կարևոր
0 դիտում, 13 տարի առաջ - 2010-12-02 05:58
Մշակույթ

Առաջին հայ դիվանագետը՝ Միրզայան Մանուկ Բեյ (1769-1817)

Առաջին հայ դիվանագետը՝ Միրզայան Մանուկ Բեյ (1769-1817)

Պատմական վավերագրությամբ հետաքրքրված ընթերցողն այսօրվանից ևս մի ընտրության հնարավորություն ստացավ: Հրատարակվել է Գոհար Ռշտունու «Հայ արքայազն. Մանուկ Բեյ» գիրքը:

 

Հեղինակի տեղեկացրեց, որ գիրքը գեղարվեստականացված վավերագրություն է, որ անդրադառնում է ռուս-թուրքական հարաբերություններին և 1806-1812թթ. Բալկանյան պատերազմին: Պատմական անցքերը ներկայացված են միաժամանակ և թուրքական սուլթանի, և ռուսական ցարի անսահման վստահությունը վայելող Մանուկ Բեյի գործունեության հենքով:

 

***

 

Առաջին հայ դիվանագետը Միրզայան Մանուկ Բեյն էր (1769-1817): Նա օսմանյան դանուբյան զորքի հրամանատար էր, հետո նաև մեծ եպարքոս Մուստաֆա փաշա Բայրաքդարի խորհրդականը:

 

1806-1812թթ. ռուս-թուրքական պատերազմի ժամանակ նրան է լիազորվել հաշտության բանակցություններ վարել ռուսների հետ: Մեծ դիվանագետի շնորհիվ են կայացել ռուս-թուրքական հաշտության բանակցությունները, որի արդյունքում 1812-ին կնքվել է Բուխարեստի հաշտության պայմանագիրը, որով և ձախողվել են այս երկու պետություններին պատերազմի մեջ ներքաշելու` Նապոլեոն Բոնապարտի ծրագրերը:


Օսմանյան տերությանը մատուցած ծառայությունների համար Միրզայան Մանուկ Բեյին Սուլթանը շնորհել է Մոլդովայի իշխանի տիտղոս և նշանակել պալատի դրագոմանի (դիվանագիտական թարգման՝ արտաքին գործոց նախարարի օգնական) պաշտոնում: