Ի՞նչ է ԱՄՆ պետդեպը առաջարկում Հայաստանին. քաղաքագետը ներկայացնում է ամերիկյան կողմի մտահոգությունները

Պետդեպի զեկույցը Հայաստանում ներդրումային միջավայրի վերաբերյալ այնքան դրական ու կողմանակալ ներկայացվեց, որ որոշեցի մի քանի կետ առանձնացնել, թե ինչ է Պետդեպը առաջարկում Հայաստանին առավել լավ միջավայր ձեւավորելու համար։ Այս մասին Facebook-ի իր էջում գրել է քաղաքագետ Սուրեն Սարգսյանը:

Նա, մասնավորապես, նշել է. «Նպատակս այն է, որ հանրությանը օբյեկտիվ պատկերացում կազմի զեկույցի բովանդակության մասին։

Կոռուպցիան շարունակում է էական խոչընդոտ հանդիսանալ Հայաստանում ԱՄՆ ներդրումների համար, մասնավորապես, քանի որ այն վերաբերում է կարեւոր ոլորտներին, ինչպիսիք են արդարադատության համակարգը եւ օրենքի գերակայության հետ կապված խնդիրները, գործող օրենսդրության եւ կանոնակարգերի կիրառումն ու դրանց հավասար վերաբերմունքը:

Հայաստանի ունակությանը կոռուպցիան դիմագրավելու, կանխելու եւ հետապնդելու համար խոչընդոտում է պաշտոնական բացահայտման մասին օրենքների խստորեն կիրառման բացակայությունը, որը թույլ չի տալիս կանխել կոռումպացված պաշտոնյաների մուտքը եւ պահպանել իրենց հեղինակության եւ ազդեցության դիրքերը: Պետական պաշտոնյաների կողմից հայտարարագրերի օբյեկտիվ եւ համակարգված ստուգումը պատմականորեն բացակայում է:

Բարձրաստիճան պաշտոնատար անձանց էթիկայի հանձնաժողովի աշխատակազմի ոչ պատշաճ եւ այս պատասխանատվությունը ժառանգած Կոռուպցիայի կանխարգելման հանձնաժողովի հետաձգված ստեղծման պատճառով:

Ըստ միջազգային գնահատականների, ՀՀ իշխանությունները սահմանափակ կարողություններ ունեն հետաքննելու փողերի լվացումը եւ նման դեպքերի դեմ քրեական հետապնդում հարուցելու համար:

Տարբեր օրենքներ, որոնցից ոմանք թարմացվել են մինչեւ 2018 թվականը, արգելում են քաղաքացիական եւ համայնքային ծառայողների, ինչպես նաեւ տեղական ինքնակառավարման մարմինների կողմից ընտրված պաշտոնյաների, ինչպիսիք են քաղաքապետերն ու ավագանիները, մասնակցությունը առեւտրային գործունեությանը:

Այնուամենայնիվ, ազգային, շրջանային եւ տեղական մակարդակների հզոր պաշտոնյաները հաճախ ուղղակի, մասնակի կամ անուղղակի վերահսկողություն են ձեռք բերում մասնավոր ընկերությունների նկատմամբ:

Օտարերկրյա ներդրողները դեռ մտահոգված են օրենքի գերակայությամբ եւ հավասար վերաբերմունքով: ԱՄՆ ընկերությունները նաեւ հաղորդել են, որ ներդրումային միջավայրը աղտոտված է մտավոր սեփականության իրավունքի չկիրառման պատճառով: Եղել են մտահոգություններ անկախ եւ ուժեղ դատական համակարգի բացակայության վերաբերյալ, ինչը խարխլում է կառավարության կողմից հավասար վերաբերմունքի եւ թափանցիկության հավաստիացումները եւ նվազեցնում է արդյունավետ միջոցների հասանելիությունը ներդրումների կամ առեւտրային վեճերի դեպքերում:

ԱՄՆ սուբյեկտների ներկայացուցիչները մտահոգություններ են առաջացրել մասնավոր հատվածի հետ շահագրգիռ կողմերի խորհրդատվության որակի եւ գործարար համայնքի մտահոգությունները լուծելու համար կառավարության արձագանքման վերաբերյալ:

Չնայած կոռուպցիայի դեմ պայքարի ոլորտում առաջընթացին եւ որոշ ոլորտներում բարելավումներին, որոնք բարձրացնում են Հայաստանի գրավչությունը, որպես ներդրումային նպատակակետ, ներդրողները պնդում են, որ կան բազմաթիվ մտահոգություններ եւ պետք է լուծվեն թափանցիկ, արդարացի եւ կանխատեսելի բիզնես միջավայր ապահովելու համար:

Երկրի լեռնարդյունաբերության ոլորտում ներդրումային վեճը գրավել է միջազգային նշանակալի ուշադրություն եւ մի քանի տարի անց մնում է չմարված: