Հեյդար Ալիևը բրիտանական հետախուզական ծառայության՝ ՄԻ6-ի գործակալ էր. Արթուր Թովմասյան

«Իսկ դուք գիտեի՞ք, որ ընկեր Հեյդար Ալիևը բրիտանական հետախուզական ծառայության՝ ՄԻ6-ի գործակալ էր,- գրում է ֆեյսբուքյան օգտատեր Արթուր Թովմասյանը։

Իրականում, գործակալ Ալիևի ազգանունը եղել է Գորբաչովին ուղղված ԽՍՀՄ Պետական անվտանգության կոմիտեի նախագահ, Չեբրիկովի հուշագրում: Այդ հուշագրում նաև նշվում էր թմրանյութերի առևտրի, Իրանին զենքի վաճառքի և Թուրքիային տեխնոլոգիաներ վաճառելու մասին։ Այդ ամենը իմանալուց հետո, գլխավոր քարտուղար Գորբաչովը (Անդրոպովի կադր) հրահանգում է բանտարկել գործակալ Ալիևին, բայց նույն օրը Մեծ Բրիտանիայի վարչապետ Մարգարեթ Թետչերը զանգահարում է Գորբաչովին և հորդորում Ալիևին ձեռք չտալ, և նրան այդ զանգից հետո թույլ են տալիս հեռանալ և թաքնվել Նախիջևանում: Մի քանի տարի ՊԱԿ-ը վերահսկում էր Ալիևի բոլոր քայլերը։

Նաև հայտնի է, որ նա ունենալով լուրջ գործակալական ցանց Ադրբեջանում և օգտագործելով դրանք, Ղարաբաղում հրահրեց հակամարտություն և դրա/դրանց շնորհիվ ընտրվեց Ադրբեջանի նախագահ: Ընտրվելուց մեկ տարի անց՝ 1994 թվականին, Ալիևը Բաքվում ստորագրում է այսպես կոչված «Դարի պայմանագիրը», որը արևմտյան ընկերությունների առջև բացեց Ադրբեջանի նավթագազային պաշարների դուռը. Այս պայմանագրի ժամկետը լրանում էր 2024 թվականին, սակայն 2017 թվականի սեպտեմբերի 14-ին Բաքվում ստորագրվեց նոր պայմանագիր մինչև 2050 թվականը:

Նոր պայմանագրով BP-ի (նախագծի օպերատոր) մասնաբաժինը կազմում է 30,37%, Ադրբեջանի պետական նավթային ընկերությունը՝ 25%, ամերիկյան Chevron-ը և ExxonMobil-ը՝ 9,57% և 6,79%, հնդկական ONGC-ը՝ 2,31%, ճապոնական Inpex Corp. և Itochu Oil՝ համապատասխանաբար 9,31% և 3,65%, Norwegian Equinor՝ 7,27%, թուրքական TPAO՝ 5,73%։

«Շահ Դենիզ» հանքավայրի շահագործման պայմանագիրը ստորագրվել է Բաքվում 1996 թվականի հունիսի 4-ին և վավերացվել Միլլի Մեջլիսի կողմից նույն թվականի հոկտեմբերի 17-ին։ Պայմանագրում կողմերի սեփական կապիտալը ներկայումս հետևյալն է. BP (օպերատոր, 29,99%), SOCAR (21,02%), LUKOIL (19,99%), NICO (10%), TPAO (19%):

Բաքու-Թբիլիսի-Ջեյհան նավթամուղի նախագծի մասնակիցներն են՝ BP (30,1%); SOCAR (25%); MOL (8.9%); Equinor (8,71%); TPAO (6.53%); ENI (5%); ExxonMobil (2,5%), Itochu (3,4%); INPEX (2.5%), TotalEnergies (5%) և ONGC (2.36%):

Ռուսաստանի Դաշնության կառավարության փոխվարչապետ, Ադրբեջանական ԽՍՀ ժողովրդական պատգամավոր Պոլյանիչկոն և ԽՍՀՄ ներքին գործերի նախարար Բարաննիկովը Ելցինին զեկուցում են Ալիևի իրական ով լինելու մասին, որից հետո Ելցինը արհամարհում է Ալիևին և փորձում չհանդիպել նրա հետ։ Սակայն դա իրեն չի հաջողվում մի պարզ պատճառով՝ երկուսն էլ կառավարվում էին նույն կետից, այսինքն՝ Բրիտանական ՄԻ6 հատուկ ծառայության կողմից:

Հիմա հարց. ո՞նց կարող է պտուղը (Իլհամը) ծառից հեռու ընկնի (այն դեպքում որ, ծառը գտնվում է հարթ տարածքում և քամի էլ չկա, որ պտուղը քշի): Դատեք ինքներդ, թե կրտսեր Ալիևը ում շահերն է ներկայացնում տարածաշրջանում»,- գրում է Թովմասյանը: