Էրդողանը պահպանում է Պուտինի և Թրամփի քաղաքական վստահությունը

Իր հերթին կայացած զրույցի մասին Անկարայի հայտարարության մեջ նշվում է. «Էրդողանը հայտարարել է՝ Թուրքիայի եւ Ռուսաստանի համագործակցությունը տարածաշրջանային հարցերի լուծման հարցում առանցքային նշանակություն ունի, որ Թուրքիան ուշադիր հետեւում է Ռուսաստանի եւ Ուկրաինայի միջեւ շարունակվող հակամարտության դադարեցման համար սկսված գործընթացին», եւ որ Թուրքիան «պատրաստ է ցանկացած աջակցություն ցուցաբերել, այդ թվում` խաղաղ բանակցությունների անցկացմանը` արժանապատիվ եւ տեւական խաղաղութան հասնելու համար»:

Միեւնույն ժամանակ, Թրամփը Էրդողանի հետ հեռախոսազրույցում նրան անվանել է «լավ առաջնորդ»: Նա Անկարայում ԱՄՆ - ի նոր դեսպան է նշանակել Թոմաս Բարաքին` անշարժ գույքի ոլորտում երկարամյա գործընկեր եւ իր առանցքային համախոհներից մեկին:

Էրդողանը ձգտում է կարգավորել վերջին 15 տարիների ընթացքում թուրք-ամերիկյան հարաբերությունները բարդացնող մի շարք հարցեր: Անկարայի գլխավոր պահանջներից են ԱՄՆ-ի կողմից PKK- սիրիական թեւի աջակցության ամբողջական դադարեցումը, Սիրիայից ամերիկյան զինվորականների դուրսբերումը, Թուրքիայի վերադարձը F-35 ծրագրին, F-16 կործանիչների վաճառքի գործարքի ավարտը, Իսրայելի զսպումը եւ երկկողմ առեւտրի ծավալների ավելացումը մինչեւ 100 մլրդ դոլար: Էրդողանի արտաքին քաղաքականության հարցերով խորհրդական Չաղաթայ Քըլըչի եւ Թուրքիայի ԱԳ նախարար Հաքան Ֆիդանի վերջերս Վաշինգտոն կատարած այցերի ընթացքում պայմանավորվածություն է ձեռք բերվել Էրդողանի կողմից ԱՄՆ այցելելու վերաբերյալ:

Ակներեւ է՝ Էրդողանին հաջողվում է, չնայած Թուրքիայի ներքաղաքական բարդ իրավիճակին եւ Մերձավոր Արեւելքում տիրող իրավիճակին, պահպանել ուժերի եւ շահերի հավասարակշռությունը թուրք-ամերիկյան եւ թուրք-ռուսական հարաբերությունների միջեւ: Այժմ Անկարայի նման քաղաքականության մեջ շատ բան որոշվում է անվտանգության խնդիրներով, այլ ոչ թե կարճաժամկետ շահերով: Ընդ որում՝ նա այլեւս ստիպված չէ այս կամ այն ուղղությամբ ծավալվել այն պատճառով, որ լավ հասկանում է՝ կարող է տարածաշրջանում ընդհանուր հենակետ դառնալ ինչպես ԱՄՆ-ի, այնպես էլ Ռուսաստանի համար, եւ կանխատեսում է Ռուսաստանի շուրջ ՆԱՏՕ-ի օղակի խզումը: Բացվում են նաեւ Սիրիայում Ռուսաստանի եւ ԱՄՆ – ի հետ համագործակցության հեռանկարները, որտեղ, այնուամենայնիվ, ձախողվում է ջիհադականներին բուլդոզերի դերում օգտագործելու թուրքական մտադրությունը` հեռացնել լեւանտի սուննի իսլամի հին մշակութային «աղբը» եւ հանդուրժող Սիրիայի պատմական տեսլականը:

Եվ եւս մեկ կարեւոր կետ. Էրդողանը հարաբերություններ չի հաստատել Բայդենի վարչակազմի հետ, որը Թուրքիայի առաջնորդին «ավտոկրատ» էր անվանում եւ հրաժարվում էր Մերձավոր Արեւելքում քաղաքականության մեջ նրա ծառայություններից: Վաշինգտոնը Թուրքիայից պահանջել է դադարեցնել Ռուսաստանի հետ հարաբերությունները` հրաժարվելով ռուսական Ս-400 հրթիռային համակարգից: Թրամփն այլ դիրքորոշում ունի, ինչը թույլ է տալիս Էրդողանին գնալ ԱՄՆ-ի հետ հարաբերությունների վերագործարկման` մնալով Ռուսաստանի կողքին: Իսկ Էրդողանը, հավանաբար, կշարունակի «բազմավեկտոր արտաքին քաղաքականությունը», եւ նման դիրքորոշումը դեռեւս հարմար է նաեւ Ռուսաստանի համար:

Տարասով 

Աղբյուրը՝ iarex.ru-ի

Թարգմանությունը՝ Գայանե Մանուկյանի