Կործանման ճանապարհին

Մարտի 1-ին կվերսկսվի ֆուտբոլի Հայաստանի բարձրագույն խմբի 23-րդ առաջնությունը:  Ինչպես 2014/15 մրցաշրջանի մեկնարկից առաջ, առաջնության գարնանային հատվածից առաջ նույնպես մտավախություն կա, որ ֆուտբոլի Հայաստանի Բարձրագույն խմբի առաջնության մասնակից թիմերի քանակը կարող է կրճատվել:  Այս ամենն արդեն, կարծես, դառնում է տխուր ավանդույթ` գրեթե յուրաքանչյուր մրցաշրջանի մեկնարկից առաջ որևէ ակումբ ֆինանսական լուրջ խնդիրների առաջ է կանգնում, սեփականատերերը չեն կարողանում նույնիսկ իրենց թիմին պահել առաջին խմբում, ինչի արդյունքում թիմը լուծարվում է:  

Վառ օրինակ է «Կիլիկիա»-ն, որի համար մրցաշրջան 2010-ը եղավ վերջինը,  նաև` «Իմպուլս»-ը, որը մասնակցեց միայն 2011 և 2011/12 մրցաշրջաններին:   

Եթե ընթացիկ մրցաշրջանի մեկնարկից առաջ վերջին պահին նոր սեփականատերեր հայտնվեցին և փրկեցին «Ուլիս»-ը, ապա այս անգամ վիճակն ավելի լուրջ է, քանի որ վտանգի տակ է մի ամբողջ մարզի ֆուտբոլային ճակատագիրը: Հայտնի է, որ Զանգեզուրի  պղնձամոլիբդենային կոմբինատն այլևս հրաժարվում է ֆինանսավորել կապանյան ակումբը: Թիմը նույնիսկ դեռ չի սկսել մարզումները, այնինչ` առաջնության մասնակից մյուս 7 թիմերն այս ընթացքում ուսումնամարզական հավաք են անցկացնում արտերկրում, իսկ առաջնության գարնանային հատվածի մեկնարկին մնացել են հաշված օրեր, և դեռ հայտնի չէ, թե ինչ է սպասվում Կապանի ֆուտբոլային կյանքին:

Որքան էլ փորձենք մեղադրել ակումբի գործադիր տնօրեն Վլադիկ Առաքելյանին կամ մեկ ուրիշի, այնուամենայնիվ,  խնդրի արմատներն ավելի խորն են: Մեղավորներին պետք է փնտրել այլ տեղ:

Այն, որ Հայաստանի առաջնությունը գրեթե սիրողական մակարդակի է, վկայում են նաև 2014/15 մրցաշրջանում հայկական թիմերի ելույթները եվրագավաթներում:  

Հարկ է նշել, որ անկախությունից հետո Բարձրագույն խմբում հանդես եկող թիմերի քանակական աճ չի նկատվել: Բարձրագույն խմբի առաջնության մասնակիցների  քանակն ամենաշատը եղել է 1992 թվականին` 24 թիմ: 1993-ին ակումբների թիվը դարձել է 16, 1994-ին`15,  1995-1997-ին` 12, 1998 և 1999-ին և 2005-ին` 9,  2001-ին` 13, 2002-ին` 12:  2006 թվականից մասնակից ակումբների թիվն 8 է:

Չունենալով մարզային ակումբներ` ավելորդ է խոսել երկրում ֆուտբոլի զարգացման մասին: Յուրաքանչյուր մարզ պետք է ունենա առնվազն 1 թիմ, թեկուզ այդ թիմը հանդես գա առաջին խմբում:  Մարզերում բնակվող երեխաներին պետք է հնարավարություն տալ դրսևորելու իրենց: Այս կերպ ի հայտ կգան տաղանդներ, ովքեր կարող են համալրել նաև ազգային հավաքականի շարքերը: Սակայն երկրի ներկայիս սոցիալական պայմաններում այս ամենն առանց պետական աջակցության անհնար է: 

Խոսելով հայկական ակումբային ֆուտբոլի հնարավոր կործանման մասին` չենք կարող չանդրադառնալ նաև ազգային հավաքականին: Ինչքան էլ մեր թիմում ունենանք աստղային Հենրիխ Մխիթարյան, տաղանդավոր  Արազ Օզբիլիս, ռմբարկուական հատկանիշներով օժտված Յուրա  Մովսիսյան կամ փորձառու Բերեզվոսկի, այնուամենայնիվ, նման առաջնություն ունենալով, չենք կարող հեռու գնալ:  Քանի դեռ ներքին առաջնությունը հաստատուն հողի վրա չէ, չի կարելի հավաքականից հրաշքներ ակնկալել: Ուժեղ հավաքական ունենալու համար նախ անհրաժեշտ է ունենալ երկրի պրոֆեսիոնալ  առաջնություն: Հենց դա է ուժեղ հավաքականի հիմքը:   

 Երվանդ Հակոբյան

Հ. Գ. Որպես նյութի լրացում` նշենք, որ առաջնության  գարնանային հատվածից առաջ Բարձրագույն խմբի մասնակից  7 թիմերը շարունակում են ուսումնամարզական հավաք  անցկացնել արտերկրում: Հատկապես կարելի է առանձնացնել «Ուլիս»-ին, որն աչքի է ընկնում սելեկցիոն ակտիվ աշխատանքով և այս ընթացքում անցկացրել է բազմաթիվ ստուգողական հանդիպումներ: Բարձրագույն խմբի առաջատարն արդեն հանդիպումներ է անցկացրել այնպիսի թիմերի հետ, ինչպիսիք են  Ռուսաստանի Պրեմիեր լիգան  ներկայացնող Մոսկվայի «Սպարտակ»-ը, «Լոկոմոտիվ»-ը  և այլն: Ճիշտ է, թիմին դեռևս չի հաջողվել հաղթանակ տոնել, սակայն առաջնության 2-րդ կեսի մեկնարկից առաջ սա մեծ փորձ է ֆուտբոլիստների համար:

Անթալիայում այժմ ուսումանամարզական հավաք են անցկացնում նաև «Փյունիկ»-ը, «Բանանց»-ը,  «Շիրակ»-ն ու «Ալաշկերտ»-ը: «Միկա»-ն գտնվում է Կիպրոսում, իսկ «Արարատ»-ը`  Սոչիում:  Հարկ է նշել, որ գրեթե ամբողջությամբ փոխվել է «Արարատ»-ի կազմը, իսկ թե ինչի՞ են ընդունակ նոր ֆուտբոլիստները, ցույց կտան առաջնության առաջիկա հանդիպումները:

Այնուամենայնիվ, որքան էլ պրոֆեսիոնալ մակարդակի ֆուտբոլիստներ հանդես գան Հայաստանի առաջնությունում, 7 մասնակից թիմեր ունեցող առաջնությունը, ըստ ՈւԵՖԱ-ի կանոնադրության,  համարվում է ոչ պրոֆեսիոնալ առաջնություն: