Բեյրութի Ամերիկյան համալսարանում 1915-ի մասին խոսել է The Independent-ի թղթակից Ռոբերտ Ֆիսկը

Աղբյուրը՝ armeniangenocide100

Մարտի 26-ին Լիբանանի հայկական ժառանգության ակումբի նախաձեռնությամբ Բեյրութի Ամերիկյան համալսարանի «Իսամ Ֆարես» սրահում կազմակերպվել էր Հայոց ցեղասպանության 100-րդ տարելիցի թեմայով դասախոսություն: Միջոցառման գլխավոր բանախոսն էր անգլիացի հանրաճանաչ լրագրող, բրիտանական The Independent օրաթերթի Մերձավոր Արևելքի թղթակից Ռոբերտ Ֆիսկը:

Ինչպես հաղորդում է ԱԳՆ-ն, ողջույնի խոսքով հանդես է եկել Բեյրութի ամերիկյան համալսարանի դասախոս Խաժակ Գյոկչյանն, ով նշեց, որ Հայոց ցեղասպանությունը քաղաքակրթության և մարդկության դեմ իրականացված ոճրագործություն էր հազարամյակների պատմություն ունեցող ազգի ու մշակույթի նկատմամբ:

Ռոբերտ Ֆիսկը 1915թ. հայկական կոտորածները որակեց որպես 20-րդ դարի առաջին ցեղասպանություն` նշելով, որ թուրքական բանակում ծառայած գերմանացի զինվորներն ականատես են եղել այդ իրադարձություններին, որոնց վկայությունները անչափ կարևոր են հայության համար: Ֆիսկն ընդգծեց այն փաստը, որ հայ ժողովուրդը հաղթեց՝ իր հիշողությունը պահելով: Նա պատմեց իր Թուրքիա կատարած այցի և պատմական Հայաստանի գավառներով շրջելու մասին՝ նշելով, որ բոլոր թուրքերը գիտեն, թե իրականում ինչ է տեղի ունեցել հայերի հետ 1915թ.՝ չնայած թուրքական պետության ժխտողական քաղաքականությանը: Ռոբերտ Ֆիսկը նշեց, որ Հայոց ցեղասպանության մասին թուրք մտավորականների հետ զրուցելն ու կարծիքներ փոխանակելը բավարար չէ, այլ պետք է խոսել և բացատրել կատարվածի մասին սովորական մարդկանց:

Մարտի 27-ին Լիբանանի օգնության խաչի նախաձեռնությամբ և Լիբանանի Հայոց թեմի առաջնորդի հովանավորությամբ Բեյրութի ազգային առաջնորդարանի «Երջո Սամվելյան» սրահում կազմակերպվել էր հուշ երեկո` նվիրված Հայոց ցեղասպանության 100-րդ տարելիցին:

Բացման խոսքով հանդես է եկել Լիբանանի օգնության խաչի շրջանային վարչության ատենապետ Թալին Քլբաշյանը, ով անդրադարձավ ՀՕՄ-ի անցած ուղուն և առաքելությանը:

Հայոց ցեղասպանության 100-րդ տարելիցի Լիբանանի կենտրոնական մարմնի ատենապետ Սեդա Խըդշյանը ներկայացրել է Լիբանանի օգնության խաչի գործունեությանն ու Հայոց ցեղասպանությանն առնչվող մանրամասներ: Նա իր խորին երախտագիտություն է հայտնել բոլոր հայ մայրերին, ովքեր կրել են ծանր տառապանքներ, սակայն մեծ դերակատարություն են ունեցել մատաղ սերնդի դաստիարակության և լեզվի պահպանման գործում: Եզրափակելով իր խոսքը` նա նշեց, որ հայությունը շարունակում է իր արդար պայքարը խաղաղասիրությամբ և ստեղծագործական ավյունով:

Լիբանանի խորհրդարանի անդամ Ղասան Մուխայբերը նշել է, որ հայերն իրենց կարևոր նպաստը բերեցին Լիբանանի ծաղկեցման ու բարգավաճման գործում: Նա նկատել է, որ եթե հայերը թուրքերի սրով ցեղասպանության մատնվեցին, ապա Լիբանանի ժողովուրդը նույն ցեղասպանի կողմից սովի մատնվեց` կորցնելով բնակչության 40 տոկոսը: Նա իր զորակցությունը հայտնեց հայ ժողովրդին և ընդգծեց, որ այսօր լիբանանցիները սատարում են հայ ժողովրդին: Մուխայբերը հավելեց, որ ցեղասպանությունը մարդկության դեմ ուղղված հանցագործություն է, և եթե այն չդատապարտվի, ապա ոճրագործը կարող է ցեղասպանությունը կրկնել:

Ելույթ է ունեցել նաև Լիբանանի հայոց թեմի առաջնորդ Շահե եպիսկոպոս Փանոսյանն, ով ընդգծել է, որ հայ մայրը և հայ կինը հայոց պատմության ընթացքում կյանքի հաստատման և գոյատևման հիմքն են եղել: Երեկոյի ընթացքում ցուցադրվեց վավերագրական ֆիլմ հայ ժողովրդի պատմության, կրած արհավիրքների և Լիբանանի օգնության խաչի գործունեության մասին: Երաժշտական կատարումներով հանդես եկավ Տրիպոլիի «Ֆայհա» երգչախումբը` Պարգև Թասլաքյանի ղեկավարությամբ:

Մարտի 27-ին «Le Gray» հյուրանոցում Լիբանանում ՀՀ դեսպանության հովանավորությամբ կազմակերպվել էր լիբանանահայ նկարիչ Լյուսի Փոշողլյանի ցուցահանդեսը՝ նվիրված Հայոց ցեղասպանության 100-րդ տարելիցին: Իսկ «Թեքեյան» մշակութային միության Լիբանանի տեղական վարչության նախաձեռնությամբ և Հայոց ցեղասպանության 100-րդ տարելիցի Լիբանանի կենտրոնական մարմնի հովանավորությամբ տեղի ունեցավ քննարկում` լիբանանահայ երեք օրաթերթերի խմբագիրների մասնակցությամբ՝ «Ցեղասպանության թեման մեր մամուլի էջերում. երեկ, այսօր և վաղը» թեմայով:

Խմբագիրներին ուղղված հարցերը վերաբերում էին հայկական օրաթերթերում Հայ դատին նվիրված արժեքավոր հրապարակումներին, Ցեղասպանության 100-րդ տարելիցի նախաշեմին նախատեսվող հրապարակումներին: Երեկոն վարում էր «Թեքեյան» մշակութային միության Լիբանանի տեղական վարչության ատենապետ Անի Թորանյանը:

Միջոցառումներին ներկա էին Լիբանանում ՀՀ դեսպան Աշոտ Քոչարյանը, խորհրդարանի անդամներ, նախարարներ, հասարակական-քաղաքական գործիչներ, դիվանագետներ, կրոնական առաջնորդներ, լրագրողներ, ուսանողներ: