''Էյր Արմենիա''-ն սկսում է զրոյից

Հայաստանը հայտարարել է «բաց երկնքի» քաղաքականություն վարելու մասին: Դրանից հետո մինչ օրս հայկական «Էյր Արմենիա» ավիաընկերությունը միակն է, որ Հայաստանից ու դեպի Հայաստան կանոնավոր չվերթեր է իրականացնում: Yerkir.am-ն այս կապակցությամբ զրուցեց «Էյր Արմենիա» ավիաընկերության 50 տոկոսի սեփականատեր եւ գործադիր տնօրեն Արսեն Ավետիսյանի հետ` պարզելու ընկերության անելիքները, ծրագրերը եւ դիտարկումները Հայաստանի ավիափոխադրումների ոլորտի մասին:

- Պարո'ն Ավետիսյան, Ձեր ավիաընկերությունը հայտարարեց ուղեւորատար ինքնաթիռի ձեռքբերման եւ չվերթեր սկսելու մասին: Ներկայումս ո՞ր փուլում եք:

- Ներկայումս ունենք ուղեւորային երկու օդանավ` մեկ «Բոինգ 737-500» եւ մեկ «Ա-320» տիպի օդանավ: Սկսել ենք շահագործել Երեւան-Մոսկվա երթուղին: Ամսի 15-ից օրական երկու անգամ կսկսենք շահագործել Երեւանից Մոսկվա, Սոչի, Կրասնոդար, Ռոստով, Սանկտ Պետերբուրգ, Սամարա ուղղություններով չվերթերը, իսկ դեկտեմբեր 1-ից մի քանի նոր ուղղություներ կլինեն: Առայժմ միայն դեպի ՌԴ ենք չվերթեր իրականացնում:

- Քանի՞ օդանավ եք մտադիր ձեռք բերել եւ ո՞ր ուղղություններով եք հետագայում ցանկանում թռիչքներ իրականացնել:

- Հաջորդ քայլը` ամենայն հավանականությամբ, երրորդ օդանավը ձեռք բերելուց հետո, կլինի դեպի Մերձավոր Արեւելք թռիչքներ իրականացնելը, իսկ եկող տարվա ամառային չվացուցակում արդեն կհայտնվեն դեպի եվրոպական քաղաքներ չվերթերը: Ընդհանուր առմամբ` առայժմ ցանկանում ենք ձեռք բերել  5-6 օդանավ:

- Ավիատորները նշում են, որ ավիաընկերությունների, հատկապես` փոքրերի պարկերում տարբեր ֆիրմաների ու մոդելների ինքնաթիռներ շահագործելը նպատակահարմար չեն ...

- Շատ ճիշտ են ասում ավիատորները: Ես ինքս էլ եմ ավիատոր, սակայն «Արմավիա»-ի սնանկացման պատճառով որեւէ լուրջ լիզինգային ավիաընկերություն որեւէ հայկական կազմակերպության լիզինգով օդանավ տրամադրելու ցանկություն չուներ: Այսինքն` մենք մեծ ընտրություն կատարելու հնարավորություն չենք ունեցել: Դրա համար առաջին օդանավը ներմուծեցինք «Բոինգ 737-500» մոդելի, որից հետո մյուս լիզինգային ընկերությունների մոտ արդեն վստահություն ներշնչեցինք, ու դռները բացվեցին` այլ օդանավեր ձեռք բերելու հարցում: Ինչ վերաբերում է տարբեր տեսակի օդանավային պարկին, այո', եթե խոսքը վերաբերում է 5-6 օդանավով ավիաընկերությանը, միանշանակ միատեսակ պետք է լինեն օդանավերը:

Բայց, հաշվի առնելով, որ Հայաստանում մենք արդեն ունեինք օդաչուներ` թե' «Բոինգ 737»-ի, թե' «Ա-320»-ի, ինչպես նաեւ տեխնիկական անձնակազմ, ինչ-որ չափով շնորհիվ «Արմավիա»-ի, քանի որ, օրինակ, «Բոինգի» անձնակազմի պատրաստումը «Արմավիան» է կազմակերպել: Այսինքն` մեր ծախսերն ավելի նվազ եղան: Ճիշտ է, պահեստամասերի հարցում ստիպված ենք լինում տարբեր տեսակի պահեստամասեր ձեռք բերել, սակայն, հաշվի առնելով մեր հեռանկարային ծրագրերը, որ չենք սահմանափակվելու 5 օդանավով, կարծում եմ` մոտ 5 տարուց արդեն կունենանք մոտ 5 «Բոինգ 737» եւ 5 հատ «Ա-320» կամ այլ մոդելի «Էյրբաս», ինչը հնարավորություն է տալիս մեզ ավելի հաջող բանակցել` «Էյրբասին» վախեցնելով, որ «Բոինգ» կվերցնենք, «Բոինգին» վախեցնելով, որ «Էյրբաս» կվերցնենք:

- Երբ «Արմավիան» Հայաստանի միակ ավիափոխադրողն էր, նշվում  էր, որ հայկական ավիաընկերությունները չեն կարող դիմանալ այս ոլորտի մրցակցությանը, քանի որ օտարերկրյա ընկերությունները շատ ուժեղ են: Այդ մրցակցության պայմաններում ինչպե՞ս եք պատրաստվում դիմանալ ու գործել:

- Արտաքին մրցակցությունը գնալով ավելի է ուժեղանում, եւ, ինչպես գիտենք, հիմա Հայաստանը որդեգրում է «բաց երկնքի» քաղաքականություն, ինչը նշանակում է, որ ցանկացած ավիաընկերություն, ցանկացած քանակով, կարող է չվերթեր իրականացնել դեպի Հայաստան ու Հայաստանից: Այսինքն` մրցակցությունը բազմապատկվել է մի քանի անգամ: Ինչ վերաբերում է, թե ինչպես ենք պատրաստվում մրցակցել, ասեմ, որ շատ դժվար է լինելու, բայց մենք կիրառելու ենք որոշակի ոչ ստանդարտ մոտեցումներ, քանի որ ստանդարտ մոտեցումներով մենք միանշանակ կպարտվենք: Օրինակ` հենց այսօր առավոտյան Հայաստանից արդեն մեկնեցին 25 ռուսական խոշորագույն տուրիստական ընկերությունների տնօրենները, որոնց 1 շաբաթով` մեր հաշվին, բերել էինք Հայաստան եւ փորձում էինք գովազդել մեր Ծաղկաձորը` որպես դահուկային հանգստավայր, եւ Ջերմուկը` որպես առողջարան: Հուսով ենք, որ ձմեռային ծանր ամիսներին, երբ օդանավերը գրեթե դատարկ են լինում, կգան տուրիստներ, ովքեր էլ կհամալրեն մեր դատարկ նստատեղերը: Բնականաբար, տալու ենք խոշոր զեղչեր: Այսինքն` վաճառելու ենք ոչ թե ավիատոմս, այլ փաթեթ, որը կներառի թե' ավիատոմսը, թե' տրանսպորտը եւ թե' հյուրանոցն ու սնունդը: Ու այդպիսի ոչ ստանդարտ մոտեցումներ շատ են լինելու:

Մյուսը, ինչով զբաղվելու ենք, փորձելու ենք տարանցիկ փոխադրումներ իրականացնել Երեւանի միջոցով: Մեր ընկերությունն արդեն 10 տարի է` զբաղվում է բեռնափոխադրումներով, եւ տարանցիկ բեռնափոխադրումների ծավալները քառապատկվել են մեր շնորհիվ. մենք Եվրոպայից բեռներ ենք բերում ու Երեւանով տարանցում կատարում Աշգաբադ, Դուշանբե եւ այլ քաղաքներ: Հիմա նույն բանը փորձելու ենք անել ուղեւորների հարցում:

- «Արմավիան» ուներ նաեւ որոշակի շուկա` ուղղություններ, չվերթեր եւ այլն: Չե՞ք պատրաստվում դրանք օգտագործել, գոնե այն ուղղությունները պահպանեիք, որոնց ուղեւորներն արդեն սովոր էին:

- Այդ շուկան արդեն կորավ: Որ ուղղություններով «Արմավիան» կատարում էր թռիչքներ, այդ օդանավակայաններից տեղական ընկերություններն արդեն իրենց հաճախականությունները ավելացրել են: Մենք ստիպված ենք հիմա զրոյից մեր դաշտը, մեր շուկան ստեղծել: Համոզված ենք, որ, մատուցելով լավ սպասարկում եւ նույնանման գներ, ժողովուրդը կնախընտրի օգտվել մեր ծառայություններից, քանի որ մեր ուղեւորների 85 տոկոսից ավելին հայազգի են:

- Ներկա դրությամբ քանի՞ ուղեւոր եք փոխադրում` միջին հաշվով:

- Այսօրվա դրությամբ ամեն օր` առավոտյան ժամը 9:45-ին դեռեւս իրականացվում է Երեւան-Մոսկվա-Երեւան թռիչքը: Ամեն օր միջինը 105 ուղեւոր ենք ունենում` յուրաքանչյուր ուղղությամբ:

- «Արմավիա»-ի նշած խնդիրներից մեկն էլ  «տուն-օդանավակայանի» խնդիր էր. նրանք դժգոհ էին «Զվարթնոցի» գներից: Նման խնդիրներ դուք ունե՞ք:

- «Զվարթնոց» օդանավակայանի գները համահունչ են եվրոպական օդանավակայանների սակագներին: Բաց երկնքի քաղաքականության պայմաններում «Զվարթնոց» օդանավակայանը, միեւնույն է, բոլորին տրամադրելու է նույն պայմանները, քանի որ այնպիսի քաղաքականություն  չի վարի, որ օտարերկրյա ավիաընկերությունները քիչ թռչեն այստեղ. Դրա համար չեմ ակնկալում, որ մենք ունենանք ավելի լավ պայմաններ, քան մեր մրցակիցները, եւ հույսներս դրա վար չենք դրել: Իհարկե, եթե լինի այդպիսի օժանդակություն, շատ շնորհակալ կլինենք, սակայն դրա վրա չենք կենտրոնացել:

- Ֆինանսական միջոցները բավարա՞ր են ձեր ծրագրերը կյանքի կոչելու համար, թե՞ ուղղակի ունեք այդպիսի միջոցների ակնկալիքներ:

- Եթե այդ միջոցները չունենայինք, ապա ինչո՞ւ էինք այս ամենը սկսում: Այո', բավարար միջոցներ ունենք: Այսօրվա դրությամբ ինչ անում ենք, որեւէ կողմնակի ներդրումներ չենք խնդրել, որ մեզ տրամադրեն, ամբողջությամբ անում ենք «Էյր Արմենիա» ավիաընկերության հաշվին, որը 10 տարվա ընթացքում ունեցել է ինչ-որ շահույթներ: Սեփականատերերից մեկը ես եմ, մյուսը` Վահան Հարությունյանը: Մենք էլ, այսպես ասած, մեր տանը պահած ինչ ունեցել ենք, բերել ու ներդրել ենք այս գործում ու սկսել ենք այս բիզնեսը:

- Օտարերկրյա ավիաընկերությունները խոշոր ու կայացած ընկերություններ են ու կարող են դեմպինգ անել: Աայդ պայմաններում ինչպե՞ս եք պատրաստվում դիմակայել նման ճնշումներին:

- 5 տարի առաջ «Էյր կարգո Ջըրմընի» ընկերություն կար: Քանի որ մենք շաբաթը երկու անգամ Երեւան-Ֆրանկֆուրտ-Երեւան բեռնափոխադրումների չվերթեր էինք իրականացնում, այդ ընկերությունը Գերմանիայի նույն օդանավակայանից նույն օրը չվերթեր էր իրականացնում Գերմանիայից Չինաստան, ու այդ ինքնաթիռը սկսեց ուղղակի վայրէջք կատարել Երեւան, այստեղ իջեցնելով բեռներ, չավելացնելով որեւէ հավելյալ ծախս, քանի որ ճանապարհին էր ու միայն տարանցում էր կատարում: Բոլորը կարծում էին, որ «Էյր Արմենիա» ընկերությունը մեկ ամսվա ընթացքում կսնանկանա կամ կոնկրետ այդ ուղղությամբ կդադարեցնի իր գործունեությունը: Բայց «Էյր կարգո Ջըրմընին» արդեն մեկ տարի է, ինչ սնանկ է...

Ու մեր հույսը, որ այսպես վստահ խոսում ենք, շատը մեր թիմի վրա է, որովհետեւ մեր թիմում չկան մարդիկ, ովքեր պրոֆեսիոնալ չեն: Միայն ես որեւէ բան անել չեմ կարող, բայց մեր թիմից յուրաքանչյուրը, եթե առանց վնասով աշխատելու` 1 դոլարով գինը նվազեցնելու առաջարկություն է անում, քննարկում ենք առաջարկությունները միացնում իրար ու տեսնում ենք, որ նույնիսկ հզորները ստիպված են լինում հանձնվել:

- Շնորհակալություն, պարո'ն Ավետիսյան, ինչ-որ բան կուզե՞ք ավելացնել:

- Մեկ անգամ եւս պետք է խնդրեմ, որ հայ ուղեւորները ճամփորդեն հայկական ավիաընկերությունների միջոցով:

Զրուցեց Գևորգ ԱՎՉՅԱՆԸ