կարևոր
0 դիտում, 11 տարի առաջ - 2013-09-11 17:53
Առանց Կատեգորիա

Սազանդարներն անցել են գործի

Սազանդարներն անցել են գործի

Հայաստանի կրթության եւ գիտության նախարար Արմեն Աշոտյանը երեկ հեռուստաեթերից հույսեր էր հայտնում, որ Հայաստանը, այնուամենայնիվ, կստորագրի Խոր եւ համապարփակ ազատ առեւտրի գոտու մասին համաձայնագիրը` որոշ ձեւափոխություններով, իսկ հակառակը պնդող եվրոպացի պաշտոնյաների պորտն էլ տեղն էր դնում, թե մեկ-երկու գործչի հայտարարությունը հիմք չէ վատատեսության համար:

 

Նման մի բան էլ ասում էր արտգործնախարար Նալբանդյանը Ազգային ժողովում. «Բոլոր ձեւաչափերում հնարավոր է շարունակել սերտ եւ խոր համագործակցությունը ԵՄ-ի հետ՝ զարգացնելով մեր հարաբերությունները այն դրական հիմքերի վրա, որոնք վերջերս գրանցվել են Հայաստանի եւ Եվրամիության միջեւ»: Նալբանդյանը լիահույս էր, որ դեռ կարող են ստորագրել համաձայնագրերը:

 

Հույսեր կարող է հայտնել ՀՀ շարքային քաղաքացին, սակայն երբ արտգործնախարարն ու պատասխանատու պաշտոնյաներն են հույս հայտնում, որ փաստաթուղթը կստորագրվի, դա արդեն ծիծաղելի է: Ինքը, որպես նախարար, պարտավոր է հստակ իմանալ` ստորագրվելու է «եվրաասոցացման» այդ փաստաթուղթը, թե` ոչ: Նա պարտավոր էր դա իմանալ Սերժ Սարգսյանի` Մոսկվա մեկնելուց առաջ: Նրանք պետք է ոչ թե վերլուծությունների հիման վրա մտածեին, այլ հստակ բանակցությունների արդյունքում տեղյակ լինեին` ինչ է մեզ սպասվում:

 

Ի՞նչ է ստացվում: «Ասոցացման համաձայնագրի անդամ դառնալուց հետո Մաքսային միության մուտքի դուռը կփակվի»,- թեեւ Ուկրաինայի մասին, ասում է ՌԴ վարչապետ Մեդվեդեւը: «Հայաստան-ԵՄ ասոցացման համաձայնագիրը հանված է օրակարգից»,- ասում է Շվեդիայի ԱԳ նախարար Կարլ Բիլդտը` նշելով, որ նման տեսակետ ունի նաեւ Միրոսլավ Լայչակը: «Եվրամիությունը չի պատրաստվում Հայաստանի հետ նախաստորագրել ո'չ Ասոցացման եւ ո'չ էլ Խոր եւ համապարփակ ազատ առեւտրի գոտու մասին համաձայնագրերը»,- ասում է Եվրամիության ընդլայնման եւ հարևանության հարցերով հանձնակատար Շտեֆան Ֆյուլեի խոսնակը, իսկ մերոնք դեռ շարունակում են պնդել` «Մեր օրակարգում մնում է Վիլնյուսում նախաստորագրելու խնդիրը, Մաքսային միությանը Հայաստանի Հանրապետության միանալու որոշումը ամենևին չի նշանակում Եվրոպական միության հետ մեր քաղաքական երկխոսության դադարեցում կամ ընդհատում» (Վիգեն Սարգսյան): «Հայաստանը պատրաստ է նախաստորագրել ԵՄ-ի հետ Ասոցացման համաձայնագիրը» (ԱԱԽ քարտուղար Արթուր Բաղդասարյան):

 

Պարզից էլ պարզ է, որ այդ երկու միություններն անհամատեղելի են, լի` խոր հակասություններով, եւ հիմա մեր խնդիրն ավելի շատ պետք է լինի իրավիճակը ճիշտ գնահատելն ու ըստ այդմ շարժվելը: Արդյո՞ք մինչ սա Էդվարդ Նալբանդյանը չգիտեր, թե ինչ է մեր գլխին գալու: Ինչո՞ւ բոլոր փաստաթղթերը պատրաստ էին նոյեմբերին Վիլնյուս տանելու համար, իշխանական վերլուծաբան-սազանդարները գովերգում էին մեր ստանալիք տնտեսական ու քաղաքական օգուտները ու հանկարծ...

 

Ընդամենը մեկ ամիս առաջ` հուլիսի 24-ին, Հայաստանն ու Եվրոպական Միությունը հաջողությամբ ավարտեցին բանակցությունները Խոր եւ համապարփակ ազատ առեւտրի գոտու շուրջ, որն Ասոցացման համաձայնագրի մի մասն է: Այսօր, սակայն, շատերը խոսում են դրա տապալման մասին: Լեհաստանի Հանրապետության արտգործնախարար Ռադոսլավ Սիկորսկին ասում է. «Մաքսային միություն ընդգրկվելու վերաբերյալ Հայաստանի կայացրած որոշումը հաշվի առնելով՝ ԵՄ-ի հետ Ասոցացման պայմանագիր ստորագրել ցանկացող մյուս երկրները պետք է առաջիկա շաբաթների ընթացքում կրկնապատկեն իրենց ջանքերը՝ անհրաժեշտ պահանջները կատարելու համար»: Ասել է, թե Հայաստանը վճարեց բոլորի փոխարեն. բոլոր այն ԱՊՀ երկրները, որոնք փորձում էին նույն Վիլնյուսում Արեւելյան գործընկերության համաժողովի շրջանակներում «խոր եւ համապարփակ» ստորագրումներ անել, արդեն ճիշտ կհաշվեն հնարավորությունները: Կտեսնեն, թե ինչ է կատարվում Մաքսային միություն մտնող Հայաստանի հետ եւ ավելի սթափ կորոշեն սեփական ճակատագիրը:

 

Ճիշտ էր Սերժ Սարգսյանի որոշումը, թե` ոչ, խոսքը սրա մասին չէ, բոլորովին, այլ` ժամանակն էր, թե` ոչ, պատշաճ ձեւով ներկայացվեց, թե` ոչ: Հայաստանը չունի միասնական սահման Մաքսային միության հետ, չունի նաեւ Եվրոպայի հետ: Տնտեսական զարգացման հեռանկարները երկու միությունների պարագայում էլ դեռ անորոշ են, ԼՂՀ ճակատագիրը` եւս: Ուրեմն այս պահին դեռ երկու միություններից մեկը ընտրելը հրատապ չէր:

 

Արդեն ռուսական կազմակերպությունների, մասնավորապես` Եվրասիական բանկի կողմից իրականացվել է ուսումնասիրություն, թե ինչ տնտեսական իրավիճակ կունենա Հայաստանը. պարզվում է, որ ՀՆԱ-ն կաճի 4 տոկոսով, կունենանք էներգետիկ անվտանգություն, կուենանք աբխազական երկաթուղի, որը թեեւ այս պահին այնքան էլ հնարավոր չէ, սակայն ասում են` լինելու է: Դրա չլինելը Հայաստանի օգուտները նվազագույնի է հասցնում, կունենանք արտագաղթի ու տրանսֆերտների աճ, խոպանչիները ավելի որակով ու պաշտպանված աշխատանքի կանցնեն եւ շատ գումար կուղարկեն տուն: Խոսք է գնում հսկայական ներդրումների, արտաքին առեւտրի մեծացման մասին: Սրանք բոլորը թվերով չհիմնավորված վերլուծություններ են, իրական հաշվարկ չկա, թե մենք ինչ ենք շահում` որեւէ միության մեջ մտնելով: Իսկ գուցե ոչինչ էլ չե՞նք շահում եւ, ընդհակառակը, մոտենում ենք սեպտեմբերի 21-ին անկախությունն ու ինքնիշխանությունը կորցրա՞ծ:

 

Ահարոն ՀԱՄԲԱՐՁՈՒՄՅԱՆ