Եթե ԱԺ-ն գնաց ցրման, Հայաստանում գալու է պետական մակարդակով Նիկոլի պաշտամունքի շրջան. Շարմազանով. «168 Ժամ»

«168 Ժամ»-ի հարցազրույցը՝ ԱԺ փոխնախագահ Էդուարդ Շարմազանովի հետ.

– Պարոն Շարմազանով, ինչպե՞ս եք գնահատում Երևանի ավագանու ընտրությունները, արդյունքները սպասելի՞ էին ձեզ համար։

Նրանք, ովքեր դեմ էին Փաշինյանի քաղաքականությանը, մի մասը գնացին և ձայն տվեցին այլ քաղաքական ուժերի ներկայացուցիչների, իսկ ավելի մեծ մասը չմասնակցեց ընտրություններին՝ դրանով իսկ ասելով, որ չի կիսում Փաշինյանի գնահատականներն ու քաղաքականությունը։ Երևանցին երեկ զրկեց Փաշինյանին՝ ողջ ժողովրդի անունից խոսելու մենաշնորհից։ Նրա կողմնակիցներն ասում են՝ փայլուն հաղթանակ է, հես ա Փաշինյանը կգա՝ ԱԺ-ն կցրի… Այ քեզ բան, ի՞նչ պետք է անի, ժողովրդի մեծամասնությունը մերժեց Փաշինյանին։

Այնպես որ, պարոն Փաշինյան, ժողովուրդը քեզ մերժեց, էն, որ ժողովրդի անունից խոսում էիր, 43%-ն է ընդամենը լսել քո կոչը։ Իսկ որ ասում էիր՝ ՀՀԿ-ն գազելներով մարդկանց տանում էր ընտրությունների, փաստորեն, ՀՀԿ-ի գազելներն ու քո այդ կոչերը հավասարազոր էին։ Եթե քո քաղաքական կապիտալը ՀՀԿ գազելներով է սահմանափակվում, ուրեմն՝ շնորհավորում եմ քեզ։

«Ժողովրդին փողոց դուրս բերելն արդեն քաղաքական տեռոր է, քաղաքական շանտաժ է»

– Նիկոլ Փաշինյանը Նյու Յորքում հայկական համայնքի ներկայացուցիչների հետ հանդիպմանը հայտարարել է, որ առաջիկայում բանակցություններ կհրավիրի խորհրդարանական և ոչ խորհրդարանական քաղաքական ուժերի հետ` քննարկելու խորհրդարանական արտահերթ ընտրությունների ժամանակացույցն ու պայմանները: Ձեր դիրքորոշումն ինչպիսի՞ն է լինելու, ձեր ֆրակցիայում քննարկումներ եղե՞լ են արդեն։

– Մեր ֆրակցիան նման քննարկում չի ծավալել, որովհետև նման քննարկման անհրաժեշտություն չկա։ Բայց մենք քաղաքական ուժ ենք, եթե հանդիպումներ կլինեն, ես իմ կարծիքը միշտ էլ ասել եմ ու նույնը կրկնելու եմ՝ ի՞նչ արտահերթ ընտրություն։ ԱԺ-ն պետք է ցրվի և ձևավորվի ոչ թե՝ ըստ իրողությունների փոփոխության, այլ՝ ըստ Սահմանադրության։ Ըստ Սահմանադրության՝ ՀՀ օրենսդիր մարմինն անկախ մարմին է, որը ձևավորվում է 5 տարին մեկ՝ օրինական ընտրությունների միջոցով։ Հիմա 2017 թվականի ընտրություններն օրինակա՞ն էին, թե՞ ոչ։

Գնահատական տվողը ոչ ես եմ, ոչ Փաշինյանը, այլ միջազգային կառույցները. ԵԽ ԽՎ մոնիտորիգի հանձնաժողովը, ԵԱՀԿ/ԺՀՄԻԳ, Վենետիկի հանձնաժողովը, ԵՄ դեսպանատունը, Միացյալ Նահանգների դեսպանատունը, ԱՊՀ, ՀԱՊԿ դիտորդական առաքելությունները, այս բոլոր կառույցներն անխտիր ընդունել են, որ 2017-ի խորհրդարանական ընտրությունների արդյունքները քննարկման ենթակա չեն։ Այսինքն՝ ԱԺ-ն, ըստ Սահմանադրության, ընտրվել է 5 տարով և պետք է գործի այդ ժամկետներում։ Հետևաբար, ի՞նչ արտահերթ ընտրությունների մասին է խոսքը։ Եթե Փաշինյանն ասում է՝ իրողություն է փոխվել, հանրային տրամադրություններ են փոխվել… Նախ՝ հանրային տրամադրությունների ի՞նչն է փոխվել, եղբայր. ժողովրդի մեծ մասը քեզ ձայն չի տվել, 57%-ը նստել է տանը։ Երկրորդ՝ եթե այդպես լինի, ապա ինչո՞ւ ենք մենք Սահմանադրությամբ ԱԺ-ին օժտում նման ժամկետով, կասեինք՝ յուրաքանչյուր 6 ամիսը մեկ իրավիճակ է փոխվում, յուրաքանչյուր 6 ամիսը մեկ ընտրություն անցկացնենք։ Իսկ ո՞րն է երաշխիքը, որ մեկ տարի հետո Փաշինյանի ռեյտինգը չի իջնելու 5%-ի, այդ ժամանակ էլ նո՞ր ընտրություններ անցկացնենք։

Սա նույն բանն է, որ ֆուտբոլի աշխարհի առաջնությունը 4 տարին մեկ է լինում, հիմա Ֆրանսիան դարձել է աշխարհի չեմպիոն, և մեկ տարի հետո Իսպանիան ընկերական խաղում հաղթի Ֆրանսիային, կամ ակնհայտ դառնա, որ Իսպանիայի թիմն ավելի ուժեղ է, ասեն՝ 4 տարի սպասող չկա, քանի որ Իսպանիայի թիմը հիմա ուժեղ է, բերեք՝ աշխարհի առաջնությունը հիմա անցկացնենք։ Հո պատվերով համերգ չի՞։ Եվ ամենակարևորը՝ որևէ ՏԻՄ ընտրություն չի կարող պառլամենտական ընտրությունների սկիզբ կամ վերջ հանդիսանալ։

Ինչո՞ւ պետք է ԱԺ-ն ցրվի, ինչ է թե՝ Փաշինյանի դուրը չի գալիս, որ վերևում Շարմազանովն ու Բաբլոյանն են նստած, այլ ուզում է Պողոսին ու Պետրոսի՞ն նստեցնել։

– Եթե Փաշինյանը նորից ժողովրդին փողոց դուրս բերի ու պահանջի արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններ, այս դեպքում ի՞նչ եք անելու։

– Ում ուզում է՝ թող փողոց դուրս բերի, ես իմ կարծիքն եմ ասում։ Ժողովրդին փողոց դուրս բերելն արդեն քաղաքական տեռոր է, քաղաքական շանտաժ է, ինքը ժողովուրդ ունի, մենք չունե՞նք։ Հա, լավ, ժողովրդին հանեց փողոց, ի՞նչ։ Օրենքն է գործում։

– Բայց գարնանը ժողովուրդը փողոց դուրս եկավ, և Նիկոլ Փաշինյանն այդպես ընտրվեց վարչապետ։

– Այն ժամանակ նա ընդդիմություն էր, հիմա իշխանություն է։ Այն ժամանակ քաղաքական իշխանությունը՝ մենք էինք պատասխանատու ամեն ինչի համար, մենք չգնացինք բախումների, հրաժարական տվեցինք, ասելով՝ արի, կառավարի։ ԱԺ-ն իրեն ընտրել է աշխատելու, խոստումները կատարելու համար։ Նա շատ լավ հասկանում է՝  ձմեռ է գալիս, ամեն ինչի գինը թանկացել է, զոմբիացման և էյֆորիկ տրամադրության վերջը մի օր գալու է… Ավելին, շատ լավ հասկանում է, որ այդ ամենի վերջը լինելու է մարտ և ապրիլ ամիսներին, երբ ձմեռն անցնի, խոստացած աշխատատեղերը չբացվեն, ժողովրդի պահածոները վերջանան, պետք է դժգոհություն լինի…  էլ հո չի՞ կարող ասել՝ ՀՀԿ-ն է մեղավոր, այս կամ այն անձը, նախկին իշխանություններն են մեղավոր…

Դրա համար ուզում է ափալ-թափալ պրեսինգ անել ու ընտրություններ անցկացնել։ Չգիտեմ՝ մյուս պատգամավորներն ինչպես կվարվեն, բայց ուզում է՝ 3 միլիոն մարդ հանի փողոց, ես մեռնեմ օրենքին, պաշտպանելու եմ Սահմանադրությունը, որն ինձ աշխատելու լիազորություն է տվել՝ որպես ԱԺ պատգամավոր։ Երկրորդ, Սահմանադրությամբ հստակ նշված է, որ ԱԺ պատգամավորը քվեարկում է իր խղճին և համոզմունքին համապատասխան, և ցանկացած ճնշում պատգամավորի վրա հարցականի տակ է դնելու ապագա իշխանության լեգիտիմությունը, այդ խարանով ամբողջ կյանքում աշխատելու է նոր իշխանությունը։ Կրկնում եմ, ի՞նչ է անելու՝ նոր Հոկտեմբերի 27 է անելո՞ւ. ինչո՞վ է տարբերվում Հոկտեմբերի 27-ը պառլամենտի վրա մարդ բերելուց, այնտեղ ֆիզիկապես էին սպանում, այստեղ էլ պետք է գա՝ բարոյապես սպանի՞, պրեսինգի ենթարկի՞։ Ի՞նչ է անելու՝ նոր Հոկտեմբերի 27, Մարտի 1, թե՞ «Սասնա ծռեր» է բերելու մեզ վրա։

Ես գտնում եմ, որ Փաշինյանն ընտրվել է աշխատելու համար. վարչապետ ես ընտրվել՝ գնա, աշխատի։

– Այսինքն՝ նոր կառավարության 4 ամսվա աշխատանքից դժգո՞հ եք։

– Բայց էդ ի՞նչ է արել, որ գոհ լինեմ։ Այս 4 ամսվա ընթացքում, բացի ասֆալտին պառկեցնելուց, բացի դատական իշխանության վրա մատ թափ տալուց, ԱԱԾ-ով վախեցնելուց, բացի ընդդիմախոսների վրա մուննաթ գալուց և սպառնալիքների տարափ հնչեցնելուց, բացի ազատ քաղաքացիներին ասֆալտին փռելու և պատին ծեփելու կոչերից՝ ի՞նչ է արել Փաշինյանը։

Մի բան կարո՞ղ եք ասել, մի աշխատատեղ բացե՞լ է։ Աննպատակ Գումի շուկա գնաց ու լոլիկի գինը հարցրեց, հաջորդ օրը լոլիկի գինը նվազե՞ց։ Գնաց Բրյուսել՝ արդյունքը ո՞րն էր, գնաց Մոսկվա՝ արդյունքը ո՞րն էր, հո միայն կենացներ խմելով և ելույթներ ունենալով չէ՞։ Ընկեր ջան, ժողովուրդն է էմոցիոնալ ֆոնի վրա, մենք սառն ենք դատում, տեսնում ենք ամեն ինչ։ Ո՞ւր է արդյունավետությունդ։ Ասում է՝ գնամ խմբակցությունների հետ բանակցեմ… ինչի՞ շուրջ պետք է բանակցես։ ԱԺ-ն քո կցորդը չէ, ունե՞ս լեգիտիմություն, գնա աշխատի, բարեփոխում արա, ժողովրդի կյանքը լավացրու։ Ասում էիր՝ նախկինները վատ էին, հարց չէին լուծո՞ւմ՝ ինքդ լուծիր, դու ես իշխանությունը։ Ուզում եք այս էմոցիոնալ ֆոնը, շատ դեպքերում նաև՝ հասարակության սխալ մտածելակերպն օգտագործե՞լ։ Ինձ համար դա կարևոր չէ, ես ունեմ իմ խելքը, և որևէ մեկը թող չփորձի ինձ շանտաժի ենթարկել։

Ինձ մանդատը հետաքրքիր չէ, թող որևէ մեկի մոտ տպավորություն չստեղծվի, թե ես պաշտոնից եմ կառչում. այդ պաշտոնն ինձ ոչ փող է տվել, ոչ արտոնություն է տվել, ոչ բիզնեսներ, ոչ էլ ընդգրկվել եմ կոռուպցիոն սխեմաներում, այդ պաշտոնը, բացի պատասխանատվությունից, ինձ որևէ բան չի տվել։ Հաստատ վաղը, որ այդ պաշտոնը չունենամ, ինչքան աշխատավարձ ստանում եմ, 3-4 անգամ ավելի շատ կարող եմ մասնավոր սեկտորում աշխատելով՝ ստանամ։ Տարբեր միջազգային կառույցներից աշխատանքի առաջարկներ ունեմ։ Այնպես չէ, որ Շարմազանովն իր պաշտոնի համար է պայքարում, այստեղ ամենաքիչն իմ անձնականն է ինձ հետաքրքրում։ Խնդիրն այն է, որ Սահմանադրությունը պետք է պահպանվի։ Ի՞նչ կապ ունեն ՏԻՄ ընտրություններն այս ամենի հետ։ Եթե նույնիսկ Փաշինյանի տրամադրությամբ գնանք, այս ընտրություններում հաղթել է տանը նստած քաղաքացիների կուսակցությունը։

 «Ո՞վ է ասում, որ ընտրակաշառք չի եղել. ես պաշտոնապես հայտարարում եմ, որ եղել է ընտրակաշառք»

– Որպես Ձեր ասածի հակափաստարկ՝ բերվում է այն, որ այս ընտրություններին չի եղել ընտրակաշառք, չեն եղել գազելներ, ու այդ պայմաններում քաղաքացիների մասնակցության տոկոսը փոքր-ինչ բարձր է եղել՝ ի տարբերություն նախորդ տարվա։

– Ո՞վ է ասում, որ ընտրակաշառք չի եղել. ես պաշտոնապես հայտարարում եմ, որ եղել է ընտրակաշառք։ Էդ, որ ընտրությունից 2-3 օր առաջ կանգնում ասում են՝ տաքսիստների հարկերը նվազեցնում կամ հանում ենք, դա ի՞նչ է։ Էդ որ պետական ամբողջ մեքենան տեռոր է անում, դա ի՞նչ է։ Հո ասելով չէ՞։ Տարոն Մարգարյանը 72% ձայն էր հավաքել, իրենք ընդամենը մի 7% են Տարոնից ավելի հավաքել. Տարոնն ասեր՝ 72% հավաքել եմ, դավայ, ԱԺ-ն ցրեք, ասողը ես եմ, այդպես կլինե՞ր։

Հայաստանը նման քայլերով գնում է դեպի դիկտատուրա։ Սովետի ժամանակ էլ բոլորը Ստալինին ծափահարում էին, ընտրություններին էլ շատ բարձր մասնակցություն էր լինում։ Նույնը 1933թ. Ադոլֆ Հիտլերի մոտ էին ավելի ուժեղ էյֆորիաներով գնում։ Իսկ ո՞վ է ասել, որ մեծամասնության այդ կարծիքը ճիշտ է։ Մեկ անգամ չէ, որ ասել եմ՝ Նոյը երբ տապանը սարքում էր, հասարակության 99.9 տոկոսը ծիծաղում էր, բայց տեսանք, չէ՞, ճիշտն ով էր։ Կամ, եթե ժողովրդի կամքով են նայում, ապա ժողովրդի մեծամասնությունը չգնաց ընտրություններին։ Ասում է՝ պետք է գամ՝ քննարկեմ, արի քննարկի, տեսնենք՝ ո՞նց ես ԱԺ-ն ցրելու։ Ասում է՝ ժողովուրդ ենք բերելու։ Բերեք ժողովրդին։

Ժողովուրդն է ձևավորել Ազգային ժողովը։ Վաղն էլ ժողովուրդը կարող է ասել՝ այսինչ մարդկանց մահապատժի ենթարկեք, ու թեպետ նման օրենք չունենք, բայց ասեք՝ ժողովուրդն է պահանջում…  Իսկ կարո՞ղ է ժողովուրդը մի օր էլ ասի՝ Ղարաբաղը մեզ պետք չի։ Ես իմ կարծիքն ունեմ, ուրեմն՝ բարի եղեք պահպանել Սահմանադրությունը։ Նրա ցանկությունը ոտքից գլուխ անտրամաբանական է, հակաքաղաքագիտական։ Իսկ մնացածն արդեն քաղաքական ուժերը թող քննարկեն, ես ուզում եմ տեսնել՝ Հայաստանում ինքնուրույն մտածող քաղաքական ուժ, քաղաքական գործիչներ կա՞ն, թե՞ մեծ մասն ընդամենը քաղաքականությամբ ձեռքի հետ զբաղվող մարդիկ են եղել, և պետական մտածողության գիտակցություն  կա՞, թե՞ ոչ։ Եթե ԱԺ-ն գնաց ցրման, Հայաստանում վերջ է դրվում բազմակարծությանը, Հայաստանում գալու է պետական մակարդակով Նիկոլի պաշտամունք, վերջ։ Պարզ է, չէ՞, թե այս էյֆորիկ ֆոնի վրա ինչ է լինելու։

Ամբողջական հարցազրույցը՝ սկզբնաղբյուրում: