Եկեղեցին նորոգվում է թուրքական միջոցներով

Արդեն վաթսուն տարի է, ինչ վարպետ Օնիկ Ջեմջեմը զբաղվում է փայտագործությամբ: Ընկերները պատմում են, որ Կոստանդնուպոլսում (Ստամբուլ) չկա հայկական մի հիվանդանոց ու դպրոց, որի կառուցման ու վերանորոգման աշխատանքներում վարպետ Օնիկը մասուբաժին չունենա:

Նա ծնվել ու մինչեւ տասնհինգ տարին ապրել է Սեբաստիայում, իսկ հետո տեղափոխվել է: Պատճառը տեղում հայկական դպրոցների բացակայությունն է եղել. ծնողները ցանկացել են, որ երեխաները հայերեն սովորեն:

Վարպետը հիմա Ստամբուլում է ապրում, բայց ամեն տարի Երեւան է գալիս ու մտածում է, որ մի տուն էլ այստեղ պիտի կառուցի: Հարցին, թե իր փայտե աշխատանքները  բերո՞ւմ է Հայաստան, պատասխանեց. «Պիտի բերեմ. դուռս պիտի շինեմ»:

Ներկայումս 70-ամյա վարպետը մասնակցում է Պոլսի պատրիարքարանին պատկանող  Սբ Աստվածածին եկեղեցու երրորդ մասնաշենքի վերանորոգման աշխատանքներին:

1822 թվականին կառուցված Սբ Աստվածածին եկեղեցական համալիրը բաղկացած է երեք մասնաշենքից, որոնցից յուրաքանչյուրը առանձին եկեղեցի է համարվել եւ ենթարկվել տարբեր կենտրոնների: Առաջինը ենթակա է եղել Էջմիածնին, երկրորդը`Պոլսի, իսկ ներկայումս վերանորոգվող երրորդը` Երուսաղեմի պատրիարքարանին:  

Արդեն հարյուր տարի է, ինչ կրոնական ծիսակատարություններ չեն կատարվել այս եկեղեցում, սակայն դրա ճարտարապետական կառուցվածքը չի փոխվել եւ վերանորոգման ժամանակ էլ ամեն ինչ նույնությամբ մնալու է: «Հայկական եղել է, հայկական էլ մնալու է: Մենք ինչ ուզենք, այն պիտի լինի, ոչ թե նրանց ասածը»,- ասաց ճարտարապետ, եկեղեցու շինարարակական աշխատանքների ղեկավար Գեւորգ Կարագյոզյանը:

Վերանորոգման աշխատանքները կատարվում են Թուրքիայի կառավարության կողմից իրականացվող «Ստամբուլը` մշակութային մայրաքաղաք» ծրագրի շրջանակներում:

«Հետաքրքիրն այն է, որ վերանորոգման աշխատանքների համար պահանջվող գումարների 70 տոկոսը տրամադրվում է կառավարության կողմից, իսկ 30 տոկոսը` հայ համայնքի (Քումքափեի «Սուրբ Աստվածածին» եկեղեցի հիմնադրամ)»,- նշեց Գ. Կարագյոզյանը` հավելելով, որ, ընդհանուր առմամբ, տրամադրվել է մոտ 2.2 միլիոն թուրքական լիրա (մոտ երկու միլիոն դոլար):

Եկեղեցու վերանորոգման աշխատանքները սկսվել են նախորդ տարվա հոկտեմբերին, եւ նախատեսվում է, որ առաջիկա երկու ամիսների ընթացքում դրանք ամբողջությամբ կավարտվեն: Այնուհետեւ եկեղեցում հնարավոր կլինի պատարագներ եւ կրոնական այլ ծիսակատարություններ իրականացնել:

Այն գործելու է նաեւ որպես մշակութային կենտրոն. կազմակերպվելու են համաժողովներ, ցուցահանդեսներ, համերգներ եւ այլ միջոցառումներ:

«Մարմարա» թերթի անձնակազմի ղեկավար եւ ֆոտոլրագրող Կարո Համամջյանը նշեց, որ Կոստանդնուպոլսում սա եզակի դեպք է, երբ հայկական եկեղեցի է կառուցվում կառավարության ֆինանսավորմամբ: Մինչ վերջերս վիճակն ավելի վատ է եղել. «Վերանորոգման հրաման չէին տալիս: Եվ ի՞նչ պիտի լիներ: Փլվում էր կամ այրում էին, տեղում ավտոպարկ էին կառուցում»:

Կ. Համամջյանի խոսքերով` այժմ կառավարությունը փորձում է ավելի բարյացակամ լինել փոքրամասնությունների, այդ թվում` հայերի հանդեպ, եւ հույս կա, որ հայկական եկեղեցին աստիճանաբար կկարողանա հետ վերադարձնել կալվածքները:

Հայկական եկեղեցին ունի շուրջ 1800 կալվածք, որոնցից միայն 135-ն է վերադարձվել:

Աստղիկ ԿԱՐԱՊԵՏՅԱՆ