Այնքան մարդ կա, որոնց մենամարտի կհրավիրեի. Կուստուրիցային այդպես էլ չհասցրեցին ծեծել Թուրքիայում

Տեղեկացրել էինք, որ այսօր Կ. Դեմիրճյանի  անվան մարզահամերգային համալիրում տեղի կունենա Էմիր Կուստուրիցայի և The No Smoking Orchestra-ի համերգը: Կուստուրիցան այսօր հանդիպեց լրագրողների հետ:

Մենք` հայերս, Կուստուրիցայի աչքերով

Շատ ուրախ եմ նորից լինել մի երկրում, որի հետ մենք` սերբերս, շատ նմանություններ ունենք: Բայց մեր և ձեր միջև մեկ մեծ տարբերություն կա` դուք միասնական եք, և շնորհիվ ձեր ջանքերի` դրսում ձեզ ճանաչում են որպես Ցեղասպանության ենթարկված մի ազգ: Մեզ մոտ այլ կերպ է ամեն ինչ ձևակերպվել. սերբերս` որպես մի ազգ, որը պարբերաբար ցեղասպանությունների է ենթարկվել, միասնաբար հանդես չենք գալիս դրա դեմ, և մեր անմիաբանությունը հանգեցրել է անգամ այն իրավիճակին, որ զոհի կարգավիճակից արդեն որպես մեղավորի են ներկայացնում: Ուստի` ամեն անգամ Հայաստան գալիս, վայելում եմ ոչ միայն այն, ինչ տեսնում եմ, այլ նաև զգում եմ այն երկրի շունչը, որը կարողանում է ինչ-որ բանի հասնել համատեղ որոշումներով: Ձեր երկրում ամեն ինչ աներկբա է:

Թե ինչպես թուրքերը ծեծեցին «ենթադրյալ» Կուստուրիցային

3-4 տարի առաջ, երբ Թուրքիայում էի, ինձ հալածում էին և ասում, որ չեն ընդունում ցեղասպանությունների հետ կապված` քննադատաբար հնչող տեսակետները: Իսկ պատասխանն այսպիսինն էր` դուք չէ, որ պետք է ցեղասպանությունների մասին ինչ-որ կարծիք հայտնեք, քանի որ 1915-ին 1,5 մլն հայերի եք կոտորել: Իմ այս ելույթի հաջորդ օրն իսկ հեռացա Թուրքիայից: Պարզվում է` իմ հեռանալու օրը շվեյցարիացի մի կինոռեժիսորի, որ ինձ շատ նման է արտաքինով, թուրքերը հարձակվել և ծեծել էին` կարծելով, թե ինձ են ծեծում: Փաստորեն, նրանք դեռ շարունակում են դեպքերին բնազդային արձագանք տալ:

Աստված սերում է մշակույթից

Մեր ընտանիքը բաժանված է երկու մասի` մի մասը մուսուլմանություն է դավանում, մյուսը` քրիստոնեություն: Տարիներ առաջ ես կնքվեցի: Խնդիրն այն է, որ ընտանիքիս անդամները, որոնք մուսուլման են, պրակտիկայում «չեն կիրառում» կրոնը, դրա համար էլ ես կնքվեցի և ուղղափառ եկեղեցու հետևորդ դարձա: Բայց ես չեմ մտածում, որ դարձի եկա, ուղղակի կնքվեցի, քանի որ մինչ այդ էլ իմ հայացքները քրիստոնեական մոտեցումներով էին: Կարծում եմ, որ ամբողջ աշխարհի մշակույթը հիմնված է քրիստոնեության վրա: Իմ զգացական աշխարհը կապված է Աստծո հետ, և ես հավատում եմ, որ Աստված սերում է մշակույթից, և քանի որ ես հավատում եմ մշակույթին, ուրեմն հավատում եմ Աստծո գոյությանը: Սակայն իմ կանխատեսումն այն է, որ մենք` քրիստոնյաներս ոչնչացման եզրին ենք, և այդ մասին է փաստում Եվրոպայի ներկայիս վիճակը, որտեղ պարբերաբար մուսուլման ներգաղթյալներն են ավելանում: Ես ոչինչ չունեմ ներգաղթյալների հանդեպ, բայց զարմանում եմ` ինչու են նրանք, Սաուդյան Արաբիան թողած, հասնում, ասենք, Գերմանիա: Հետո ինձ ասացին, որ մուսուլմանական աշխարհն իր առջև նպատակ է դրել` տարեկան 1 մլն մարդ մտցնել Եվրոպա, որպեսզի Եվրոպան կորցնի իր ինքնությունը:

Եթե Կուստուրիցան Ձմեռ պապին տեսնի, «Կոկա-կոլա» չի ուզի

Եթե տեսնեմ Ձմեռ պապին, հաստատ «Կոկա-կոլա» չեմ ուզի, քանի որ վերջերս անում են ամեն ինչ, որպեսզի Ձմեռ պապն ասոցացվի «Կոկա-կոլա»-ի հետ, և «Կոլա»-ն գնալով իրենով է անում Ձմեռ պապին: Ձմեռ պապից կխնդրեի մի գերբնական ուժ տար, որով աշխարհը հետ կպահեի այն մեծ պատերազմից, որի դեմ կանգնած է: Կուզեի նաև այնպես անել, որպեսզի Մարադոնան առանց աշխատանքի չմնա…

Ամեն ինչ գրողի ծոցն է գնում

Տարիներ առաջ ես հասկացա, որ եթե չես ուզում հարմարվել միջավայրին, պետք է ստեղծես քո միջավայրը. ես արեցի դա` հիմնելով իմ գյուղը: Դա այն ժամանակ էր, երբ Հարավսլավիան ավերվում էր: Հիմա կուզեի` կինոյում և երաժշտությունում իմ ամբողջ վաստակածը վերադարձնել ժողովրդին: Մտածում եմ` ամեն ինչ գրողի ծոցն է գնում, ամեն ինչ արագացված տեմպերով դեպի դժոխք է գնում, և միակ ձևը, որի միջոցով կարող ենք փրկվել, սոցիալական միջավայր ստեղծելն է, որպեսզի մարդիկ կարողանան մի քիչ ավելի լավ ապրել: Աշխարհն իսկապես շատ փոքր է հիմա: Գիտե՞ք` երկրագունդն ինչ արագ կարող է ոչնչացվել, և եթե խեղճուկրակ մարդ ես ու չես կարող փախչել ստեղծված իրավիճակից, կարող ես ինձ նման երազել ու կինո, երաժշտություն ստեղծել: Ինքդ քեզ պետք է հանես այս իրավիճակից:

Գրող Կուստուրիցայի մասին

Ես ավելի շատ հաշտ եմ ապրում գրող Կուստուրիցայի հետ /կատակում է/: Երաժշտությունն ու կինոն տարբեր աշխարհներ են ինձ համար: Ամեն անգամ, երբ բեմ եմ դուրս գալիս, կարծես խոհանոցում լինեմ, քանի որ ամեն ինչ տեղում է խմորվում: Կինոյում այդպես չէ. կարծես պատերազմի դաշտում լինես, որտեղ դու ես հրամանատարը, և որտեղ պետք չէ ժողովրդավարություն խաղալ: Կարծում եմ` շատ մարդիկ կան, որ անվրեպ երաժշտություն են կատարում ու ստեղծում, շատ երաժիշտներ կան, որ մոտենում են կատարյալին: Տեխնիկան էլ, իր հերթին, օգնում է կինոռեժիսորներին` իր վրա վերցնելով մի շարք կարևոր առաքելություններ:

Թեկնածուները շատ են, որոնց մենամարտի կհրավիրեի

Այնքան մարդ կա, որոնց մենամարտի կհրավիրեի իրենց քաղաքական հայացքների համար: Աշխարհում իրավիճակը հիմա դժվարից մի բան էլ ավելի է. ՆԱՏՕ-ն իր սահմաններն է ընդլայնում, ԵՄ-ն դեռ նոր ուժ է իրենից ներկայացնում, իսկ ԱՄՆ-ը շահում է ստեղծված իրավիճակից: ԱՄՆ-ն ամբարտավանության եզրին է հասել` աշխարհում քաոս ստեղծելով: Գործող, շարժիչ ուժը կարող է ազդեցիկությունը լինել, բայց հիմա արվեստագետի` հասարակության վրա թողած ազդեցությունը նսեմացվել է, մեր ձեռքից խլել են մեր ուժը: Հիմա աստղերը, այո, ազդեցիկ են, բայց լուրջ մտավորականները` ոչ: Ժամանակին Բոբ Դիլանն ԱՄՆ նախագահից էլ ազդեցիկ էր, իսկ հիմա դատում են նրան խորվաթներին նացիստության մեջ մեղադրելու համար:

Կարինե Հարությունյան