կարևոր
0 դիտում, 9 տարի առաջ - 2015-09-08 18:00
Հասարակություն

Հայ վիրաբույժը հիվանդանոցից տուն վերադառնալու ժամանակ ձերբակալվել է, բանտարկվել ու աքսորվել

 Հայ վիրաբույժը հիվանդանոցից տուն վերադառնալու ժամանակ ձերբակալվել է, բանտարկվել ու աքսորվել

Աղբյուրը՝ armeniangenocide100

Խաչատուր Տեր-Մանվելյանի պատմությունը

1875 թ., Խարբերդ

Հայ վիրաբույժ Խաչատուր Տեր-Մանվելյանն Առաջին համաշխարհային պատերազմն սկսվելուն պես ուղարկվել է Կըզըլքիլիսե, Մանազկերտ, Փերի, Գյումյուշ-Մադեն և այլ քաղաքներ՝ բժիշկ ծառայելու: Ութ ամիս ծառայելուց հետո արձակուրդ վերցնելով վերադարձել է Մեզիրե և նահանգապետի առաջին գրագրի կնոջ կյանքը փրկել: Այդ դեպքից հետո բժիշկ է նշանակվել Կարմիր մահիկի հիվանդանոցում, ուր եռանդով զբաղվել է վիրավոր և հիվանդ հայ բանտարկյալների բուժմամբ, ոմանց էլ հիվանդանոցից ծածուկ ազատել և ուղարկել է Դերսիմ: 1915 թ. հուլիսին հիվանդանոցից տուն վերադառնալու ժամանակ ձերբակալվել է, բանտարկվել ու Մելիտինե աքսորվել: Սպանվել է 1915 թ. հուլիսի վերջին, Մելիտինեում կամ Խարբերդում:

 

Ծնվել է մոտ 1875 թ., Խարբերդի նահանգի Խարբերդի գավառի Խարբերդ/ Մեզիրե քաղաքում:

 

Նախնական կրթությունն ստացել է ծննդավայրի վարժարանում: Սովորել է ամերիկացի միսիոներների Խարբերդի Եփրատ կոլեջում:

 

Նույն կոլեջի ուսուցիչները նրան երաշխավորել են համալսարանական կրթություն ստանալու համար:

 

1903 թ. մայիսի 23-ին ավարտել է ԱՄՆ Փենսիլվանիայի համալսարանի (Ֆիլադելֆիա քաղաք) բժշկական ֆակուլտետը: Որոշ ժամանակ հիվանդանոցներում մասնագիտացել է վիրաբուժության գծով, այնուհետև Նյու Յորքում սեփական բուժարանը բացել:

 

Տեղի տալով մոր խնդրանքներին՝ վերադարձել է հայրենի Մեզիրե, ուր բացել է սեփական կլինիկա և սիրված վիրաբույժի համբավ վաստակել կարճ ժամանակում: 1914 թ., Առաջին համաշխարհային պատերազմն սկսվելուն պես ուղարկվել է Կըզըլքիլիսե, Մանազկերտ, Փերի, Գյումյուշ-Մադեն և այլ քաղաքներ՝ բժիշկ ծառայելու:

Ութ ամիս ծառայելուց հետո արձակուրդ վերցնելով վերադարձել է Մեզիրե և նահանգապետի առաջին գրագրի կնոջ կյանքը փրկել: Այդ դեպքից հետո բժիշկ է նշանակվել Կարմիր մահիկի հիվանդանոցում, ուր եռանդով զբաղվել է վիրավոր և հիվանդ հայ բանտարկյալների բուժմամբ, ոմանց էլ հիվանդանոցից ծածուկ ազատել և ուղարկել է Դերսիմ:

 

1915 թ. հուլիսին հիվանդանոցից տուն վերադառնալու ժամանակ ձերբակալվել է, բանտարկվել ու Մելիտինե աքսորվել:

 

Սպանվել է 1915 թ. հուլիսի վերջին, Մելիտինեում կամ Խարբերդում՝ մոտ 40 տարեկանում:

 

Մինասյան Հ., Օսմանյան կայսրությունում, Թուրքիայի Հանրապետությունում և հարակից տարածքներում բռնաճնշումների և ցեղասպանության ենթարկված հայ բժիշկներ: Համառոտ կենսագրական բառարան, Երևան, 2014, 519 էջ, էջ 338–339: