Դիրքորոշման Ծանուցում Կամ Հրապարակում

9 նոյեմբեր 2020-ին Հայաստանի, Ազրպէյճանի եւ Ռուսիոյ ղեկավարներու հրապարակած եռակողմ յայտարարութեամբ ԵԱՀԿ-ի Մինսքի խմբակի համանախագահներու ձեւաչափին կողքին ստեղծուեցաւ նոր ձեւաչափ մը: Ռուսիոյ նախագահ Վլատիմիր Փութին յայտարարեց, որ ինք է այդ յայտարարութեան կէտերուն հեղինակը: Ռուսական կողմը, նոյն ատեն, չբացառեց համանախագահներուն դերակատարութեան շարունակութիւնը:

Նոյեմբեր 9-ի ձեւաչափի գոյութիւնը հարցականներ ստեղծեց, թէ երկու ձեւաչափերը համատեղելի՞ են, զիրար պիտի ամբողջացնե՞ն, եւ ի՞նչ պիտի ըլլայ իւրաքանչիւրին դերը: Նոյեմբեր 9-ի ձեւաչափի դերակատարութիւնը նշուած է եռակողմանի յայտարարութեան 9 կէտերուն մէջ: Ուրեմն ի՞նչ պիտի ըլլայ համանախագահներուն դերը, անոնք մասնակից պիտի դառնա՞ն Ռուսիոյ ինքնագլուխ միջնորդութեամբ գոյացած այդ կէտերու գործադրութեան:

Ռուսիոյ Դաշնակցային խորհուրդի միջազգային հարցերու յանձնախումբի նախագահ Կրիկորի Քարասին` ռուսական «Քոմմերսանթ» օրաթերթին հետ հարցազրոյցի ընթացքին փոխանցեց այդ բոլորին վերաբերեալ Մոսկուայի պատկերացումը: Քարասին պատասխանելով այն հարցումին, թէ արդեօք կը նախատեսուի՞ Արցախի հոլովոյթներուն մէջ ներգրաւել ԵԱՀԿ-ի Մինսքի խմբակի համանախագահները, յայտնեց, որ ԵԱՀԿ-ի Մինսքի խմբակի համանախագահները կրնան «օգտակար դեր» խաղալ Արցախի մէջ կացութեան կարգաւորման հարցին մէջ:

Ան նշեց, որ «Ռուսիոյ նախագահին նախաձեռնութեամբ կը շարունակուի քաղաքական հարցերու քննարկումը, հանգուցալուծումներու որոնում տեղի կ՛ունենայ», ինչպէս նաեւ յայտնեց, որ ներկայիս հարցերու հիմնական զանգուածը առնչուած է մարդասիրական խնդիրներու, պատերազմական գերիներու փոխանակման աւարտի, զոհուածներու մարմիններու վերադարձի, գաղթականներու եւ անոնց բնակութեան համար պատշաճ պայմաններու ստեղծման` աւելցնելով, որ սուր է նաեւ Արցախի տարածքի եւ ատոր շրջակայքի ականազերծման հարցը:

Այլ խօսքով` Ռուսիոյ նախկին պետական քարտուղարն ու արտաքին գործոց նախկին փոխնախարարը ընդգծեց, թէ քաղաքական հարցերու քննարկումն ու լուծումը Ռուսիոյ` անձնապէս Փութինի մենաշնորհն է, իսկ ԵԱՀԿ-ի Մինսքի խմբակի համանախագահները` Ռուսիան, Միացեալ Նահանգներն ու Ֆրանսան կրնան «օգտակար դեր խաղալ» մարդասիրական խնդիրներու լուծման մէջ:

ԵԱՀԿ-ի Մինսքի խմբակը այդ փաստաթուղթի գործադրութեան հիմնական ձեւաչա՞փը պիտի ըլլայ, թէ՞ միայն օժանդակ ձեւաչափ մը: Միացեալ Նահանգներն ու Ֆրանսան պիտի ուզե՞ն Ռուսիոյ ինքնագլուխ միջնորդութեամբ գոյացած փաստաթուղթի մարդասիրական բնոյթի կէտերու գործադրման հոլովոյթին մասնակից` իմա Մոսկուայի յաջողութեան ապահովման գործիք դառնալ: Անշուշտ ո՛չ:

Քարասինի հարցազրոյցը ենթադրել կու տայ, թէ ԵԱՀԿ-ի Մինսքի խմբակի դերակատարութեան շուրջ բանակցութիւններ տեղի կ՛ունենան կամ շուտով տեղի պիտի ունենան, եւ ռուսական օրաթերթին հետ անոր հարցազրոյցը Քրեմլինի կողմէ կազմակերպուած էր ռուսական կողմի դիրքորոշումը ծանուցելու կամ հրապարակելու համար:

ՎԱՀՐԱՄ ԷՄՄԻԵԱՆ