Հ.Յ.Դ. կը նշէ Սումէայիթի սպանդին 25-ամեակը

Սումկայիթեան սպանդի 25 ամեակին առիթով, Հայ Յեղափոխական Դաշնակցութիւնը Փարիզի մէջ երեք տարբեր նախաձեռնութիւններով, ինչպէս նաեւ' զուգահեռ քաղաքական հանդիպումներով, լուսարձակի տակ կ'առնէ այս իրադարձութիւնը եւ համաժողովրդային բնոյթ կու տայ անոր :

            Այս առիթով, Հ.Յ.Դ. Արեւմտեան Եւրոպայի Կեդրոնական Կոմիտէի կազմակերպական ներկայացուցիչ Հրաչ Վարժապետեան կը լուսաբանէ հանգամանօրէն :

- Կարելի՞ է ներկայացնել ամբողջ շարքը ձեր նախաձեռնութիւններուն :

Հրաչ Վարժապետեան.- Նախ պէտք է անմիջապէս ընդգծեմ, որ Հ.Յ.Դ. Արեւմտեան Եւրոպայի Կեդրոնական Կոմիտէն Սումկայիթի 25-րդ տարելիցը կը նշէ համաժողովրդային տարողութեամբ, առ այդ տարբեր նախաձեռնութիւններն ու ձեռնարկները կը կազմակերպէ իր միաւորներու մասնակցութեամբ :

Այսպէս, 26 Փետրուարին, Ֆրանսայի Ազգային Ժողովին մէջ տեղի կ'ունենայ քաղաքական ձեռնարկ, միացեալ կազմակերպութեամբ Ֆրանսայի Հայ Դատի Գրասենեակի եւ Ֆրանսայի Հայ Դատի Յանձնախումբին : Յաջորդ օր, 27 Փետրուարին, տեղի կ'ունենայ նստացոյց' Ազրպէյճանի դեսպանատան առջեւ, Հ.Յ.Դ. Նոր Սերունդի կազմակերպութեամբ, իսկ յաջորդող օրը' 28 Փետրուարին, տեղի կ'ունենայ բողոքի ժողովրդային հաւաք' Ազրպէյճանի դեսպանատան առջեւ, կազմակերպութեամբ Հ.Յ.Դ.-ի :

Այս բոլոր իրադարձութիւններուն մանրամասնութեանց մասին օրը-օրին, ինչպէս նայեւ նոյն այս պրակով կը տեղեկացուի արդէն Հայ Դատի Գրասենեակի ճամբով, հետեւաբար կրկնութիւնը աւելորդ պիտի ըլլայ այստեղ :

- Ի՞նչ են զուգահեռ քաղաքական հանդիպումները :

Հրաչ Վարժապետեան.- Նախքան հարցումին անցնիլը, յայտնեմ, որ 24 Փետրուարին, յետ անմահ եւ Սուրբ Պատարագի, Փարիզի Ս. Յովհաննէս-Մկրտիչ եկեղեցւոյ մէջ պիտի մատուցուի հոգեհանգիստ, որմէ ետք, Հայաստանի դեսպանութեան եւ ԼՂՀ ներկայացուցչութեան կողմէ պիտի կատարուի ծաղկեպսակի զետեղում' Կոմիտաս Վարդապետի յուշարձանին, իբրեւ խորհրդանիշ հայ ժողովուրդի բոլոր նահատակներուն, որոնց շարքին բնականաբար Սումկայիթի մեր նահատակներու յիշատակին :

Ինչ կը վերաբերի քաղաքական հանդիպումներուն, մենք տեսակցութիւն պահանջած եւ ժամադրութիւն ստացած ենք Ֆրանսայի Արտաքին Գործոց Նախարարութենէն եւ Ֆրանսայի մէջ Ռուսաստանի եւ Միացեալ Նահանգներու դեսպաններէն : Այս երեք պետութիւնները, որոնք կը համանախագահեն ԵԱՀԿ-ի Մինսկի խմբակը եւ սկզբունքով իրենց մօտ է ղարաբաղեան տագնապի լուծման բանալին, Սումկայիթի 25-րդ տարելիցին առիթով բնականաբար անոնք ըսելիք ունին հայութեան : Եւ ո՛չ միայն ըսելիք, այլ նաեւ մանաւանդ' ընելիք : Իսկ այլ փոխանցումներու շարքին, մենք յստակօրէն պիտի ներկայացնենք անոնց' ԼՂՀ-ի անկախութեան միջազգային ճանաչման պահանջը, զոր աւելի քան երկու տարիէ ի վեր կը հետապնդենք իբրեւ կուսակցութիւն, իսկ այսօր, Հայաստանի նախագահին կողմէ երբ պաշտօնապէս կը ներկայացուի այս բանաձեւումը, ապա մեր պահանջը կը զգենայ շատ աւելի իրաւական ուժ եւ դիմագիծ : Բայց անշուշտ այս բոլորին մէջ ամէնէն իրաւական յենարանը է՛ ու կը մնայ ԼՂՀ բնակչութիւնը, որ այսօր միաբերան կը պահանջէ իր անկախութիւնը : Եւ Սփիւռքը չի կրնար իր կարողութեանց առաւելագոյնը չներդրել համազգային այս գործընթացին մէջ

- Ի՞նչ կ'ակնկալէք մեր ժողովուրդէն :

Հրաչ Վարժապետեան.- Մենք մի՛շտ հաստատած ենք ու կը վերահաստատենք կրկնելու գնով, որ մեր ժողովուրդն է մեր թիկունքը, մեր վստահութեան աղբիւրը : Ամէն անգամ որ մենք կարիքը ունեցած ենք մեր ժողովուրդի ներկայութեան ու նեցուկին, ան անսակարկ ու անվարան «ներկայե արձագանգած է :

Վստահաբար այս անգամ տարբեր պիտի չըլլայ նախորդներէն, եւ մեր ժողովուրդը խիտ շարքերով պիտի մասնակցի յատկապէս բողոքի հաւաքին' Ազրպէյճանի դեսպանատան առջեւ, 28 Փետրուարին : Մանաւանդ' հայ երիտասարդութիւնը : Առանց յարանուանական ու գաղափարական խտրութեան : Ազերի թուրքին պէտք է անընդհատ յիշեցնել հրէշային իր արարքը, որուն միա՛կ պատասխանատուն կը հանդիսանայ պաշտօնական Պաքուն : Եւ ո՛չ միայն յիշեցնել, այլեւ մնալ պահանջատէր :

Վերջապէս, Ֆրանսայի մէջ աճող ու հետզհետէ կազմակերպուող թուրք-ազերի համայնքը իր հերթին անընդհատ պիտի տեսնէ ու իմանայ ֆրանսահայութեան պահանջատիրութեան մասին, մինչեւ արդարութեան վերականգնումը :

Ուստի, բոլորս միասին, խիտ, կուռ ու պահանջատէր շարքերով մասնակցինք համաժողովրդային այս ձեռնարկներուն եւ մեր յարգանքի տուրքը մատուցենք Սումկայիթի մեր նահատակներուն, ինչպէս նաեւ մեր անվերապահ զօրակցութիւնը' Ղարաբաղի մեր քաջարի ժողովուրդին :