Հայացք ԱԺ-ից կամ ի՞նչ է խոստանում Էրդողան-Ալիևի բիրտ գործիքի վերածված իշխանությունը 2025-ին

Անցնող շաբաթը նշանավորվեց ԱԺ-ում տեղի ունեցած բուռն քննարկումներով. 2025 թ. բյուջեի քննարկման ժամանակ, ի թիվս իշխանության չափազանց վտանգավոր ուղեգծի մատնանշման, ընդդիմադիր պատգամավորների կողմից եղան նաև բազմաթիվ բացահայտումներ ու կարևոր դիտարկումներ, որոնք ամբողջական են դարձնում անցնող և գալիք բյուջետային տարիներին առկա գործընթացները: 

Այսպես, պարզվեց՝ անցնող բյուջետային տարում (օրինակ բերվեց 2-րդ եռամսյակը) աշխատատեղերը ոչ թե ավելացել, այլ կրճատվել են թե՛ պետական, թե՛ մասնավոր հատվածում, բացասական է եղել նաև միգրացիոն սալդոն՝ ավելի շատ մարդ հեռացել է երկրից, քան եկել: 

Փաստվեց, որ չնայած ՀՀ-ն իր աջակցությունն էր հայտնել ցեղասպան Ադրբեջանին, որ բաքվում անցկացվի ՄԱԿ-ի Կլիմայի փոփոխության համաժողովը (COP-29), այդուհանդերձ, ՀՀ իշխանությունների կողմից երկիրը շարունակական ստորացումների ու նվաստացուների ճանապարհով տանելը հանգեցրել է նրան, որ Ադրբեջանը շարունակում է գերիներին օգտագործել որպես լծակ ՀՀ-ի դեմ: Այնինչ, նորմալ երկրում պետք է դա տրամաբանորեն հակառակը լիներ:

Ընդհանուր առմամբ, ներկայացված բյուջեն անվանվեց «պարտքով ու երազներով ապրելու բյուջե», ձախող բյուջե, իրականության աղճատում, չհիմնավորված խոստումներ, ձախողումների արձանագրում: Չափազանց դանդաղում է տնտեսական աճը՝ 2022-ին արձանագրված 12,6, 2023-ին՝ 8,3 տոկոս տնտեսական աճի ընթացքը 2024 թ. արտացոլվելու է 5,8 %-ով, իսկ 2025 թ. նախատեսվում է ապահովել 5,6%-անոց աճ, իսկ հաջորդ 2 տարում աճը կկազմի 5,5%: Սա այն դեպքում, երբ Փաշինյանի իշխանությունը խոստանում էր առնվազն 7% տնտեսական աճ ապահովել, իսկ 2022-2024 թթ.՝ խոստացվել էր 9% աճ: 

Կառավարությունը խաբել է ժողովրդին նաև բազմաթիվ գործարանների և նախագծերի ստեղծման մասին իր խոստումներով: Կտրուկ նվազել են օտարերկրյա ուղղակի ներդրումները: Ֆիզիկական անձանց անունով կատարված դրամական փոխանցումների բացասական սալդոն էլ  փաստում է, որ երկրից մեծ արագությամբ դուրս է գալիս փողը: Պատճառը թե՛ մոլեգնող կոռուպցիան, հովանավորչությունն ու քաղաքական տեռորն է բիզնեսի վրա, թե՛ անվտանգության ոլորտի ռիսկերը. մարդիկ այլևս հույս չեն կապում ՀՀ ապագայի հետ: Երկրի անվտանգության համակարգը ևս կազմաքանդված է այն աստիճան, որ օտարերկրյա ներդրողները չեն կարող այլևս ՀՀ սուվերեն տարածքում անգամ գործարան կառուցել: 

Այս ամենին զուգահեռ՝ ահագնացող չափերի է հասել պետական պարտքը, որը 2025 թ. նախատեսվում է կրկին ավելացնել մեծ չափով: Հասարակությունը պատրքերի մեջ է թաղված ոչ միայն անուղղակի՝ պետական պարտքի իմաստով, այլև ուղղակի՝ աննախադեպ չափերի հասած սպառողական և այլ վարկերի շնորհիվ: Պատգամավորները փաստել են՝  հատկապես սպառողական վարկերի աննախադեպ աճը նշանակում է, որ հասարակությունն ուղղակի թաղված է աղքատության մեջ: 

Ընդդիմադիր պատգամավորները փաստեցին, որ Փաշինյանի իշխանության մնալու դեպքում 2025 թ. երկրից արտահանումները 37-40%-ով նվազելու են, և արհեստական շնչառությունները չեն օգնելու այլևս: 

Աննախադեպ չափերի է հասնում երկրում խաղամոլությունը, թմրամոլություն ու հանցագործությունների թիվը: 

Փաստվեց, որ կառավարությունը ոչ միայն չի կատարել իր ծրագրային խոստումները, այլև որոշ ուղղություններով շեղվել է դրանցից 180 աստիճանով: Խոսքը, մասնավորապես, Արցախի հիմնահարցի, Հայոց ցեղասպանության միջազգային ճանաչման, ռազմավարական գործընկերների հետ հարաբերությունների և այլնի մասին է: Խաթարվել են նաև հարաբերությունները Արևմուտքի հետ. Նիկոլ Փաշինյանը ՀՀ միակ ղեկավարն է, ում ԱՄՆ ոչ մի նախագահ չի ընդունել: 

Կասկածելի են պաշտպանության ոլորտին ուղղված ծախսերը, գիտության ոլորտը ևս անմխիթար վիճակում է. փակվում են գիտական հաստատությունները: Կրթական ոլորտը հասցված է ճգնաժամի եզրին. այստեղ ևս ականատեսն ենք փակման եզրին կանգնած բուհերի, իսկ կառավարության առաջարկած միջոցառումները ոչնչի մասին են: 

Փաշինյանի իշխանությունն ուղղակի կազմաքանդել է նաև Սփյուռքի հետ կապերը. ստեղծված անհասկանալի ու մակաբույծ կառույցը՝ Սփյուռքի գործերի գլխավոր հանձնակատարի գրասենյակը, ուղղակի զրոյի է հասցրել Սփյուռքի ներուժի օտգագործումը երկրի զարգացման գործում:

Փաշինյանի իշխանությունը շարունակում է, այսպես կոչված, խաղաղության կեղծ օրակարգը մատուցել հասարակությանը՝ առաջնորդվելով «մասը զիջենք, որ մյուս մասը կարողանանք պահել», «զիջենք, որ Ադրբեջանի հարձակումը հետաձգենք» կործանարար թեզերով ու մտայնությամբ: Արդյունքում՝ թշնամին ավելի է ամրացնում իր դիրքերը և պատրաստվում է՛լ ավելի ցավոտ խոցել, իսկ իշխանությունները է՛լ ավելի մոլեգին կերպով են կատարում թշնամու պահանջները՝ հարձակվելով արդեն պետության և պետականության հենասյուների՝ Անկախության հռչակագրի, խորհրդանիշների, ինչպես նաև ազատաշունչ երգերի և այլնի վրա: 

Ի դեպ, ամենևին պատահական չէ, որ իշխող ՔՊ խմբակի ելույթների առյուծի բաժինը հենց ՀՅ Դաշնակցության դեմ էր ուղղված. սա ևս լիովին օրինաչափ է և տեղավորվում է ՀՀ կազմաքանդման թուրք-ադրբեջանական պլանների մեջ: Ողբերգությունն այն է նաև, որ տրամաբանությանն ու իրերին հակառակ գործող ՔՊ-ական վարժեցված խմբակը փորձում է Հայաստանի Առաջին Հանրապետությունն ստեղծած, նորանկախ հանրապետության կայացման գործում արյուն ու քրտինք թափած և պետականությունը որպես բացարձակ արժեք դիտարկող ուժին՝ ՀՅ Դաշնակցությանը, ներկայացնել իբրև պետության համար վտանգ ներկայացնող կառույց-գաղափարախոսություն: Կարճ ասած՝ Փաշինյանի իշխանությունը վերածվել է Էրդողան-Ալիև զույգի բիրտ  գործիքի, որով մաշկազերծ է արվում Հայաստանի Հանրապետությունը: 

Ինչպես և սպասելի էր, ընդդիմադիր պատգամավորների վերոնշյալ փաստարկված ու հստակ ելույթներին իշխանության ներկայացուցիչներն արձագանքեցին ոչ բովանդակային, չարչրկված ու մաշված, ծաղրավիրավորական, մերկապարանոց և, որն ամենացավալին է,   թուրքական հայեցակարգերի վրա հիմնված թեզերով ու որակումներով: 

Հավելենք նաև, որ ընդդիմադիր պատգամավորները շնորհակալ աշխատանք տարան իրենց ճակատում և արժանի են դրվատանքի: 

Վահե Սարգսյան