«Այս ընտրություններում դրված է նաև պետականության լինել կամ չլինելու հարցը». «Փաստ»

«Փաստ» օրաթերթը գրում է․ «Ընդհանուր առմամբ, արդեն ուրվագծվում է, թե նախընտրական պայքարում հիմնականում որ ուժերն են գլխավոր դերակատարում ունենալու: «Փաստի» հետ զրույցում նման տեսակետ հայտնեց քաղտեխնոլոգ Վիգեն Հակոբյանը՝ անդրադառնալով ԱԺ արտահերթ ընտրություններին ընդառաջ առկա վերադասավորումներին և ներքաղաքական դաշտին:

«Կարելի է անգամ մոտավորապես հաշվարկել նաև այն, թե որ ուժերը կմտնեն ապագա խորհրդարան, որովհետև հատկապես ընդդիմադիր դաշտում ուրվագծվեցին հիմնական խաղացողներն ու հիմնական ֆորմատները: Պարզ է, որ իշխանական բևեռը «Քաղպայմանագիրն» է լինելու, որովհետև մնացած բացահայտ կամ քողարկված իշխանական ուժերը խորհրդարան անցնելու բավականին լուրջ խնդիրներ կունենան: Նրանց ստացած ձայները հիմնականում, սոցիոլոգների ասած, ստատիստիկական անճշտությունների շրջանակում են լինելու:

Ինչ վերաբերում է ընդդիմադիր ուժերին, ապա կարծում եմ, որ բավականին մրցունակ և առնվազն ուժեղ դաշինքներ են ձևավորվել: Արդեն տեսնում ենք, որ նախընտրական կամպանիայի մեկնարկը տրվել է: Նախօրեին տեսանք առաջին ուժի ցուցադրումը «Հայաստան» դաշինքի կողմից, որը բավականին մրցունակ, ամբիցիոզ ու կարող ուժ է: Այդ դաշինքի պաշտոնական մեկնարկը ցույց տվեց, որ ոչ միայն բավականին լուրջ պոտենցիալ ու հավակնություններ ունի, այլև լուրջ էներգետիկա կա իր ընտրազանգվածի մոտ: «Պատիվ ունեմ» դաշինքը նույնպես բավականին մրցունակ և կարող ուժ է, որը ևս բավականին մրցունակ քաղաքական ուժ է լինելու: Կարծում եմ՝ իր հստակ էլեկտորատը, ինչպես միշտ, ունի նաև ԲՀԿ-ն: Այս ուժը հետագայում, երբ խորհրդարանը ձևավորվի, կարող է կարևոր դերակատարում ունենալ ընդդիմադիր բևեռում՝ ապագա իշխանության ձևավորման գործում»,-ասաց մեր զրուցակիցը:

Իսկ նման պարագայում յուրաքանչյուր ընդդիմադիր քաղաքական բլոկերի ու առանձին կուսակցությունների ոչ միայն հայտնվելն է կարևոր ԱԺ-ում, այլև իշխանություն ձևավորելու իրենց պատրաստակամությունը: Միևնույն ժամանակ, վերոնշյալ արհեստական ստեղծված պրոիշխանական ուժերը եթե անգամ դաշինք կազմեն, ինչպես նշեցի, իրենց ստացած ձայները ստատիստիկական անճշտության շրջանակում կլինեն: Այդ իսկ պատճառով չգիտեմ, թե Նիկոլ Փաշինյանի քաղաքական ուժն ինչ ծավալով պետք է վարչական ռեսուրս օգտագործի կամ ինչքան պետք է թվանկարչությամբ, ընտրակեղծարարությամբ զբաղվի, որ կարողանա ընտրություններում հաղթող լինել: Բայց հակառակ բևեռում տարբեր շարասյուներով հանդես եկող բավականին փորձված և ոչ միամիտ ուժերը շատ լավ հասկանում են, որ պետք է «պլան Բ» ունենալ, այսինքն, պատրաստվել հետընտրական զարգացումների: Իշխանական ուժի գլխավոր խնդիրներից մեկը հենց կոալիցիա ձևավորելու բավականին նվազ ռեսուրսներն են լինելու»:

Ինչ վերաբերում է նախընտրական քարոզչության բնույթին, Վիգեն Հակոբյանը նշեց, որ արդեն մոտավորապես ուրվագծվում է Նիկոլ Փաշինյանի և իր իշխանական թիմի նախընտրական քարոզչական ստրատեգիան:

«Քանի որ առանձնապես արդյունք չկա, ինչպես միշտ, ասում են՝ ասֆալտ ենք արել: Հիմա նաև ասում են՝ ասֆալտ ենք արել, բայց միլիոնատեր չենք դարձել, թեպետ միլիոնատեր դարձել են, թե ոչ, պարզ կդառնա հաջորդ իշխանության օրոք: Ասում են՝ երեք տարվա մեջ ինչ-որ գործ ենք արել, բայց երբ փաստեր են բերում, դրանք այնքան նվազ են, որ սովորաբար սահմանափակվում են ասֆալտով, բանակի համար ելակով, «մայկա-տրուսիկով»: Հիմնականը «եթե մեզ չխանգարեին, մենք հաջողության կհասնեինք» թեզն է լինելու: Ու այստեղ նորից առաջին պլան է գալիս չարաբաստիկ սև-սպիտակի տարբերակը, նախկին իշխանություն և այլն: Հիմա երկու հիմնական թիրախ է լինելու. նախ՝ «եթե մեզ չեք ընտրում, մենք վատն էինք, բայց նախկիններն ավելի վատն են», երկրորդ՝ «եթե մեզ ընտրեք, թավիշին վերջ կտրվի, այսինքն, այն, ինչ մեզանից սպասում էր լ յումպենը»:Նորից պատրանքներ են ստեղծելու, որ սեփականությունը վերցնելու են ու բաժանեն լ յումպենին, իսկ լ յումպենն սկսելու է լավ աշխատել»,-ասաց քաղտեխնոլոգը՝ շեշտելով, որ լ յումպենը Նիկոլ Փաշինյանի հիմնական ընտրազանգվածն է:

«Մեծ հաշվով, նորից նույն երգն է լինելու այն բոլոր լոկալ միտինգներում, որոնք կազմակերպվում են հիմնականում վարչական ռեսուրսի օգտագործմամբ, և որոնց ներգրավում են նաև երեխաներին: Հիմա՝ ինչ վերաբերում է այդ թեզերի արդյունավետությանը: Կա երեք տարվա ընթացքում զգալիորեն նոսրացած ընտրազանգված, որը ցանկացած պարագայում ընտրելու է Նիկոլ Փաշինյանին, որովհետև, ինչպես տեսանք, նոյեմբերի 9-ից հետո որևէ փաստարկ այդ ընտրազանգվածի վրա չի ազդում: Ինչու, որովհետև իրենք, պայմանական ասած, աղանդավորական մտածելակերպով են առաջնորդվում: Իրենք հավատում են ինչ-որ մի «փրկչի»: Հավատացեք, որ եթե այդ «փրկչից» ոչինչ չստանան, մի քանի ամիս կամ տարի հետո նոր «փրկիչ» են մոգոնելու: Այն, ինչ ասվում է նաև այդ լոկալ հանրահավաքների ժամանակ, նորմալ է այդ մասսայի համար: Իրենք աշխատելու են հենց այդ մասսայի վրա: Իսկ ընդդիմությունն այդ զանգվածին պետք է հանգիստ թողնի, համարի, որ նրանք չկան: Ընդդիմությունն ունի իր ընտրազանգվածը, որի պոտենցիալն իրենք դեռ ամբողջովին չեն բացել: Բացի այդ ամենից, կա նաև մոտ 40 տոկոսից ավելի ձայն, որոնք հասարակության չկողմնորոշված հատվածն են»,-ասաց քաղտեխնոլոգը՝ նշելով, որ աշխատելու բավականին լայն շրջանակ կա ընտրազանգվածի առումով:

«Նշված հատվածի ձայները մի քանի անգամ ավելի են Ն. Փաշինյանի կայուն ու անդրդվելի էլեկտորատից, որը, սակայն, 3 տարվա ընթացքում զգալիորեն նոսրացել է: Թեպետ Փաշինյանը կստանա այդ ձայները, բայց դրանք զգալիորեն քիչ են լինելու, քան անհրաժեշտ է ընտրություններում հաղթելու համար»,-ասաց նա:

Քաղտեխնոլոգի խոսքով, ընդհանուր առմամբ, այս ընտրությունները բացառիկ նշանակություն ունեն. «Սա զուտ հերթական էլեկտորալ կամ անգամ արտահերթ էլեկտորալ գործընթացը չէ, որտեղ ինչ-ինչ պատճառներով ուղղակի իշխանության հարց է դրված: Այս ընտրություններում դրված է պետականության լինել կամ չլինելու հարցը: Մեկ այլ հարց էլ է դրված, որն, ըստ իս, շատ ավելի կարևոր է. այս տարածքում բնակչությունն ընդամենը բնակչությո՞ւն է, որը չունի երկրի, պետականության, պատմական հիշողության, հայրենիքի, ազգի զգացողություններ և իրենց միավորում է միայն ընդհանուր լեզուն, թե՞ ժողովուրդ է, երբեմն էլ՝ ազգ, որի համար ուղղակի վիրավորական է, երբ կապիտուլ յանտ իշխանությունը, որը ոչ միայն Արցախի 75 տոկոսն է հանձնել, արդեն ՀՀ տարածքներն է այս կամ այն պատրվակով տալիս, այլև ընդհանրապես վտանգի տակ է դնում պետականության գոյությունն ու անվտանգությունը: Կնքահայրը ֆիլմի մեջ Մայքլ Կոռլեոնեն ասում էր. «Только не говори, что ты не виноват. Это оскорбляет мой разум»: Հիմա եթե հանկարծ այս իշխանությունը լեգիտիմացվի այդ բնակչության կողմից, ամբողջ աշխարհի համար հասկանալի կլինի, որ այդ բնակչության հետ կարելի է անել այն ամենը, ինչ ցանկանում ես, որովհետև նրանց լավագույն դեպքում հետաքրքրում է ստամոքսը»:

Վիգեն Հակոբյանը շեշտեց, որ ընտրությունները շատ կարևոր են և՛ պրագմատիկ քաղաքականության առումով, և՛ ինքնագիտակցության առումով՝ որպես ժողովուրդ: «Մենք այսպիսի ընտրություն չենք ունեցել, և շատ կարևոր հանգրվանի ենք հասել նաև վերոնշյալ նրբերանգի իմաստով: Խաղասեղանին նաև ասօրվա իշխանությունների անվտանգության խնդիրն է դրված: Մեր՝ հատկապես նախագահական ընտրությունների դեպքում խաղասեղանին սովորաբար դրված են եղել իշխանության, սեփականության, ֆինանսներին առնչվող հարցերը: Հիմա խաղասեղանին այսօրվա որոշ իշխանավորների ուղղակի անվտանգության հարցն է, ինչի պատճառով, կարծում եմ, բավականին կոշտ ընտրություններ են լինելու: Քանի որ իշխանությունների համար սեղանին շատ մեծ խաղադրույք է դրված, իրենք շատ բաների են գնալու, որոնց, բնականաբար, հակադրվելու է ընդդիմությունը, որը փորձված է, նաև բավականին կազմակերպված: Տարբեր շարասյուներով է գնում, բայց նպատակը մեկն է: Այս ամենին ավելանում է նաև այն, որ իշխանությունն ամբողջովին չի վերահսկում իրավիճակը, այդ թվում՝ նաև վարչական ռեսուրսները՝ մանավանդ նաև ուժային կառույցների առումով: Ու եթե ընտրությունները գնան բախումների սցենարով, հարց է առաջանում՝ արդո՞ք իրավապահ համակարգը կգտնվի իր բարձունքի վրա և, ինչպես ասում են, կենդանի վահան կլինի բախվողների միջև»,-եզրափակեց մեր զրուցակիցը»:

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում