Հայաստանը նեոօսմանիզմի և քրիստոնեական աշխարհի շեմին է. Կոտենոկ

Ես ուշադրություն կդարձնեի ոչ միայն Սումգայիթին, այլև Բաքվին: Սա մի ամբողջ դարաշրջան է: Ես գիտեմ այն հայերին, որոնք հրաշքով փրկվել են Բաքվի ջարդերի ժամանակ: Այնտեղ իսկական որս էր: Սարսափելի բաներ էին կատարվում: Բայց դա ընդամենը արձագանք էր: Եվ ակունքները գալիս են մեկ դար առաջ տեղի ունեցած իրադարձությունների արձագանքներից, երբ թուրքերի ձեռքերն ազատ էին արձակվել: Օսմանյան կայսրությունը, այնուհետև Թուրքիան՝ ի դեմս Աթաթուրքի, իրականացրել են ջարդեր և բռնակցել այն հողերը, որտեղ հայերը դարերով ապրել են: Այս մասին armmuseum.ru-ին տված հարցազրույցում նշել է ռուս ռազմական թղթակից Յուրի Կոտենոկը՝ անդրադառնալով Վլադիմիր Պուտինի՝ օրեր առաջվա հայտարարության, ըստ որի՝ այս պատերազմի ակունքները կարելի է գտնել 1980-ականների վերջին, այսինքն`Ադրբեջանի կողմից Սումգայիթում հայերի էթնիկական զտման սկզբից:

«Արևմտյան Հայաստանի ամբողջ շրջաններ անցել են թուրքերին: Իսկ բոլշևիկյան կառավարությունը հեշտությամբ բաժանել է Ռուսական կայսրության հողերը, որտեղ ապրում էր հայ բնակչությունը: Եվ հողի հանձնման այս հեշտությունը մեծապես ոգեշնչել էր օսմանցիներին: Այս հանցագործությունների համար չհետևած պատիժը, ներառյալ՝ Սումգայիթը և Բաքուն, կուտակվել էր, և բախում հրահրեցին:

Բոլշևիկների կողմից արհեստականորեն կազմավորված Ադրբեջանի ԽՍՀ-ն առաջացավ զրոյից: Իսկ հետո՞։ Բոլշեւիկները, առաջին հերթին՝ Ստալինը, որոշեցին Հայաստանից կտրել մի արցախյան կտոր՝ ի սկզբանե հայկական, հայ բնակչությամբ: Լաչինի շրջանը վերածվեց «քրդերի կոմպակտ բնակության վայրի», որպեսզի այս մասը կրկին պոկվի Հայաստանից: Սա Անդրկովկասի էթնիկ լանդշաֆտը փոխելու՝ նախատեսված գործողությունների շղթա էր: Այն սկսվել էր Ռուսական կայսրության փլուզումից, որից առավելապես տուժեց ռուս ժողովուրդը, որն իրականում կորցրել էր իր պետականությունը: Ռուսները մինչ օրս չունեն իրենց սեփական կրթությունը: Կան շրջաններ, կան ազգային սուբյեկտներ, բայց չկա ռուսական սուբյեկտ: Հետևանքն այն է, որ ռուսներն ապրում են ամենուր: Բայց ես դա համարում եմ ռուս ժողովրդի իրավունքների ոտնահարում: Այս պատմության երկրորդ զոհը հայ ժողովուրդն էր: Պատմական Հայաստանի հողերից հեշտ հրաժարվելը մեզ հանգեցրել է այս կետին: Հիմա մենք պտուղներն ենք քաղում»,– նշել էր Կոտենոկը։