կարևոր
3634 դիտում, 10 ամիս առաջ - 2024-01-10 21:43
Հասարակություն

Ոստիկանապետության հետևանքները․ հանցագործությունների թռիչքաձև աճեր և ներքին անվտանգության խորացող խնդիրներ

Ոստիկանապետության հետևանքները․ հանցագործությունների թռիչքաձև աճեր և ներքին անվտանգության խորացող խնդիրներ

Իհարկե, առաջնային և առանցքային օրակարգ են այս իշխանությունների ձեռամբ՝ մեր երկրի արտաքին անվտանգայինխորացող սպառնալիքներն ու դրանց ամենօրյա դրսևորումները․ «խաղաղության» կեղծ փաթեթավորմամբ իրական պատերազմներ՝ անդառնալի կորուստներով,ազգային և պետական շահերիստորադասում՝ իշխանության նեղ քաղաքական ու անձնական շահերին,նոր պատերազմիավելացող սպառնալիքներ։

Սակայն պակաս կարևոր չեն նաև ներքին անվտանգությանավելացող խնդիրները և իրական մարտահրավերները։

Հետևողականորեն ձևավորվող և ամրապնդվող ոստիկանապետության դառը պտուղներն իրենց ուշացնել չեն տալիս։

Պաշտոնական վիճակագրության համաձայն՝ նախորդ հինգ տարիներինաննախադեպ,թռիչքաձև ավելացել են հանցագործությունները, հասարակության ներքին անվտանգությանռիսկերը։ Իրավիճակը բնութագրող պաշտոնական վիճակագրության հիմնական ցուցանիշները ներկայացված են ստորև բերված աղյուսակում։ Այդտեղից կարելի է առանձնացնել ահագնացող որոշ միտումներ(խոսուն փաստեր

1Հանցագործությունների ընդհանուր քանակը․ իշխանափոխությանը նախորդող հինգ տարիներին՝ 2013-2017թթ․ արձանագրվել է 10,6 տոկոս աճ, իսկ իշխանափոխությունից հետո հինգ տարիներին՝ 2018-2022թթ․ աճը կազմել է66,8 տոկոս, այսինքն՝ աճի տեմպն ավելացել է շուրջ 6,3 անգամ։ Հրապարակված վերջին տվյալներով՝ բարձր աճը շարունակվել է նաև 2023թ հունվար-նոյեմբեր ամիսներին։

2Ծանր հանցագործությունների քանակը․ իշխանափոխությանը նախորդող հինգ տարիներինարձանագրվել է 11,7 տոկոս նվազում, իսկ իշխանափոխությունից հետո հինգ տարիներին 40 տոկոսաճ։ Նախորդ հինգ տարիների բարձր աճի ցուցանիշն էականորեն ավելացել է 2023թ հունվար-նոյեմբեր ամիսներին։

3Առանձնապես ծանր հանցագործությունների քանակը․ իշխանափոխությանը նախորդող հինգ տարիներին ավելացել է 34 դեպքով, իսկ իշխանափոխությունից հետո հինգ տարիներին ավելացել է 669 դեպքով։

Այսինքն՝ առանձնապես վտանգավոր հանցագործությունների աճն ավելացել է շուրջ 20 անգամ։ 2023թ հունվար-նոյեմբեր ամիսներին՝ նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ այս հանցագործությունները կրկնապատկվել են։

4Սպանությունների ցուցանիշըմինչև 2022թ․ տվյալները համադրելի չեն 2022-2023թթ․ տվյալների հետ՝ հաշվարկի մեթոդաբանության փոփոխություններովպայմանավորված։ Սակայն ահագնացող փաստ էայն, որ2023թ հունվար-նոյեմբեր ամիսներին՝ նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ սպանությունների քանակը ևսկրկնապատկվել է։

5 Հասարակական անվտանգության, կարգի և բնակչության առողջության դեմ ուղղված հանցագործությունների քանակը(ներառյալ զենքի գործադրմամբ խուլիգանությունները)․ իշխանափոխությանը նախորդող հինգ տարիներինավելացել է 17 տոկոսով, իսկ իշխանափոխությունից հետո հինգ տարիներինավելացեել է 3,4 անգամ։ 2023թ հունվար-նոյեմբեր ամիսներին՝ նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ պահպանվել է աննախադեպ այս աճի բացասական ցուցանիշը։

6․Թմրամիջոցների հետ կապված հանցագործությունների քանակը․ իշխանափոխությանը նախորդող հինգ տարիներինգրեթե չի փոփոխվել, իսկ իշխանափոխությունից հետո՝ 2018-2022թթաճել է 2,6 անգամ։ 2023թ հունվար-նոյեմբեր ամիսներին՝ նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ այս ցուցանիշն աճել է 2,3 անգամ՝ դառնալով աննախադեպ անկախացումից հետո արձանագրված տարեկան աճերի ցուցանիշների համեմատ։

7 Սեփականության դեմ ուղղված հանցագործությունների (ներառյալ՝ անձնական գույքի հափշտակությունները, գողությունները)քանակը․ իշխանափոխությանը նախորդող հինգ տարիներին այս ցուցանիշի աճի տեմպն էապես պակաս էիշխանափոխությունից հետո արձանագրված աճի ցուցանիշից։

8 Կոռուպցիոն բնույթի հանցագործությունների քանակը․ իշխանափոխությանը նախորդող և իշխանափոխությանը հաջորդող հինգ տարիներին այս ցուցանիշները բավականին մոտ են և ունեցել են նվազմանհամադրելի միտումներ՝ չնայած նրան, որ օրվա իշխանությունը կոռուպցիայի դեմ պայքարն իբրև իր առաջնահերթություն և հիմնական դևիզ է հռչակել։

Առարկայական և ամփոփ եզրակացությունը մեկն է․ ոստիկանությունը ողջ ներուժով նվիրված է օրվա իշխանական խմբակի իշխանությունն ամեն գնով պահելու գործին՝ որպես միակ մնացած հենարան։

Դրան զուգահեռ և դրանով պայմանավորված մեր երկրում թռիչքաձև աճում ենհանցագործությունները՝ ողջ ծավալով և նորանոր բարձրունքներ «նվաճելով»։

 

N

Գրանցված հանցագործությունների քանակ*

2013թհունվար-դեկտեմբեր

2017թհունվար-դեկտեմբեր

2018թ հունվար-դեկտեմբեր

2022թհունվար-դեկտեմբեր

2022թ

հունվար-նոյեմբեր

2023թ

հունվար-նոյեմբեր

1.

Ընդհանուր հանցագործություններ

18333

20284

22551

37612

33282

35052

2.

Ծանր հանցագործություններ

3089

2729

3643

5092

4313

5190

3.

Առանձնապես ծանր հանցագործություններ

130

164

224

893

880

1661

4.

Մարդու դեմ ուղղված հանցագործություններ, այդ թվում՝

4727

4868

4799

6565

6124

6462

41

Սպանություն**

48

49

35

604

542

1241

5

Հասարակական անվտանգության, կարգի և բնակչության առողջության դեմ ուղղված հանցագործություններ, այդ թվում՝

3121

3650

3511

11861

10418

13531

51

Խուլիգանություն

185

202

234

453

391

532

52

Զենքի գործադրմամբ խուլիգանություն

32

41

53

97

84

86

53

Թմրամիջոցների հետ կապված հանցագործություններ

1222

1271

877

2268

1904

4265

6

Սեփականության դեմ ուղղված հանցագործություններ (ներառյալ՝ անձնական գույքի հափշտակությունները, գողությունները)

6475

8102

10112

13902

12142

9507

7

Կոռուպցիոն բնույթի հանցագործություններ

782

634

1353

898

792

1277

 

*            Աղյուսակում բերված պաշտոնական վիճակագրական աղբյուրների հղումները՝ 

https://www.armstat.am/file/article/sv_11_23a_530.pdf,

https://www.armstat.am/file/article/sv_12_22a_530.pdf,

https://www.armstat.am/file/article/sv_12_19a_540.pdf,

https://www.armstat.am/file/article/sv_12_18a_550.pdf,

https://www.armstat.am/file/article/sv_12_14a_550.pdf։

**           Նոր ՔԴՕ կարգավորումներով պայմանավորված 2022 թվականին սպանությունների ցուցանիշի հաշվարկման մեթոդաբանական որոշակի փոփոխություններ են կատարվել։

Թադևոս Ավետիսյան

ՀՀ ԱԺ «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր

ՀՅԴ Հայաստանի Գերագույն մարմնի անդամ