Արցախի հերոս Ռոբերտ Աբաջյանի մասին ֆիլմ է նկարահանվել

Ապրիլյան պատերազմի մասնակից, Արցախի հերոս Ռոբերտ Աբաջյանի մասին իր մանկության ընկեր, ռեժիսոր և սցենարիստ Հայկ Բաբայանը կարճամետրաժ ֆիլմ է նկարահանել, հաղորդում է «Արմենպրես»-ը։

«Ռոբե՞րտ, Ռոբե՞րտ…հա, Կյաժը»,- ահա այսպես սկսվեց Հայկի հետ մեր հեռախոսազրույցը, ով մի պահ շփոթվեց մանկության ընկերոջ իրական անունը լսելիս:

«Ռոբերտ, որ ասում են, շատ օտար է հնչում, ինքը մեր Կյաժն ա։ Դուք, որ իրենց շենքում ապրողներին էլ ասեք՝ Ռոբերտ՝ դժվար թե միանգամից հասկանան, թե ում մասին է խոսքը(ծիծաղում է – հեղ.)»,- ասաց ռեժիսորը, ով Կյաժի ավելի քան 10 տարվա ընկերն է եղել:

Հայկն ափսոսանքով ու, միևնույն ժամանակ, մեծ հպարտությամբ սկսեց պատմել Ռոբերտի հոգատար և ընկերասեր տեսակի մասին:

«Կյաժն այն մարդկանցից էր, որ անգամ չճանաչեր էլ մարդուն, բայց նրան օգնություն պետք լիներ՝ անմիջապես ու առանց մտածելու կօգներ, անգամ, եթե դա իր համար դժվար լիներ: Ես իրեն դեռ շա՜տ փորքուց եմ ճանաչում՝ մանկության ընկերներ ենք եղել: Երբ արդեն սկսել եմ հասկանալ, թե ինչ է նշանակում մարդկանց հետ շփումը, այսինքն՝ դպրոցական տարիներից, մենք մտերմացել ենք»,- շեշտեց Հայկն ու նշեց, որ իրենց հարաբերությունները շատ խորքային են եղել, միշտ կիսվել է իր հետ, անկեղծացել:

 Անդրադառնալով ֆիլմին, ռեժիսորն ընդգծեց, որ ինքը երազներով ապրող անձնավորություն չէ, սակայն դրանց շատ հետաքրքրիր նշանակություն է տալիս, քանի որ ռեժիսորի համար կյանքում կատարվող ցանկացած իրադարձություն պետք է հետաքրքիր լինի:

«Ինձ համար երազը մարդու պատկերի մեջ առաջացած բնական ռեժիսուրա է: Երազներ կան, որոնք ինձ վրա տպավորություն են թողնում և մնում իմ մեջ: Այս ֆիլմի պատմությունն էլ սկսվել է հենց երազից, երբ ապրիլյան պատերազմից հետո երազումս տեսա Կյաժին: Մոնումենտում էինք, որտեղ ես էլ եմ, մենք նույն բակում ենք մեծացել, ինքը տխուր նստած էր հենց այն նույն բակում, որտեղ մենք հաճախ էինք լինում: Շատ էր նիհարել, մոտեցա նրան, ասացի՝ «Կյաժ, ո՞նց ես, ո՞նց եղավ այս ամենը»։ Գլուխը բարձրացրեց մի քանի բառ ասաց ինձ ու ես արթնացա քնից: Հենց այդ ժամանակ էլ որոշեցի, որ պետք է Կյաժի մասին ֆիլմ նկարեմ, բայց թե ինչպիսին կլիներ այն, այնքան էլ կարևոր չէր: Կարևորն այն էր, որ ես պետք է անդրադառնամ իրեն»,- նշեց Հայկը:

Ֆիլմի ընթացքը ձգձգվեց, քանի որ, ըստ ռեժիսորի, մոտեցումը Ռոբերտին և նրա պատմությանը պետք է լիներ տարբերվող:

«Կյաժը» ֆիլմն իր մեջ ներառում է մի քանի ժամանակաշրջան՝ խորհրդային տարիներ, 90-ականներ ու մեր օրեր, կան նաև փաստագրական կադրեր:

Հարցին՝ ինչո՞ւ է ֆիլմը սկսում խորհրդային տարիներից, Հայկը նշեց, որ ցանկացած պատերազմ քաղաքականացված է և խոսել Ապրիլյան քառօրյա պատերազմից և չխոսել քաղաքականությունից, սխալ կլինի:

«Դա նույնն է, որ ասես, թե քաղցրակեր ես, բայց կոնֆետներ չես սիրում: Այդպես չի կարող լինել: Պատերազմի մասին ֆիլմերն էլ պետք է լինեն զուտ պատերազմի մասին, որտեղ կան քաղաքականության տարրեր, ողբերգություն, մահ և արյուն և ոչ մի պոեզիա: Ես առաջնորդվում եմ Հեմինգուեյի մոտեցումով»,- շեշտեց ռեժիսորը, ասելով, որ ապրիլյան պատերազմը խոր արմատներ ունեցող երևույթ էր, որը գալիս էր դեռ շատ վաղուց՝ 90-ականներից:

Խոսելով ֆիլմից տպավորությունների մասին և, թե ինչ է ցանկացել հասցնել մարդկանց, Հայկն ասաց, որ այնտեղ կան մանրամասներ, որ կարող են շատ խորաթափանց մարդիկ նկատել:

«Այս ֆիլմը չեմ նկարել այսօրվա կամ վաղվա համար, այլ մի քանի տարի հետո նայելու և շատ բաներ ինքդ քո մեջ ամփոփելու համար»,- ընդգծեց Հայկ Բաբայանը:

Ֆիլմում նկարահանվել է գեներալ-մայոր Արկադի Տեր-Թադևոսյանը՝ Կոմանդոսը և Գառնիկ Օհանյանը:

«Կոմանդոսը ֆիլմում ուղղակի Կյաժի անունն է տալիս, բայց որքան խոսուն են նրա աչքերը, երբ ասում է «Կյաժ»: Այդ մեկ բառի համար մենք մեծ աշխատանք տարանք, որպեսզի ստանանք այն, ինչ ունենք այսօր»,- եզրափակեց ռեժիսորը, ով վերջում միայն հավելեց, որ առանց խոսքերի ֆիլմերն ավելի է նախընտրում, որտեղ մարդկանց հայացքներն ու կեցվածքն են «խոսում» բառերի փոխարեն: