Խ. Աբովյանի անվան հայկական պետական մանկավարժական համալսարանի դասախոս, պ.գ.դ., պրոֆեսոր Խաչատուր Ստեփանյանը գրում է.
«Պատմաբանի դիտարկում.
Գանձակը պատմական Հայաստանի կարևորագույն քաղաքներից է: Ցավոք միջնադարից սկսած քաղաքը և հարակից բնակավայրերը լցվել են վաչկատուն ցեղերով:
19-րդ դ. վերջին և 20-րդ դ. սկզբին Գանձակը գերազանցապես հայերով և թաթարներով բնակեցված քաղաք էր (Անդրկովկասի խոշոր քաղաքներից մեկը): 1918 թ. մայիսի վերջին, երբ հռչակվեց Վրաստանի անկախությունը, դրանից հետո Թիֆլիսում իրենց անկախության մասին հայտարարեցին նաև Անդրկովկասի թաթարները: (Գիտենք, որ մայիսի 28-ին էլ հռչակվեց Հայաստանի անկախության մասին):
Սկզբում թաթարների հռչական անկախ պետությունը կոչվեց Արևելյան Անդրկովկասի Մահմեդականների Հանրապետություն, սակայն քիչ անց դրան տրվեց Ադրբեջան արհեստական անունը: 1918 թ. մայիսի վերջին Բաքուն գտնվում էր բոլշևիկների և հայերի ձեռքին: Կովկասյան թաթարները նորահռչակ Ադրբեջան պետության ժամանակավոր մայրաքաղաք հայտարարեցին Գանձակը: Այդ օրերին թուրքական զորքը Նուրի փաշայի գլխավորությամբ արդեն Գանձակում էր և հեշտացրեց հինավուրց հայկական քաղաքը թաթարների հռչակած պետության մայրաքաղաք (թեկուզ ժամանակավոր) դարձնելու գործը:
Գանձակը Արդբեջանի մայրաքաղաք դարձնելը պայմանավորված էր նաև նրանով, որ այստեղ թաթարական ծայրահեղական տարրերը բավական ուժեղ էին: Այս ընթացքում քաղաքում նրանք կազմակերպվեցին նաև հայ բնակչության կոտորածներ: Համառոտ այսքանը՝ պատմությունից…
Ասել կուզեմ, որ Գանձակի դիրքը ոչ միայն ռազմավարական է, այլ նաև այն ինչ-որ առումով սիմվոլիզմ է ենթադրում Ադրբեջան կոչվածի համար: Ի դեպ այս քաղաքը հիմա էլ ադրբեջանական ազգայնականության աչքի ընկնող կենտրոններից է, եթե ոչ գլխավոր կենտրոնը: Նաև այս տեսակետից արդարացված է Գանձակին խփելը…
Գանձակի ազատագրումը լուրջ հայտ կլինի ոչ միայն ռազմավարական գերակայություն ձեռք բերելով այս պատերազմում հաղթելու, այլև՝ Ադրբեջան պետությունը բարոյապես կազմաքանդելու տեսանկյունից»։