Ճիշտ էք, ընկերնե՛ր

Ճիշտ էք, Ընկերներ։ Ճի՛շտ էք։ Ռուսաստանը մեր հրեշտակն է։ Ռուսաստանը մեր սատանան է։ Եւ բոլոր նրբերանգնե՛րը՝ այդ երկուքին միջև։ Տեսականօրէն անառարկելի է այս գնահատականը։ Բայց գերակշիռ իրականութիւն մըն ալ կայ այսօր, որ կը ճշտէ էութիւնը այդ յարաբերութեան։ Այդ իրականութիւնը Մոսկուայի սանձերուն տիրապետող մարդերն են։

Բոլոր ռազմավարական նկատումներէն առաջ և ետք՝ այդ մարդե՛րն են, որոնք կ՚ըսեն և պիտի ըսեն վերջին խօսքը։ Ալիև յաջողած է մտնել այդ համակարգէն ներս և այդ մարդերուն վրայ խարսխել իր քաղաքականութիւնը։ Մի մոռնաք, որ Իլհամ Ալիև այդ բոլշևիկեան հին համակարգի ծնունդն է։ Իր հայրը՝ Հայտար Ալիև ոչ միայն հզօր դիրք ունէր Խորհրդային ՓոլիթԲիւրոյին մէջ, այլև ՔԿՊ-ի։ Իլհամ թրծուած է այդ աշխարհի բնազդներով։ Ինք կը պատկանի բոլշևիկեան Մոսկուայի քաղաքական ճահիճին, որ կը կառավարուի իր ներքին օրէնքներով։ Այդ ճահիճը, բոլոր իր վայրի կենսունակութիւններով, կրցած է վերապրիլ Ռուսական Դաշնութեան մայրաքաղաքին մէջ և լիովին կը տիրապետէ Դաշնութեան քաղաքական բեմին։ 

Ես յաճախ գործածած եմ «կաշառք» բառը...Բայց պահ մը անտեսենք ուղիղ կաշառքի հաւանականութիւնը (որ յամենայն դէպս գոյութիւն ունի գրեթէ ամէն տեղ նախկին խորհրդային երկիրներէն ներս)։ Ատկէ ետք ալ տակաւին անկարելի է անտեսել հետևեալ ցնցիչ իրականութիւնը։ Զէնքի իր յարատև և ծաւալուն պատուէրներով, Ալիև կրցած է մեծ գործօն մը ըլլալ Ռուսաստանի ռազմական ճարտարարուեստին մէջ։ Ան այդ ճարտարարուեստի կենսունակութեան կնքահայրն է։ Ալիևի գնումներէն կ՚օգտուին ոչ միայն ճարտարարուեստը, այլև Մոսկուայի տէրե՛րը՝ իրենք։ Այդ աշխարհին մէջ, երբ այդպիսի մեծ գումարներ ձեռք կը փոխեն, տեղի կ՚ունենան նաև երկրորդական վերաբաշխումներ։ Յանկարծ մարդի՛կ կը հարստանան և establishment-ն է, որ ինքզինք կը պարարտացնէ և կը մշտնջենաւորէ իր գոյութիւնը։ Պարարտացող establishment-ը ինքնաբերաբար կը պարարտացնէ նաև զինք ուժականացնող համակարգը...և փոխնիփոխ։ Տեղի կ՚ունենայ փոխ-սնուցում (symbiosis)։ Այսինքն սնանող բևեռները կը փոխսնուցեն զիրար իրարու մէջ տեսնելով մէկզմէկու կենսաւորումը։ Այժմ պէտք է տեսնենք կապը Ազրպէյճանի պատերազմական խուժդուժ գործողութիւններուն և Մոսկուայի իշխող համակարգի ընչաքաղցութեան միջև...

Ալիև կրցած է ստեղծել addiction-ի փոխյարաբերութիւն մը իր ծաւալապաշտ քաղաքականութեան և Մոսկուայի մէջ բոյն դրած համակարգի ինքնագոյատևման հրամայականներուն միջև...Գոյութիւն ունի հզօր շահակցական շերտ մը – մէկ հզօր ազրպէյճանամէտ լապի -- , որուն առաջնահերթ խնդիրն է զօրակցիլ Ալիևի պատերազմին, որպէսզի դէպի Մոսկուա հարստութեան ներհոսքը չկասի։

Կայ սադայէլական ծնընդաբանութիւն մը, որ կը պարենաւորէ և կը խթանէ մեր հայրենիքի աստիճանական բնաջնջումը։ Կասպեան ընդերքը կը վերածուի փողի։ Փողը կը վերածուի զէնքի։ Զէնքը կը վերածուի հայաջնջման գործիքի։ Հայաջնջման գործիքը կը վերածուի Մոսկուայի իշխող համակարգի մշտնջենաւորման...Մինչ այդ փանթուրքիզմը կը թափանցէ Ռուսաստանի կենսական տարածութիւններէն ներս...Փութին կը յուսայ, որ ճամբուն վրայ, տեղ մը, ինք պիտի կրնայ ապահովել Ռուսաստանի կենսական շահերը։ Թերև՛ս...շեշտը «թեր»ին վրայ պահելով։ Քաջ գիտնալով, որ Էրտողանն ու Ալիևը վէգ խաղալով չեն զբաղուած։ Եւ յամենայն դէպս մենք կը կորսնցնենք Սևանը և ատիկա մեր վերջն է։

Այս գորդեան հանգոյցն է, որ պիտի կտրենք անպայման և ԱՅՍՕՐ։  

Կարօ Արմենեան

Սեպտեմբեր 28, 2022