կարևոր
0 դիտում, 4 տարի առաջ - 2020-03-16 17:31
Տնտեսական

Որքանո՞վ է Հայաստանն ինքնաբավ արտակարգ դրության պայմաններում

Որքանո՞վ է Հայաստանն ինքնաբավ արտակարգ դրության պայմաններում

Մարտի 16-ից ուժի մեջ մտած արտակարգ դրության պայմաններում ՀՀ կառավարությունը հայտարարել է պարետատուն ստեղծելու մասին: Հայտնի է, որ արտակարգ իրավիճակում առավել սրվում է բնակչության պարենով ապահովման հարցը: Եթե սովորական պայմաններում երկրները կարող են  ներմուծման հաշվին ապահովել բնակչությանը առաջին անհրաժեշտության ապրանքներով, ապա պատերազմի, համաճարակների դեպքում ի հայտ են գալիս բեռների և մարդկանց շարժի սահմանափակումներ: Ներկայումս կորոնավիրուսով պայմանավորված արտակարգ դրության պայմաններում ՀՀ կառավարության օրակարգային հարց պետք է դառնա նաև երկրի պարենային ինքնաբավությունը:

Յուրաքանչյուր երկրի համար ռազմավարական նշանակություն ունի պարենային ինքնաբավությունը, որը ցույց է տալիս երկրի՝ տվյալ ապրանքի նկատմամբ պահանջարկի բավարարման աստիճանը սեփական միջոցների հաշվին:

Թեև ներկայումս ապրանքների արտահանման և ներմուծման սահմանափակումներ չկան, սակայն առաջին անհրաժեշտության ապրանքներ արտադրող երկրները առաջնահերթ պլանավորում են ապահովել իրենց բնակիչներին, և մեծ է հավանականությունը, որ գործեն արտահանման սահմանափակումներ կամ բեռնափոխադրման ժամանակ լուրջ խնդիրներ ի հայտ գան:

Ցավոք, պետք է արձանագրել, որ պարենային անվտանգության հարցը օրակարգային չի եղել թե՛ նախորդ, թե՛ այս իշխանությունների կողմից, այն դեպքում, երբ Հայաստանը ունի երկու փակ սահման և չավարտված պատերազմ: Միացյալ Հայաստանն, ընդգրկելով 42000 քառ.կմ, ունի  չօգտագործված տարածքներ, որոնք կարելի էր շահագործել և որոշ չափով լուծել մեր պարենային ինքնաբավության հարցը. սա մեծ հնարավորություն է, որից չենք օգտվում:

ՀՀ վիճակագրական կոմիտեի տվյալների համաձայն՝ Հայաստանը պարենային ինքնաբավության լուրջ խնդիր ունի հետևյալ ապրանքների մասով՝ ցորեն, տարեկան, եգիպտացորեն, բրինձ, ոսպ, բուսական յուղ, խոզի միս և թռչնի միս: ՀՀ կառավարությունը առաջնահերթ պետք է գնահատի այս ապրանքների առկա պաշարները և պետական-մասնավոր համագործակցությամբ ապահովի լրացուցիչ ներկրում: Միաժամանակ այս ապրանքների արտադրությունը խրախուսելու նպատակով նոր գյուղատնտեսական ծրագրեր պետք է մշակվեն և կյանքի կոչվեն:

ՀՀ պարենային ինքնաբավությունը 2016-2018 թվականներին

(տոկոսներով)*

 
 

N

Անվանումը

2016

2017

2018

 

1

Ցորեն

53.2

33.2

31.5

 

2

Տարեկան

6.4

39.6

65.6

 

3

Գարի

93

83.8

97.4

 

4

Վարսակ

93.1

87.9

85.6

 

5

Եգիպտացորեն

36.1

17.6

9.8

 

6

Բրինձ

0

0

0

 

7

Այլ հատիկավորներ

90.6

98.1

82.9

 

8

Կարտոֆիլ

101.3

102.6

102.6

 

9

Բանջարեղեն

103.3

102.5

104.7

 

10

Միրգ և հատապտուղներ

98.1

109.7

108.9

 

11

Ոսպ

1.8

4.2

7.1

 

12

Լոբի

94.8

86.4

83.1

 

13

Ոլոռ

28.6

25.7

23

 

14

Սիսեռ

17.3

36.7

20.9

 

15

Բուսական յուղ

5.6

4.3

2.2

 

16

Շաքար

91.4

65.2

68.6

 

17

Ձու

99.4

98.2

99.5

 

18

Կաթ

88.6

91.2

86.8

 

19

Տավարի միս

92.5

91.5

89.2

 

20

Խոզի միս

64.1

58

53.3

 

21

 Ոչխարի և այծի միս

133.8

138.9

128.6

 

22

Թռչնի միս

28.5

22.5

26.6

 

23

Ձուկ

108.6

101.8

109

 

24

Խաղող

119.3

106.4

104.8

 

*Աղյուսակը պատրաստվել է ՀՀ վիճակագրական կոմիտեի տվյալների հիման վրա

 
 

 

ՀՅԴ Բյուրոյի տնտեսական հետազոտությունների գրասենյակի պատասխանատու, տնտեսագետ Սուրեն Պարսյան