Փաստերը Խեղաթիւրելով` Սեփական Պատասխանատուութենէն Խուսափելու Փորձ

Ռուսիոյ արտաքին գործոց նախարարութեան բանբեր Մարիա Զախարովա 12 յունուարին, մեկնաբանելով շարք մը հայ պաշտօնատարներու յայտարարութիւնները, թէ ռուս խաղաղապահները Արցախի մէջ չեն պաշտպանած բնակչութիւնը` արտօնելով ցեղային զտման իրականացում, նշած է, որ այդ յայտարարութիւնները «ապակառուցողական են եւ, ամէնէն կարեւորը, անոնք չեն համապատասխաներ իրականութեան»:

«Հաւանաբար այդպիսի յայտարարութիւնները Հայաստանի մէջ կամ արտերկրի մէջ մէկու մը ձեռնտու են. այլ կերպ չեմ կրնար բացատրել: Ասոնք փաստերը խեղաթիւրելու եւ սեփական պատասխանատուութենէն խուսափելու փորձեր են: Ինչ կը վերաբերի Ղարաբաղի մէջ ազգային զտումներու պնդումներուն, եթէ կայ միջազգային հեղինակաւոր կազմակերպութեան, օրինակ` ՄԱԿ-ի, փաստաթուղթ մը կամ յայտարարութիւն մը, որ ազգային զտումներ եղած են, բարի եղէք` ներկայացուցէք այդ փաստաթուղթը: Մենք բազմիցս նշած ենք հայ բնակչութեան Ղարաբաղ վերադարձի կարեւորութիւնը` հիմնուած Պաքուի յայտարարութիւններու վրայ», աւելցուցած է Զախարովա:

Ցեղասպանութեան կանխարգիլման հռչակագիրի համաձայն, ցեղասպանութիւն է պետութեան մը այն քաղաքականութիւնը, որուն նպատակը ազգային, կրօնական, կամ ցեղային որեւէ խումբի համար անտանելի կենսապայմաններու ստեղծումն է, ինչի հետեւանք կրնայ ըլլալ այդ խումբի ֆիզիքական ոչնչացումը, կամ` հարկադիր արտագաղթը:

Ազրպէյճանը 27 սեպտեմբեր 2020-ին չհրահրուած ու անարդարանալի յարձակում գործեց Արցախի Հանրապետութեան վրայ, գրաւեց անոր տարածքի նկատառելի մասը եւ տեղահանեց այդ շրջաններու բնակչութիւնը: Դեկտեմբեր 2022-ին սկսաւ խափանել Արցախի կազի եւ ելեկտրականութեան մատակարարումը, 12 դեկտեմբեր 2022-ին փակեց Արցախի արտաքին աշխարհի հետ միակ կապը` Բերձորի միջանցքը, այդպիսով ընդհանուր պաշարումի ենթարկելով Արցախի Հանրապետութիւնը եւ այդտեղ ստեղծելով մարդասիրական սուր ճգնաժամ, որ շուրջ 9 ամիս շարունակուելով` հետզհետէ խորացաւ ու ծանրացաւ:

Պաքուն իր ցեղասպանական նպատակին վերաբերեալ յաւելեալ ապացոյց տուաւ, երբ նշեալ բռնագրաւեալ տարածքներուն մէջ սկսաւ մշակութային ցեղասպանութիւն գործել` ոչնչացնելով հայկական պատմամշակութային կոթողները: Ապա 19 սեպտեմբեր 2023-ին, երբ դարձեալ յարձակում մը շղթայազերծեց հայկական հանրապետութեան դէմ, շրջանի բնիկ ժողովուրդը, օգտուելով զինադադարի համաձայնութեան պայմաններէն, հեռացաւ իր պատմական հողերէն:

Այս բոլորը ցեղային զտման իրողութեան մասին, ցեղասպանութեան կանխարգիլման միջազգային հռչակագիրի համահունչ փաստեր են, եւ բազմաթիւ հեղինակաւոր իրաւապաշտպաններ ու իրաւապաշտպանական կազմակերպութիւններ զայն դատապարտեցին եւ ցեղասպանութիւն որակեցին:

Անհերքելի է, որ Ազրպէյճանը Արցախի հայ բնակչութեան համար ստեղծած էր բնականոն կեանքի ոչ համահունչ պայմաններ: Այդ մասին կը վկայեն նաեւ Արդարադատութեան միջազգային դատարանի վճիռը, ՄԱԿ-ի Ապահովութեան խորհուրդի քննարկումներն ու Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտէի յայտարարութիւնները: Ուքրանիոյ հարցով գերզբաղուած ՄԱԿ-ին կողմէ այդ վերաբերեալ փաստաթուղթի մը չգոյութիւնը ցեղասպանութեան իրողութիւնը դրժելու բաւարար հիմնաւորում մը չէ:

Զախարովայի յայտարարութիւնը կարդացողը պահ մը այն տպաւորութիւնը կը ստանայ, որ ան Ազրպէյճանի արտաքին գործոց նախարարութեան բանբերն է, եւ ոչ թէ` Ռուսիոյ արտաքին գործոց նախարարութեան, որովհետեւ Ազրպէյճանը կը պաշտպանէ: Սակայն` ոչ միայն Ազրպէյճանը:

27 սեպտեմբեր 2020-ին, Պաքուի շղթայազերծած յարձակումի ընթացքին եւ մինչեւ 19 սեպտեմբեր 2023 երկարող ժամանակաշրջանի ամբողջ ընթացքին ռուսական խաղաղապահ ուժերու կրաւորական դիրքորոշումը մեծապէս վնասեց ռուսական բանակի վարկին եւ չքացուց արցախահայութեան մօտ անոր նկատմամբ վստահութիւնը:

Ռուս խաղաղապահները խաղաղութիւնը չպահպանեցին, ուստի հայ բնակչութիւնը հարկադրաբար իր պապենական հողերէն հեռանալով` անվստահութիւն յայտնեց թէ՛ անոր, թէ՛ իր անվտանգութեան վերաբերեալ ազրպէյճանական ստապատիր երաշխիքներուն:

Զախարովան քաջ կը գիտակցի, որ տեղի ունեցածը ցեղային զտում էր, սակայն այդ իրողութիւնը մերժելով` կը փորձէ իր պետութիւնը պաշտպանել այդ լրջագոյն յանցագործութեան համար պատասխանատուութեան մեղադրանքէն: Արցախի մէջ ցեղային զտումի իրողութեան մերժումը իսկութեան մէջ թէ՛ Մոսկուայի կողմէ Ազրպէյճանի պաշտպանութիւն է, թէ՛ ալ` ինքնապաշտպանութիւն: Ռուսիոյ արտաքին գործոց նախարարութեան բանբերին կատարածը «փաստերը խեղաթիւրելով` սեփական պատասխանատուութենէն խուսափելու փորձ» է:

ՎԱՀՐԱՄ ԷՄՄԻԵԱՆ

aztagdaily.com