կարևոր
4573 դիտում, 1 տարի առաջ - 2022-10-24 12:34
Քաղաքական Տարածաշրջան

Փաշինյանը հանձնում է Ղարաբաղը, որպեսզի Հայաստանը տանի դեպի Արևմուտք. Комсомольская правда

Փաշինյանը հանձնում է Ղարաբաղը, որպեսզի Հայաստանը տանի դեպի Արևմուտք. Комсомольская правда

Ստորև ներկայացնում ենք ռուսական Комсомольская правда-ի` «Փաշինյանը հանձնում է Ղարաբաղը, որ Հայաստանը տանի Արևմուտք» վերնագրով հոդվածը:

 Թվում է, թե Վաշինգտոնը Մոսկվայի թիկունքում համոզել է Երևանին կապիտուլացիայի պայմանագիր ստորագրել և հրաժարվել Արցախից:

Այն, որ Վաշինգտոնն ու Բրյուսելը փորձում են օգտագործել դժվար պահը և խնդիրներ ստեղծել Մոսկվայի համար նախկին Միության ողջ պարագծով, պարզ էր Ուկրաինայում հատուկ ռազմական գործողության հենց սկզբից։

Այս առումով, թերեւս, ամենահարմարներից մեկը Ղարաբաղի դեպքն է։ 2020-ի 44-օրյա պատերազմից հետո (պատերազմն ավարտվեց բացառապես Պուտինի միջնորդական ջանքերի շնորհիվ) և Ղարաբաղում ռուսական խաղաղապահ ուժերի կոնտինգենտի տեղակայումից հետո թեկուզ փխրուն, բայց խաղաղություն հաստատվեց։ Ադրբեջանի և Հայաստանի սահմանին տեղի ունեցող տարբեր մասշտաբների փոխհրաձգություններն ու միջադեպերը ակնհայտորեն տեղի են ունենում բանակցություններում արդյունքի հասնելու քաղաքական ճնշման տրամաբանության շրջանակներում:

Սակայն, ամենայն հավանականությամբ, շատ տեսանելի ապագայում երկարատև հակամարտության պատմության մեջ նոր շրջադարձ է գրանցվելու։

Ռուսական թելեգրամյան ալիքներից մեկը հոկտեմբերի 10-ին հրապարակել է հայ-ադրբեջանական հարաբերությունների կարգավորման, այսպես կոչված, վաշինգտոնյան փաստաթուղթը։ Փաստաթուղթը արևմտյան միջնորդական առաքելության արդյունք էր և, ըստ տարբեր աղբյուրների, Բրյուսելի և Պրահայի մի շարք բանակցություններից հետո, ինչպես նաև Վաշինգտոնում ԱԳ նախարարների և Անվտանգության խորհրդի քարտուղարների հանդիպումից հետո ընդունելի է համարվել Ալիևի ու Փաշինյանի կողմից:

Դատելով փաստաթղթի բովանդակությունից, եթե այն ստորագրվի, աշխատանքներ կիրականացվեն միջպետական ​​սահմանի վերջնական սահմանազատման ուղղությամբ, կսկսվեն այսպես կոչված «Զանգեզուրի միջանցքի» կառուցման աշխատանքները՝ արագընթաց երթուղի, որը պետք է միացնի (այսպես կոչված) Արևելյան Ադրբեջանի շրջանները (Արցախից օկուպացված արևմտյան շրջաններ) Նախիջևանի հետ Հայաստանի տարածքով։ Բացի այդ, Ադրբեջանը պետք է նշանակի ինչ-որ «պաշտոնական ներկայացուցիչ», որը պետք է Ղարաբաղի հայերի նույն ներկայացուցչի հետ քննարկի և լուծի անվտանգության և իրավունքների հետ կապված հարցեր։ Ղարաբաղի հայերին, առավել եւս չճանաչված ԼՂՀ-ի համար որեւէ կարգավիճակ նախատեսված չէ։

Հետաքրքիր է, որ այս փաստաթղթի հրապարակումը դեռևս չի առաջացրել բողոքի շարժման նոր ալիք ոչ Հայաստանում, ոչ էլ Ղարաբաղում։ Ի վերջո, պարզ է, որ իրականում դա նշանակում է Լեռնային Ղարաբաղի ամբողջական անցում Ադրբեջանի իրավասության տակ, և ադրբեջանցիները չեն թաքցնում որևէ «պաշտոնական ներկայացուցչի» ձևականությունը: Բոլորովին վերջերս Իլհամ Ալիևը կրկին հայտարարեց, որ Ղարաբաղում բնակվող հայերը Ադրբեջանի քաղաքացիներ են, և նրանց հետ կվարվեն այդ երկրի սահմանադրությանը համապատասխան։ Պարզ է, որ Ղարաբաղում շատ շուտով ոչ մի հայ չի մնա։

Եթե ​​Հայաստանի ներկայիս իշխանությունը համաձայնի այս փաստաթղթի ընդունմանը (ՀՀ կառավարության մեր աղբյուրները պնդում են, որ Փաշինյանը համոզված է այն հնարավորինս շուտ ստորագրելու անհրաժեշտության մեջ), ապա դա կդառնա Անդրկովկասում տեկտոնական տեղաշարժի կատալիզատոր։ Հայաստանին, որը հաշտություն է կնքել Ադրբեջանի և Թուրքիայի հետ, կորցրել է Ղարաբաղը և այդպիսով իբր ազատվել է էկզիստենցիալ սպառնալիքներից, ո՛չ Գյումրիում ռուսական բազայի, ո՛չ էլ Ղարաբաղում ռուս խաղաղապահների կարիք չի ունենա։ Ավելի քան պարզ է, որ դա է արեւմտյան միջնորդների իրական նպատակը։

Արդյո՞ք Փաշինյանը կգնա դրան: Հայաստանի և Ռուսաստանի փորձագիտական ​​հանրության մի զգալի մասը կարծում է, որ նա դա կանի օպերատիվ և առանց խղճի խայթի. մինչև իշխանության հասնելը նա իրեն դրսևորել է որպես լիիրավ արևմտամետ և ԵԱՏՄ-ից Հայաստանի դուրս գալու կողմնակից։ Արդյո՞ք դա անկարգություններ կառաջացնի Հայաստանում և Ղարաբաղում։ Հավանաբար` այո։ 2021 թվականի ընտրություններում Փաշինյանը պահպանեց իշխանությունը արդար խաղաղության, Ղարաբաղը հայկական պահելու և Ռուսաստանի Դաշնության հետ ռազմավարական դաշինքի ամրապնդման կարգախոսներով։ Հայ ընտրողը, ում համբերությունն ու հանդուրժողականությունը Փաշինյանի ձախողումների հանդեպ անսահման են թվում, նրան նման մանդատ չի տվել և կարող է վարչապետին վերհիշել անցած չորս տարիների ընթացքում տեղի ունեցած բոլոր դժբախտությունները։

Բացի այդ, քիչ հավանական է, որ հայերը մոռացել են նորագույն պատմության դասերը և անշուշտ հիշում են, թե ինչ կարող է պատահել, երբ Վաշինգտոնի անկեղծ խոսքի ներքո մնում ես դեմ առ դեմ անվտանգության չլուծված խնդիրների հետ: