Կգրանցվի գնաճ, կկրճատվեն արտահանման ծավալները. Սուրեն Պարսյանը՝ ՀՀ տնտեսության վրա պղնձի և նավթի համաշխարհային գների իջեցման ազդեցության մասին

ՀՅԴ Բյուրոյի տնտեսական հետազոտությունների գրասենյակի պատասխանատու, տնտեսագետ Սուրեն Պարսյանը հարցազրույց է տվել Tert.am-ին՝ անդրադառնալով համաշխարհային շուկայում մետաղների, մասնավորապես, պղնձի գների իջեցմա թեմային:

Yerkir.am-ը ներկայացնում է տնտեսագետի հարցազրույցն ամբողջությամբ. 

«Համաշխարհային շուկայում մետաղների, մասնավորապես, պղնձի գների իջեցումը լուրջ խնդիր կարող է առաջացնել Հայաստանի տնտեսության համար: Կարծում եմ, մետաղների գների իջեցումը կշարունակվի մոտակա շաբաթների ընթացքում և այս տարվա բյուջեի եկամտային մասի ապահովման ուղղությամբ խնդիրներ կլինեն: Այս մասին Tert.am-ի հետ զրույցում ասաց ՀՅԴ Բյուրոյի տնտեսական հետազոտությունների գրասենյակի պատասխանատու, տնտեսագետ Սուրեն Պարսյանը:

Նրա կարծիքով՝ Կառավարությունը պետք է քայլեր անի տնտեսության դիվերսիֆիկացիայի ուղղությամբ, ոչ թե ավելի խորացնի հանքարդյունաբերությունից ՀՀ տնտեսական կախվածությունը:

«Հայաստանի արտահանման մոտ 29.5 տոկոսը հումքն է՝ մետաղը, մասնավորապես, պղինձը: Ընդ որում, 2018 թ. համեմատ 2019 թ. 5 տոկոսով ավելացել է պղնձի մասնաբաժինն արտահանման մեջ: Նման բարձր ցուցանիշ վերջին տարիներին չէինք ունեցել: Սա ևս մեկ մտահոգություն է, որ մեր տնտեսությունն ըստ էության չի դիվերսիֆիկացվում, ավելին՝ ավելի է խորանում կախվածությունը մետաղներից: Վերջին երկու տարիներին էլ այս ուղղությամբ որևէ շոշափելի ձեռքբերում չունենք»,- ասաց տնտեսագետը:

Սուրեն Պարսյանի խոսքով՝ պղնձի համաշխարհային գների նվազման պարագայում մեծ քանակությամբ արդյունահանում և արտահանում ՀՀ-ից չի լինի. «Ուղղակի ձեռնտու չի լինի, բայց ուրիշ հետևանքներ կարող է ունենալ գների նվազումը: Հանքարդյունաբերական ընկերությունները կփորձեն արդեն ի հաշիվ բնապահպանական ծախսի և աշխատողների տնտեսումներ անել: Այսինքն, չեն անի իրենց ստանձնած բնապահպանական, սոցիալական պարտավորությունները: Հանքարդյունաբերական ընկերությունների համար լուրջ ֆինանսական խնդիրներ կարող է առաջանալ, եթե երկար շարունակվի գնանկման պրոցեսը»,- նշեց նա:

Հիշեցնենք, որ Լոնդոնի մետաղների բորսայում մարտի 9-ի դրությամբ պղնձի համաշխարհային գները զգալիորեն նվազել են՝ տոննայի համար դառնալով 5463 դոլար: Այս տարվա ամենաբարձր մակարդակը գրանցվել էր հունվարի 14-ին՝ 6317 դոլար՝ տոննայի համար։ 2019 թվականին Հայաստանից արտահանվել է 562 հազար տոննա պղնձի խտանյութ։ Պղինձը առաջատարն է Հայաստանի արտահանման կազմում: 2019 թվականին Հայաստանից ամենաշատն արտահանվել է պղինձ (627 մլն ԱՄՆ դոլար), ծխախոտ (273 մլն դոլար) ու կոնյակ (253 մլն դոլար):

Միջազգային շուկայում պղնձի գների իջեցման պատճառները, ըստ Սուրեն Պարսյանի՝ համաշխարհային տնտեսության աճի դանդաղումն է՝ առևտրային պատերազմների և կորոնավիրուսի պատճառով:

«Վերջին ամիսների ընթացում մենք ունենք անկումներ, որի տարբեր պատճառներ կան: Օրինակ, մեկ պատճառն այն է, որ երկրների միջև կան առևտրային պատերազմներ՝ քողարկված և ոչ քողարկված, և դա բնականաբար ազդում է տնտեսական աճի ցուցանիշների վրա: Երկրորդ պատճառը վերջին ամիսների ընթացքում ի հայտ եկած կորոնավիրուսն է, որը մեծ հարված հասցրեց Չինաստանի տնտեսությանը և առանձին շրջաններում ուղղակի տնտեսությունը կանգ էր առել: Այս պայմաններում բնական է, որ նվազում է մետաղների, նավթի համաշխարհային գները, քանի որ պահանջարկի տեմպը չի աճում ավելի արագ, քան առաջարկի տեմպը»,- ասաց նա:

Տնտեսագետի խոսքով՝ պղնձի գնով պայմանավորված արտահանման ծավալներից բացի, արտարժույթի հոսքի նվազմանը զուգահեռ սպասվում է նաև գնաճ:

«Պղնձի գնի նվազումը, նավթի գների կտրուկ անկում՝ 30 տոկոսի չափով: Այս իրավիճակում պետք է սպասել Հայաստանի տնտեսության վրա սրանց բացասական ազդեցությունը: Առաջին հետևանքը մետաղների գների կտրուկ իջեցումն է, որի արդյունքում արտահանման ծավալները կնվազեն: Երկրորդը՝ ռուսական ռուբլու կտրուկ արժեզրկումը, որն արդեն իսկ տեղի է ունեցել՝ 1 դոլարը 72 ռուբլի է դարձել, իսկ դոլարը 482 դարձավ: Եթե այս պրոցեսները շարունակվեն, բնականաբար, դրանք կարող են հանգեցնել ներկրվող ապրանքների գնաճի, եթե արժույթի արժեզրկում ունենանք: Կստացվի, որ անցած տարի ցածր աշխատավարձով մարդիկ կարող էին ավելի շատ ապրանքներ և ծառայություններ ձեռք բերել, քան այս տարի 5-10 տոկոս բարձրացած աշխատավարձով»,- նշեց Սուրեն Պարսյանը»: