Տարածաշրջանի քարտեզն ապագայում․ Էդգար Էլբակյան

Քաղաքագետ, «Հայկական նախագիծ» ծրագրի համահիմնադիր Էդգար Էլբակյանը գրում է.

• Նախքան ՀՀ դե-ֆակտո թուրքական իշխանությունների կողմից ատելի Դաշնակցության և Խորհրդային Միության ազգային քաղաքականության տարածաշրջանի քարտեզը 1880 թ․ այս տեսքն ուներ։ Հայերս սեղմված ենք Էջմիածին-Սուրմալու դիստանցիայում, Լոռի-Տավուշում, Շիրակում, Սևանի արևմտյան և հարավային ափերին, Վայոց Ձորում ու Սյունիքում շերտընդմեջ ենք թշնամական տարրի հետ, Խոսրովի արգելոցի ամբողջ տարածքը («Միլլի դարա») թշնամաբնակ է, լեռնային կղզյակ Արցախը՝ ապագա ԼՂԻՄ ուրվագծով և դեպի հյուսիս՝ Շահումյան-Գանձակ լեռնազանգվածով բաժանված է Սյունիքից քրդական բնակչությամբ (Քաշաթաղ ու Քարվաճառ), Նախիջևանում նույնպես հայկական բնակչությունը ցանցառ է և այլն։

• Չլիներ Դաշնակցության 1905-1907 թթ․ և 1918-1920 թթ․ էթնիկ միատարրացման քաղաքականությունը և Խորհրդային Միության ուրույն ազգային քաղաքականությունը (национальная политика), որ նույնպես հանգեցրեց Խորհրդային Հայաստանի տարածքի զգալի մաքրագործման, չէր լինի այսօրվա Հայաստանը։

• Բայց քաղաքական թուրքերի համար, ինչպես տեսնում ենք, ամեն ինչ դեռ կորուսյալ չէ։ Դաշնակցության և տարածաշրջանում ռուսական ներկայության դեմ պայքարը հենց ա՛յդ իմաստն ունի, որ ազգաբաշխական քարտեզը սրանից էլ վատ տեսք ստանա և լինի հօգուտ թյուրքերի և ի վնաս հայերի։