ մեզ առաջարկում են խաղաղության պատրաստվել՝ մոռանալով այդ ամենը: Էլ չեմ ասում Սումգայիթի, Բաքվի և Մարաղայի, ապրիլյան պատերազմի մասին: Քանի դեռ Ադրբեջանը չի ընդունել իր մեղքը, չի զղջացել կատարած հանցագործությունների համար, խաղաղության մասին խոսելը քաղաքական բարձրագույն ցինիզմի արտահայտում է»,- խոսքն ամփոփեց Մարինա Գրիգորյանը: