Թուրքիան նպատակ ունի կլանել Արաքսի ջրային պաշարների 83 տոկոսը․ հավաստում են իրանցի փորձագետները

Արևելեան Անատոլիայի նախագիծ (DAP) գերծրագրի ավարտով՝ Թուրքիան հնարավորություն կունենա իր տարածքներից վերահսկել Արաքսի անդրսահմանային ջրբաժանի ջրային պոտենցիալի շուրջ 83%-ը։

Այս առնչությամբ, գիտահետազոտական հոդված է հրապարակվել Թեհրանի Պետական համալսարանի «Աբուրեյհան» քոլեջի հանդեսում, որտեղ մի շարք գիտաշխատողներ համատեղ ուսումնասիրություն են իրականացրել և վերլուծել խնդրի բնապահպանական, շրջակա միջավայրի, սննդային անվտանգության ու աշխարհաքաղաքական հավասարումների հնարավոր փոփոխության խնդիրները:

Խումբը կարևորել է Արաքսի ավազանի ջրային պաշարների նշանակությունը տարածաշրջանի երկրների համար, որպես անդրսահմանային գետավազան, հատկապես, Կովկասյան տարածաշրջանում, որը բաժանված է չորս ափամերձ երկրների՝ Թուրքիայի, Հայաստանի, Իրանի ու Ադրբեջանի միջև:

Հեղինակները հիշեցրել են, որ թեև միջոցներ են ձեռնարկվել այս գետավազանի երկրների միջև ջրային համագործակցությունը զարգացնելու ուղղությամբ, այնուամենայնիվ Արևելեան Անատոլիայի նախագիծը (DAP) և Թուրքիայի վարած հիդրոպոլիտիկ ուղղվածությունը, թիրախավորելով հարեվան երկրներին՝ դառնալու են այն հիմնական գործոնները, որոնք շրջանցելու են ավազանի համագործակցային մթնոլորտը ու վտանգելու են տարածաշրջանի տևական կայունությունը:

Վերջին տասնամեակների ընթացքում Թուրքիան օգտագործել է անդրսահմանային ջրային ռեսուրսները՝ ամրապնդելու համար իր տնտեսական զարգացումը։ Միաժամանակ առաջ է մղել իր ռազմավարութիւնը՝ հիդրոհեգեմոնիա ստեղծելով տարածաշրջանում:

Հարկ է նշել, որ ուսումնասիրությունը տևել է մի քանի տարի և այդ ընթացքում բազմիցս հնչել են նախազգուշացնող կոչեր ու ահազանգեր, սակայն Արաքսի վերին հատվածի ջրային պաշարների կլանմանն ուղղված Թուրքիայի նախագիծը, համապատասխան ուշադրության չի արժանացել Իրանի հիդրոքաղաքական հաշվարկներում:

(Վերոնշյալ քարտեզը հրապարակել են իրանական աղբյուրները)։