«Զանգեզուրի միջանցքը» ՆԱՏՕ-ի Թուրանական միջանցքն է՝ ի վնաս Իրանի․ իրանցի փորձագետ

Բորհան Հեշմատի/Կովկասի հարցերով փորձագետ

➖ 12-օրյա պատերազմից մինչև դիվանագիտական անորոշություն.

Իրանի 12-օրյա պատերազմից հետո Սիոնիստական ռեժիմի հետ, Իրանի նախագահի և Արտաքին գործերի նախարարության վերջին դիրքորոշումները Իսրայելի ավիահարվածներում Ադրբեջանի Հանրապետության դերի, ինչպես նաև Զանգեզուրի միջանցքի նախագծի վերաբերյալ ուղեկցվել են ակնհայտ կասկածներով և անորոշությամբ։

➖ Զսպման ուժը ուժեղացնելու փոխարեն, այս դիրքորոշումները Բաքվին, Երևանին և նրանց արևմտյան կողմնակիցներին վստահություն են տվել իրանական շահերի դեմ գործողությունների ազատության հարցում։

Զանգեզուրի միջանցքը աշխարհաքաղաքականությունը փոխելու նախագիծ՝ ի վնաս Իրանի

➖  Զանգեզուրի միջանցքը, որպես Թուրքիան Նախիջևանին հարավային Հայաստանի միջոցով կապող երթուղի, իրականում ՆԱՏՕ-ի Թուրանական միջանցքն է, որը նախագծվել է Իսրայելի, ԱՄՆ-ի և Բաքվի աջակցությամբ, և ամերիկյան ընկերության հանրային մուտքը այս երթուղու կառավարմանը լիովին բացահայտել է դրա անվտանգության և քաղաքական բնույթը: Նույնիսկ Մալրո երթուղին՝ Ալիևի և նրա ՆԱՏՕ-ի խորհրդականների կողմից պատկերացված առանձնահատկություններով, կարող է փոխել տարածաշրջանի աշխարհաքաղաքականությունը՝ ի վնաս Իրանի:

Հետևաբար, ես կարծում եմ, որ Իրանի նախագահը վստահ չի լինի Բաքվի դերի հարցում իսրայելական ավիահարվածներում, քանի դեռ անձամբ չի թիրախավորվել, իսկ արտաքին գործերի նախարարության խոսնակը, օգտագործելով դիվանագիտական հռետորաբանություն, վստահեցնում է Փաշինյանին և Ալիևին, որ Իրանը լուրջ արձագանք չի տա։

🔸 Արդյունքում, տարածաշրջանային գործիչները Իրանի դերը կովկասյան հավասարումներում աննշան են համարում։ Մյուս կողմից, Իլհամ Ալիևը, հետևելով Էրդողանի, Նեթանյահուի և Թրամփի տոնին, հայտարարել է, որ Զանգեզուրի միջանցքի արևելյան հատվածը կբացվի հաջորդ գարնանը՝ անկախ նրանից, թե Հայաստանը համաձայն է, թե ոչ։

🔸 Այս համարձակությունը Իրանի դիվանագիտական լռության և քաղաքական հանդարտեցման արդյունք է։ Հետևաբար, միակ լուծումը և իրական զսպումը կարելի է բնութագրել հետևյալ կերպ.

🔸 Այլևս ոչ մի խորհուրդ, ոչ մի եղբայրության հռչակագիր, ոչ մի խորհրդանշական վարժանք, ոչ մի դիվանագիտական երկիմաստ դիրքորոշում չի կանգնեցնի Ալիևի հակաիրանական մեքենայությունները, և միակ ճանապարհը Իրանի տրամադրության տակ գտնվող իրական ճնշման լծակների օգտագործումն է, հակառակ դեպքում մենք ստիպված կլինենք սպասել ՆԱՏՕ-ի միջանցքի հանդիսավոր բացմանը կամ սկսել ևս մեկ պատերազմ՝ Կովկասում Իրանի աշխարհաքաղաքական դիրքը պահպանելու համար։

🔸 Իրանցի քաղաքական գործիչները պետք է իմանան, որ զսպումը չի իրականացվում տատանումների և հանգստության միջոցով, այլ համակարգված դիվանագիտական, անվտանգության և դաշտային գործողությունների միջոցով։