ԱՄՆ կա­տա­րե­լիք այցն ըն­դա­մե­նը ֆոր­մալ բնույթ է կրե­լու. «Փաստ»

«Հայտնի է վարչապետ Փաշինյանի՝ ԱՄՆ կատարելիք այցի օրակարգը: Սկզբից նա մեկնելու է Կալիֆոռնիա նահանգ, որտեղ սեպտեմբերի 22-ին մասնակցելու է Լոս Անջելեսի կենտրոնում գտնվող Գրանդ Պարկում նախատեսված հանրահավաքին: 

Կալիֆոռնիայում վարչապետը նախատեսում է մասնակցել գործարար համաժողովի, որից հետո մեկնելու է Սան Հոզե՝ Սիլիկոնյան հովիտ: Այնուհետև Փաշինյանը Նյու Յորքում մասնակցելու է ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեայի 74-րդ նստաշրջանի աշխատանքներին: 

Ինչպես տեսնում ենք, վարչապետի՝ ԱՄՆ կատարելիք այցի շրջանակներում ԱՄՆ որևիցե բարձրաստիճան պաշտոնյայի հետ հանդիպում չի նախատեսվում, այն պարագայում, երբ արտգործնախարար Զոհրաբ Մնացականյանը հայտարարում էր, թե հայ-ամերիկյան հարաբերությունները շատ բարձր մակարդակում են, և Փաշինյան-Թրամփ հանդիպման կազմակերպումն իրենց օրակարգում է:

Քաղաքագետները կարծում են, որ ՄԱԿ-ում Փաշինյանը առավելագույնը կարողանա պարզապես լուսանկարվել և երկու բառ փոխանակել նախագահ Թրամփի կամ այլ բարձրաստիճան պաշտոնյաների հետ:

Սակայն զարմանալի է, որ Հայաստանի իշխանություններին չի հաջողվել գոնե հանդիպում կազմակերպել վարչապետ Փաշինյան-պետքարտուղար Պոմպեո ֆորմատով:

Պաշտոնական շրջանակների հետ հանդիպումների բացակայությունը փաստում է, որ հայ-ամերիկյան հարաբերություններում իսկապես առաջընթաց չկա: Հնարավոր է՝ առաջընթացի իմաստ էլ չկա ԱՄՆ-ի համար, բայց հնարավոր է, որ պարզապես ոչինչ չի հաջողվում անել: 

Իսկ հասկանալու համար, թե ինչու է հայ-ամերիկյան հարաբերություններում այսպիսի իրավիճակ ստեղծվել, պետք է խնդիրը դիտարկել մի կողմից աշխարհաքաղաքական զարգացումների կոնտեքստում, իսկ մյուս կողմից էլ ՀՀ նոր իշխանությունների վարած արտաքին քաղաքականության շրջանակներում:

Աշխարհաքաղաքական զարգացումների տեսանկյունից Հայաստանը բարդ իրավիճակում է հայտնվել, քանի որ շարունակում է բարիդրացիական հարաբերություններ պահպանել ԱՄՆ-ի կողմից խիստ պատժամիջոցների տակ հայտնված Իրանի հետ:

Մյուս կողմից՝ Հայաստանը ոչ միայն շարունակում է դաշնակցային հարաբերություններ պահպանել Ռուսաստանի հետ, որը նույնպես տևական ժամանակ ԱՄՆ-ի պատժամիջոցների տակ է, այլև ռուսական զորամիավորումների կազմում հայկական մարդասիրական զորախումբ է ուղարկում Սիրիա, իսկ դա բացասական արձագանքի է արժանանում ԱՄՆ-ի կողմից:

Հայաստանը շարունակում է խորացնել իր հարաբերությունները նաև Չինաստանի հետ, որի հետ ԱՄՆ-ն ներկայումս առևտրային պատերազմի մեջ է: 

Տնտեսական և ռազմավարական առումով Հայաստանը շատ քիչ հետաքրքրություն է ներկայացնում ԱՄՆ-ի համար, սակայն այդ հետաքրքրության աստիճանը պայմանավորված է ոչ միայն աշխարհաքաղաքական տեղաշարժերով, այլև Հայաստանի քայլերով:

Եվ չնայած մեր երկրի համար ստեղծված ոչ բարենպաստ աշխարհաքաղաքական պայմաններին՝ ՀՀ իշխանությունները կարող էին ելքեր գտնել հայ-ամերիկյան հարաբերություններում նոր օրակարգ ձևավորելու և համագործակցությունը խորացնելու համար:

Սակայն դրա փոխարեն ներկայիս իշխանություններն ընտրեցին պասիվ գործելակերպ, քանի որ հույս ունեին, թե հենց ԱՄՆ-ն պետք է հետաքրքրություն ցուցաբերի Հայաստանում տեղի ունեցած թավշյա հեղափոխության նկատմամբ, սակայն այդ հույսերը սին դուրս եկան, իսկ հարաբերությունների զարգացումը մնաց «կոտրված տաշտակի առաջ»:

Իսկ ի՞նչն է պատճառը, որ Փաշինյանը, չնայած ԱՄՆ-ում մեծաթիվ հայ համայնքի առկայությանը, այս մեկուկես տարվա ընթացքում չկարողացավ նախաձեռնողականություն ցուցաբերել ԱՄՆ-ի հետ գործակցության խորացման ուղղությամբ, իսկ այդ ընթացքում Ալիևին հաջողվում էր Թրամփի կողմից շնորհավորանքներ և նամակներ ստանալ:

Թերևս Փաշինյանը, տրվելով հետհեղափոխական էյֆորիայի ալիքին և հիմնականում կենտրոնանալով նախկին իշխանությունների դեմ պայքարին, հենց սկզբից անտեսեց մեր արտաքին քաղաքականության ամերիկյան ուղղությունը, այլապես լուրջ պրոֆեսիոնալ թիմ կհավաքեր, որը ջանքեր կգործադրեր ամերիկյան պետական շրջանակների հետ հարաբերվելու, հայ-ամերիկյան օրակարգ ձևավորելու համար