Փոխարժեքներ
31 10 2024
|
||
---|---|---|
USD | ⚊ | $ 387.05 |
EUR | ⚊ | € 419.37 |
RUB | ⚊ | ₽ 3.99 |
GBP | ⚊ | £ 502.08 |
GEL | ⚊ | ₾ 140.68 |
«Փաստ» օրաթերթը գրում է․
Թե՛ Արցախի, թե՛ Հայաստանի Հանրապետությունների տարածքներում առաջխաղացումներից հետո ադրբեջանական կողմը Տեղ համայնքի հատվածում դիմեց հերթական սադրանքին, ինչի հետևանքով հայկական կողմը զոհեր և վիրավորներ ունի: Ադրբեջանի հարցերով փորձագետ Գառնիկ Դավթյանը «Փաստի» հետ զրույցում վերոնշյալ գործողությունները դիտարկել է վերջին ավելի քան երկու տարվա ընթացքում արձանագրված իրողությունների համատեքստում:
«Եթե հաշվի առնենք, որ Հայաստանի ղեկին պարտված և թշնամու առաջ ծնկի եկած Նիկոլ Փաշինյան անունով ղեկավար է նստած, պարզ է, որ Ադրբեջանը պետք է օգտվի այդ հանգամանքից: Բոլոր, անգամ վերացական պահանջները, որոնք Իլհամ Ալիևը երազում էր տեսնում, Փաշինյանի առաջ են դրվում, ու այդ պահանջները հերթական անգամ աստիճանաբար կատարվում են: Ընդհանուր առմամբ, վերջին երկու տարին տարբեր ժամանակահատվածներում տարբեր առաջխաղացումներ ենք տեսել: Պայմանական սահմանամերձ հատվածի գյուղական համայնքների բնակիչներն ամեն անգամ անակնկալի էին գալիս՝ մի քանի հարյուր մետր հեռավորության վրա տեսնելով ադրբեջանական զորքին: Իսկ մինչ այդ իրենց ո՛չ տեղեկացնում էին, որ նման բան է սպասվում, ո՛չ էլ պատշաճ պետական արձագանք էր լինում ՀՀ սուվերեն տարածքներն օկուպացնելու մասով»,-ասաց փորձագետը՝ շեշտելով, որ հիմա ևս գործ ունենք նմանատիպ իրավիճակի հետ:
«Միայն պոստֆակտում կան պաշտոնական հայտարարություններ այն մասին, թե՝ «գիտենք, որ եկել են», պարզվում է նաև, որ ինչինչ բանավոր պայմանավորվածությունների արդյունքում է, և անգամ հրապարակված փաստաթուղթ չկա այն մասին, թե ինչ իրավական հիմքով է եղել այդ պայմանավորվածությունը: Իմ խորին համոզմամբ, թշնամուն զիջումներ անելու հետևանքով մենք ունենք և ունենալու ենք անդառնալի կորուստներ: Խոսքը մարդկային կորուստների մասին է: Իսկ տարածքային կորուստների հիմքում ադրբեջանական կողմի համար նոր բարենպաստ դիրքային առավելություն ունենալն է, որը հետագայում իրենց համար հնարավոր հարձակողական գործողություններ իրականացնելու լավ հարթակ կլինի: Ադրբեջանի նպատակն է նաև հասնել մի վիճակի, որ եթե հայկական կողմը որոշի վերականգնել իր տարածքային ամբողջականությունը, այն չափազանց դժվար լինի: Այսինքն, բոլոր հաշվարկները մեկտեղելով՝ թշնամին փորձում է կանխել ՀՀ ԶՈւ հետագա հնարավոր դիրքային առավելության ցանկացած փորձ»,-ընդգծեց մեր զրուցակիցը՝ ադրբեջանական կողմի գործողությունները պայմանավորելով Հայաստանի իշխանությունների գործողություններով:
«Ադրբեջանական կողմի՝ հատկապես վերջին երկու տարվա գործողությունները, տարածքային առաջխաղացումները Հայաստանի օկուպացիոն ռեժիմի կողմից հանգիստ են ընկալվում: Սա ինձ թույլ է տալիս ունենալ վարկած, որ տարածքները նման իրավիճակում զիջելու որոշակի բանավոր պայմանավորվածություններ են եղել: Այսինքն, պոստֆակտում արձանագրել, թե՝ «դե, եկել են, բայց եկեք հաշտվենք այս իրականության հետ»: Հայկական կողմի արձագանքը բոլոր ներթափանցումներին եղել է ոչ ադեկվատ, փաստն արձանագրող, դրա հետ համակերպվող: Իրականում եթե պաշտոնատար անձը միտված է ծառայելու Հայաստանի ազգային շահերին, չի կարող նման հանգիստ ձևով ընդունել այն, ինչն Ադրբեջանն իրականացնում է ՀՀ սուվերեն տարածքների նկատմամբ, ինչի հետևանքով մենք կրկին զոհեր, վիրավորներ ունենք: Հաշվի առնելով այս ամենը՝ ըստ իս, տեղի ունեցողը ոչ այլ ինչ է, քան փոխադարձ պայմանավորվածություն»,-շեշտեց Գ. Դավթյանը:
Սկիզբը՝ էջ 2 Անդրադառնալով վերջին 2 օրերին ադրբեջանական քարոզչական դաշտին, որտեղ նաև Իրանի դեմ են արշավ սկսել ու ապատեղեկատվություն են տարածում, փորձագետը նշեց. «Ադրբեջանական կողմը փորձում է մի քանի խաղ խաղալ: Նախ փորձում է իրանական կողմին ներքաշել հայ-ադրբեջանական հակամարտության մեջ, որպեսզի ադրբեջանական կողմը «տարածքային ամբողջականությունը» պաշտպանելու գործում իսրայելական և այլ օտար ուժերի ներգրավելու լեգիտիմություն ունենա: Երկրորդ՝ Ադրբեջանը սոցիալական հարթակներում տարատեսակ ապատեղեկություններ է տարածում՝ խոսելով իրանական ԱԹՍ-ների և զորքի ներգրավվածության մասին:
Այսպիսով փորձում է ցույց տալ, թե իբրև «հայկական կողմը գնում է էսկալացիայի, և ադրբեջանական կողմին այլ բան չի մնում, քան ավելի լայնացնել ռազմական գործողությունների դաշտը»: Հետևաբար, այն գործընթացները, որոնք իրականացվում են ադրբեջանական քարոզչական դաշտում, առաջին հերթին միտված են Հարավային Կովկասը նոր ռազմական գործողությունների դաշտի վերածելուն: Թե այստեղ ով կշահի և ինչպիսի իրավիճակ կստեղծվի, դժվար է ասել»: Այդուհանդերձ, փորձագետը չի բացառում, որ Իրանի մասով քաղաքական սադրանքների գնալու համատեքստում ևս Ադրբեջանն իր շահերից բխող որոշակի հաշվարկներ կարող է ունենալ:
«Այլ հարց է, թե հայկական կողմն այս առումով ինչ անելիքներ ունի և ինչ պետք է անի Ադրբեջանին կանխելու կամ ուժերի բալանսն այնպիսի վիճակի բերելու համար, որ ադրբեջանական կողմի մտքով անգամ չանցնի սադրանքների դիմել: Բայց նկատենք, որ մինչ օրս Իրանի հետ որևէ ռազմական փոխգործակցություն չի եղել: Խոսքը, օրինակ՝ ցուցադրական վարժանքների, նաև զորավարժությունների մասին է: Իրանի կողմից տարատեսակ հայտարարություններ կան մասնավորապես ռազմական ոլորտում համագործակցության մասին: Մինչդեռ պաշտոնական մակարդակում ՀՀ-ի կողմից որևէ ակտիվացում չեմ նկատել, չկա նաև որևէ գործողություն, որը Իրանի ու Հայաստանի մերձեցման մասին կվկայի: Կարող են պատճառաբանել, ասել, թե գաղտնի տեղեկություն է, բայց պետք չէ մոռանալ, որ այս իշխանությունների խելքը գնում է լոպազանալու, անգամ գաղտնի տեղեկություններ հայտնելու համար: Առհասարակ, ունեցած ու չունեցած զենքերի մասին տեղեկություններն իրականում գաղտնի են, բայց պաշտոնական մակարդակով հայտարարեցին, թե «մենք իրանական ԱԹՍ-ներ չունենք»»,-ասաց փորձագետը՝ նշելով, որ, հետևաբար, հայկական կողմի գործողությունների առումով չի կարող լավատես լինել:
«Իշխանության կողմից, ընդհանուր առմամբ, Հայաստանի զարգացմանը, անվտանգությանն ուղղված որևէ դրական քայլ չեմ սպասում: Այս իշխանության ուշքն ու միտքը աթոռները պահելն է և, հետևաբար, ցնդաբանություններով և անողնաշար հայտարարություններ անելով հանրության ուշադրությունը շեղելու փորձերը՝ առաջ տանելով տխրահռչակ, այսպես կոչված, «խաղաղության դարաշրջանը», իսկ իրականում՝ Նիկոլի ջարդի դարաշրջանի բացման գործողությունները: Այս իշխանությունների նպատակը թուրք-ադրբեջանական տանդեմի շահերին ծառայելն է, հնարավոր բոլոր ուղղություններով նպաստել, որ Ադրբեջանի առավելությունը Հայաստանի նկատմամբ տասնապատիկ ավելի շատ լինի:
Ադրբեջանը տարածքային հարձակումների նպատակների մասին չի թաքցնում, իսկ 2020-ից հետո այդ մասին ավելի ակնհայտ ու ավելի ագրեսիվ է խոսում: Եվ փոխանակ մենք այդ ուղղությամբ հակընդդեմ քայլեր անենք, գնում ենք խաղաղության տխրահռչակ դարաշրջանի՝ Նիկոլի ջարդի դարաշրջանի իրականացման ուղղությամբ: Փոխանակ Ադրբեջանին քաշ տանք տարբեր միջազգային դատարաններով, խոսում ենք իրավիճակը չլարելուց, թշնամուն չգրգռելուց: Վախենում ենք զինվել, մեր դաշնակիցների հետ տարբեր զորավարժություններ իրականացնել՝ ասելով, թե թշնամին դա սադրանք կընդունի, և մեզ համար ավելի վատ կլինի: Այսինքն, պետության ամրապնդման համար ոչինչ չի արվում, այլ արվում է ամեն ինչ՝ թշնամու շահերը սպասարկելու ուղղությամբ»,-եզրափակեց փորձագետը:
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում