Համարձակվում եմ չհավատալ ձեր անկեղծությանը

Առիթ ունեցա ուշացումով ընթերցելու «Ասպարեզ» թերթի փետրվարի 25-ի համարում Ռազմիկ Շիրինյանի հրապարակած «Քաղաքական զարգացման հրամայականը» հոդվածը: «Ուշացումով» ընթերցելը կարեւոր փաստարկ էր չարձագանքելու գրվածին, մանավանդ ամեն բանի չէ, որ առհասարակ արձագանքելու անհրաժեշտություն կա, մյուս կողմից, երբեմն չպատասխանելը «դատավճիռ կայացնողների» մոտ տպավորություն է ստեղծում, թե այնքան անհերքելի ճշմարտություններ են բացահայտել, որ դիմացինները հակափաստարկ չունենալով պապանձվել են: Մանավանդ նույն մտայնությունը կարող է փոխանցվել իրականությանը քիչ ծանոթ ընթերցողին: Այս հանգամանքը ոչ պակաս ծանրակշիռ համարելով որոշեցի անդրադառնալ տվյալ հոդվածին:

Ռազմիկ Շիրինյանն, իր գրությամբ անդրադառնալով հայաստանյան իրականությանը իրեն իրավունք է վերապահում հրապարակավ դասեր տալու «հարյուր-երեսունամեայ կուսակցութեանը» այն մասին, թե նա ինչ պետք է անի հայրենիքում եւ փոխարենը ինչ է անում, որ չպետք է անի: «Իրավունքի» հարցին չեմ ցանկանում անդրադառնալ քանզի վերջին ժամանակներում որոշ մարդիկ իրենք են որոշում իրենց իրավունքները:

Ցանկանում եմ խոսել հարցի քաղաքական եւ մանավանդ բարոյական կողմի մասին: Ռ. Շիրինյանը թվում է մի քանի հարցեր, որոնցով պետք է զբաղվի կուսակցությունը (իսկ զբաղվո՞ւմ է դրանցով կուսակցությունը ընդհանրապես եւ արդյո՞ք միայն այդ հարցերով պետք է զբաղվի, սա էլ առանձին խնդիր է) եւ եզրակացնում է.«Ունինք փոքր հայրենիք մը, զոր պէտք է պահենք ու զարգացնենք, բայց շեղած ենք մեր հիմնական օրակարգէն եւ կեդրոնացած ենք իշխանություն-ընդդիմություն յարաբերութիւններու ժխորին մէջ: Թէ՛ կրթական համակարգի եւ թէ դատական համակարգի մեր հարցերը խորքին մէջ ոչ մէկ կապ ունին երկրի քաղաքական զարգացման ենթակառույցին հետ»:

Ինչի՞ց ելնելով Ռազմիկ Շիրինյանը որոշեց, որ այդ հարցերը «Երկրի զարգացման քաղաքական ենթակառուցին հետ ոչ մէկ կապ ունին», եւ, որ այդ հարցերով զբաղվելը նշանակում է. «Շեղել հիմնական օրակարգէն»: Ի՞նչ աղբյուրների տվյալներից ելնելով նա կատարեց այդ եզրակացությունը: Ռազմիկ Շիրինյանը տեղյա՞կ է, որ ՀՀ իշխանությունների ներկայացրած կրթության բարեփոխումների նախագիծը ալեկոծություն է առաջացրել Հայաստանի հասարակական, գիտական ու մտավորական շրջանակներում, որ շատերը այս նախագիծը որակեցին հարված հայագիտական կրթությանը, ինչպես եւ համալսարանական-ակադեմիական կառավարման վրա իշխանության ազդեցության լուրջ մեծացման փորձ: Տեղյա՞կ է Ռազմիկ Շիրինյանը, որ 2019-թվականի վերջերին այս փաստաթղթի դեմ Դաշնակցության երիտասարդական միության կազմակերպած ցուցական գործողություններին միացավ ոչ միայն ուսանողության ստվար հատված, այլեւ համալսարանական ու ակադեմիական բազմաթիվ ամբիոններ ու ինստիտուտներ արձագանքեցին պաշտոնական քննադատությամբ, եւ որ հենց այս օրերին, նույն այդ հաստատությունները անում են իրենց ժողովները եւ մերժում են ներկայացվող առաջարկները: Եթե ազգային լեզվի, գրականության, ու պատմության, ինչպես եւ գիտական ու ուսումնական հաստատությունններին վերաբերող փոփոխությունների նախագիծը դառնում է հանրային ալեկոծումների առարկա, քաղաքական բախման նյութ իշխանության ու թվարկածս շրջանակների միջեւ, արդյո՞ք այդ հարցերով ազգային կուսակցության զբաղվելը շեղվել է նշանակում եւ ընդամենը. «Իշխանություն-ընդդիմություն յարաբերութիւններու ժխոր»: Ըստ Ռազմիկ Շիրինյանի երկրի զարգացման ենթակառույցի հետ կապ չունեցող եւ ժխորի արժեք ունեցող մյուս հարցը դատական համակարգի խնդիրն է: Լրատվություն քաղելու իր աղբյուրներից Ռազմիկ Շիրինյանը իրազե՞կ է դարձել, որ դատական համակարգի խնդիրները այնքան են սկզբունքային ու մեծ նշանակություն ձեռք բերել, որ դրանց հարցով գալիք ապրիլի 5-ին Հայաստանում տեղի է ունենալու համաժողովրդական հանրաքվե:

Տեղյա՞կ է նա, որ այս հարցը կիսել է հասարակությունը, մասնագիտական ու ոչ մասնագիտական բուռն քննարկումների առարկա է դարձել, որ շատերի, այդ թվում Դաշնակցության կարծիքով, հնարավոր փոփոխությունների ճանապարհով երկրի իշխանությունը ձգտում է ստեղծել ձեռնասուն Սահմանադրական դատարան, իրեն ցանկալի, երկրի համար վտանգավոր որոշումներ անցկացնելու համար: Գուցե այդ հարցը շատ չի՞ հուզում Ռազմիկ Շիրինյանին, բայց նա ինչո՞ւ է որոշել, որ դրանք չպետք է հուզեն նաեւ Հայաստանցի ժողովրդին, մտավորականններին գիտնականններին, քաղաքական ուժերին, որոնց թվում եւ Դաշնակցությանը: Ռազմիկ Շիրինյանն առհասարակ տեղյա՞կ է, որ Հայաստանի այսօրվա ներքաղաքական գործընթացները հյուսվում են իրավական-դատական խնդիրների շուրջ, եւ որ դրանք դարձել են զենք իշխանության ձեռքին՝ ընդդիմության դեմ իր պայքարի համար:

Շիրինյանի հոդվածի միջով անցնող կարմիր թելը կամ, ինչպես ասում են, մեխը այն է, որ Դաշնակցությունը Հայաստանում զբաղված է ընդդիմություն-իշխանություն ինքնանպատակ պայքարով, անտեսելով իր անելիքը եւ, ինչպես ասելիքի խորքում կարելի է կարդալ, օգնելու փոխարեն խանգարում է իշխանությանը:

Նորից հարցնենք. Ինչի՞ց ելնելով է Ռազմիկ Շիրինյանը որոշում, որ ընդդիմադիր այս գործունեությունը ինքնանպատակ է եւ մերժելի: Սա ճաշակի՞ հարց է, թե սուրճի բաժակ նայելով կարելի է կողմնորոշվել:
Եթե հոդվածի հեղինակը պատիվ կանի համաձայնելու մտքիս հետ՝ ընդդիմադիր գործունեության կարեւորն ու անկարեւորը որոշվում է առաջին հերթին երկրի ճակատագրի համար ճշմարիտ մտահոգությամբ, որն իր հերթին պայմանավորված է իշխանության գործունեության ազդեցությամբ՝ երկրի եւ ժողովրդի կյանքի վրա:

Ռազմիկ Շիրինյանը տեղյա՞կ է, որ Հայաստանի հասարակությունը ներակյումս պառակտված է, որ ատելության մթնոլորտն է գերիշխում երկրում, որի կրակի տակ փայտ նետողն էլ հենց երկրի վարչապետն է՝ իր փողոցին վայել գնահատականներով, հայհոյանքներով ու սպառնալիքներով, հասարակության մեջ ուժային կառույցների միջոցով վախի մնթոլորտը սրելու գործելակերպով: Տեղյա՞կ է, որ կեղծ թվերի ետեւում, երկրում չկան ներդրումներ, չկա տնտեսական ծրագիր, կենսաթոշակների ու աշխատավարձերի նվազ բարձրացումները հալվում են բարձրացող գների հորձանուտում:
Որ պարզ ժողովրդի ընկերային կարիքների խորապատկերի վրա իշխանությունը, ժողովրդի գնահատականով, օրինական կոռուպցիայով է զբաղված, կարճ ժամանակում ինքն իրեն պարգեւատրելով տասնյակ միլիոնավոր դոլարներով:

Չհաշված անգամներ բարձրացված աշխատավարձերը, շռայլ գործուղումներն ու այլ ծախսերը: Ռազմիկ Շիրինյանը տեղյա՞կ է, որ Հայաստանում հաստատվում է մեկ անձի բացարձակ իշխանություն, որ պետական համակարգից դուրս են մղվում բոլոր ոչ յուրայինները՝ փոխարինվելով յուրայիններով, որ լրջագույն մտահոգությունների տեղիք են տալիս Արցախի շուրջ զարգացումները, իսկ արտաքին աշխարհում Հայաստան պետության հեղինակությունը
լուրջ անկում է ապրել: Շարունակե՞մ, թե այսքանը բավական է, մնացածը Ռազմիկ Շիրինյանն ու իր պես մտածողները կարող են լրացնել ուշադրություն դարձնելով իրենց ցանկալի աղբյուրներից բացի այլ աղբյուրների: Իսկ Դաշնակցությունը, ի դեմս իր անդամների, հաճույքի համար ընդդիմադիր կեցվածք «չի խաղում», այլ քաղաքական վարքը բխեցնում է առկա մտահոգությունններից եւ դրանց մեծությունից: Ի վերջո ինչով որ Հայաստանում զբաղված է կուսակցությունը բառացիորեն թելադրված է նախորդող ՀՅԴ Ընդհանուր եւ Հայաստանի Գերագույն ժողովների որոշումներով: Որպես խելացի եւ պատասխանատու մարդ Ռազմիկ Շիրինյանն ի՞նչ է կարծում այդպես վարվե՞լն է ճիշտ, թե հակառակը պիտի աներ կուսակցական կառույցն՝ իր ղեկավարության հետ:

Ինձ վաղուց չի զարմացնում այն հանգամանքը, որ մի քանի Սփյուռքահայ եւ հայաստանցի բարեկամներ, ինչպես, որ այսօր Նիկոլ Փաշինյանին են պաշտպանում եւ Դաշնակցությանն են քննադատում, ոչ վաղ անցյալում «Սասնա ծռերին» էին պաշտպանում Դաշնակցությունից, նրանից առաջ նույն կերպ վարվելով, նախորդող հրապարակ ելնողների պարագայում: Ու թեեւ որոշ ժամանակ անց հենց ժամանակն է պարզում, թե ով էր ճիշտ, բայց խելոքներն ու մտահոգները ամենաճշմարիտի բարձունքից, անվրդով շարունակում են անել իրենց որդեգրած գործը: Գուցե հենց սա՞ է ինքնանպատակ, կամ բոլորովին այլ դրդապատճառներ են առաջնորդում: Այլապես եթե մարդկանց հուզում է հայրենիքի եւ հայրենի ժողովրդի ճակատագիրը, ինչո՞ւ ոչ մի խոսք չեն ասում իշխանության այն թերացումների մասին, որոնց ականատեսն ենք լինում գրեթե ամեն օր: Մի՞թե ոչինչ նրանց աչքին չի զարնում, ականջը չի լսում:

Համարձակվում եմ չհավատալ ձեր անկեղծությանը Ռազմիկ Շիրինյան եւ եթե ձեր բարձունքից թույլ կտաք մենք էլ այնպես կսիրենք ու այնպես կջանանք հայրենիքի համար, ինչպես թելադրում է մեր սիրտը, խիղճը եւ ազգայի-կուսակցական պարտականությունը:

Արտաշես Շահբազյան