2017թ ընթացքում հայտնաբերվել է թմրամիջոցների ապօրինի շրջանառության 1271 հանցագործության դեպք

Ոստիկանությունը ամփոփ տեղեկատվություն է հրապարակել 2017թ ընթացքում հանրապետությունում թմրամոլության և թմրամիջոցների ապօրինի շրջանառության դեմ տարվող պայքարի վիճակի մասին:

Ըստ իրականացված վերջին ուսումնասիրությունների` աշխարհում թմրամիջոցների ապօրինի սպառման և արտադրության իրավիճակը, ինչպես նաև դրանց ազդեցությունը մարդու առողջության վրա էապես չի փոխվել: Կազմակերպված հանցավոր խմբերի բազմազանությունը և հանցավոր հարուստ կենսափորձը ինչպես նախկինում, այնպես էլ ներկայումս լուրջ մարտահրավեր են իրավապահ մարմինների համար: Միաժամանակ աշխարհում արձանագրվել է կանաբիսի խմբի թմրամիջոցներ օգտագործելու արդյունքում բուժման կարիք ունեցող անձանց թվի աճ: Ուսումնասիրությունների արդյունքում կարելի է եզրակացնել, որ կանաբիսը հնարավոր է դառնում է մարդու առողջության համար ավելի վտանգավոր, քան առաջ էր: Դա ապացուցվում է նրանով, որ շատ երկրներում ավելանում է այն մարդկանց քանակը, ովքեր դիմում են բշկի օգնությանը կապված կանաբիսի օգտագործումից առաջացած խանգարումների հետ:

Թմրամիջոցների ապօրինի շրջանառությունը և թմրամոլությունը, որպես տարածական և խիստ հակահասարակական ուղղվածություն ունեցող երևույթներ, համաշխարհային հանրության ուշադրության կենտրոնում են: Այնքանով որ, իրենց ծավալներով և մասշտաբներով դրանք ներառել են բոլոր աշխարհամասերը, ժողովուրդների, անկախ վերջիններիս ազգությունից, սեռից, դավանանքից և սոցիալական պատկանելիությունից:

ՄԱԿ-ի 2014թ. «Թմրամիջոցների մասին համաշխարհային զեկույցը»  հստակ արտացոլում է թմրամիջոցների, հոգեմետ նյութերի և դրանց պրեկուրսորների ապօրինի շրջանառության համաշխարհային շարժը: Ըստ այդ զեկույցի երկրագնդի 15-64 տարեկան բնակչության մոտ 250 միլիոն մարդ /գրեթե 20-ից 1-ը/ գոնե մեկ անգամ օգտագործել են արգելված թմրամիջոց: Ըստ զեկույցի` նախորդ հաշվետու տարվա համեմատ աշխարհում թմրամիջոցներ օգտագործող մարդկանց թվաքանակը աճել է մոտ 3 միլիոնով, սակայն հաշվի առնելով երկրագնդի բնակչության աճը`կարելի է եզրակացնել, որ թմրամիջոց օգտագործածների տեսակարար կշիռը մնացել է նույնը:

1.կանեփ (կանաբիս)` 148.7 մլն մարդ

2.ամֆետամինային հոգեխթանիչներ` 33.4 մլն մարդ

3.ափիոնային խմբի թմրամիջոցներ (հերոին, մորֆին և ափիոն)` 48.9 մլն մարդ

4.կոկաին` 13.3 մլն մարդ:

Թմրամիջոցների չարաշահման հետևանքով տարեկան մահանում է միջինը 200 հազար մարզ:

Աշխարհում քրեական հանցագործությունների զգալի մասը կատարվում է թմրամիջոցների ազդեցության տակ կամ թմրամիջոց ձեռք բերելու նպատակով:

Չնայած, համաշխարհային հանրության կողմից ձեռնարկվող միջոցառումներին, թմրամիջոցների ապօրինի շրջանառության դեմ տարվող պայքարի արդյունավետությունը առայժմ դեռևս բարձր չէ:

            Թմրամիջոցների ապօրինի շրջանառության հակազդումը` կապված տարբեր երկրներում տեղի ունեցող ակտիվ քաղաքական, տնտեսական, մշակութային ինտեգրացիոն գործընթացների հետ, մեկ երկրի, առավել ևս մեկ ծառայության շրջանակներում հնարավոր չէ լուծել: Դրա դեմ պայքարելու համար անհրաժեշտ է բոլոր երկրների և շահագրգիռ ծառայությունների բազմակողմանի համագործակցություն:

2017թ. 12 ամիսների ընթացքում Հայաստանի Հանրապետության ոստիկանության ստորաբաժանումները համագործակցելով շահագրգիռ գերատեսչությունների հետ թմրամիջոցների, հոգեմետ նյութերի և դրանց պրեկուրսորների ապօրինի շրջանառության դեմ տարվող պայքարի ուղղությամբ ձեռնարկված օպերատիվ-հետախուզական միջոցառումների շնորհիվ հայտնաբերել են 1271  հանցագործության դեպք, նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի` 1008 դեպքի դիմաց: Գրանցվել է վարչական իրավախախտումների 309 դեպք` նախորդ տարվա 12 ամիսներին հայտնաբերված 274 դեպքի դիմաց /: 

Գրաֆիկ 1. Թմրամիջոցների, հոգեմետ նյութերի և դրանց պրեկուրսորների ապօրինի շրջանառության հետ կապված հանցագործությունների և իրավախախտումների պատկերը

Աղյուսակ 1. Թմրամիջոցների, հոգեմետ նյութերի և դրանց պրեկուրսորների ապօրինի շրջանառության հետ կապված հանցագործությունները` ըստ ՀՀ քր. օր-ի հոդվածների

Նշված 1271 դեպքերից 612-ը թմրամիջոցների, հոգեմետ /հոգեներգործուն/ նյութերի և դրանց պրեկուրսորների ապօրինի իրացման դեպքեր են /ՀՀ քր. օր.-ի 266-րդ հոդված/:

Թմրամիջոցների, հոգեմետ /հոգեներգործուն/ նյութերի և դրանց պրեկուրսորների հետ կապված հանցագործություններ կատարելու համար քրեական պատասխանատվության է ենթարկվել 557 անձ, որից 57-ը` նախկինում դատապարտված անձիք են /2016թ. 12 ամիսներին՝ 464-ը, որից  41-ը` նախկինում դատապարտվածներ/, 29-ը` օտարերկրացի են /2016թ. ` 22-ը/, 20-ը կանայք են /2016թ. ` 11-ը/ և 6-ը` անչափահաս /2016թ.`3-ը/:

ՀՀ քր. օր-ի 266 հոդվածի հատկանիշներով քրեական պատասխանատվության է ենթարկվել 136 անձ /2016թ. ՝ 94 անձ/:

                                                                                                                                            2016թ.                                                                           2017թ.

Գրաֆիկ 2. Թմրամիջոցների, հոգեմետ նյութերի և դրանց պրեկուրսորների ապօրինի իրացման հետ կապված հանցագործությունների պատկերը /ՀՀ քր. օրր-ի 266 հոդված/

ՀՀ ոստիկանության փորձաքրեագիտական վարչությունից, ՀՀ ԳԱԱ <>-ից, ՀՀ > պետական ոչ առևտրային կազմակերպությունից ստացված տեղեկությունների համաձայն 2017թ. ընթացքում հանրապետության իրավապահ մարմինների կողմից թմրամիջոցների, հոգեմետ նյութերի և դրանց պրեկուրսորների ապօրինի շրջանառության հետ կապված հանցագործությունների հայտնաբերման արդյունքում ապօրինի շրջանառությունից ընդհանուր առմամբ առգրավվել և փորձաքննության է ներկայացվել 151 կգ 506 գրամ տարբեր տեսակի թմրամիջոց, 343,49446 գրամ հոգեմետ նյութ, 1651,61 միլիլիտր պրեկուրսոր, 2016թ. համապատասխանաբար՝ 19 կգ 700 գրամ թմրամիջոց, 33,6 գրամ հոգեմետ նյութ, 414,6 միլիլիտր պրեկուրսոր:

<> ՀՀ օր-ի 110.1-րդ և 110.2-րդ հոդվածների հատկանիշներով 2016թ. հայտնաբերվել է իրավախախտման 1 դեպք, 2017թ. հայտնաբերված 2 դեպքի դիմաց, իսկ նույն օրենքի 44.1-րդ և 44.2-րդ հոդվածների հատկանիշներով 2016թ. հայտնաբերված 273 դեպքի դիմաց 2017թ. արձանագրվել է 307 վարչական իրավախախտման դեպք:

ՀՀ ոստիկանության 2017թ. հիմնական կազմակերպչական միջոցառումների պլանի 2.1.5 կետի, ինչպես նաև «Թմրամիջոցների, հոգեմետ նյութերի և դրանց պրեկուրսորների ապօրինի շրջանառության դեմ պայքարում ԱՊՀ մասնակից պետությունների համագործակցության 2014-2018թթ. ծրագրի իրականացմանն ուղղված ԱՊՀ մասնակից-պետությունների ներքին գործերի նախարարների խորհրդի պլանի 2-րդ կետի պահանջների համաձայն` 2017թ. օգոստոսի 7-ից 31-ը հանրապետության ողջ տարածքում և սեպտեմբերի 11-ից 17-ը ներարյալ Արարատի, Արմավիրի և Վայոց Ձորի մարզերում անց է կացվել <> համալիր օպերատիվ-կանխարգելիչ միջոցառումը:

Միջոցառման նպատակն  էր` հայտնաբերել և ոչնչացնել հանրապետության տարածքում վայրի աճած կամ բնակչության կողմից ապօրինի աճեցված կանեփի և կակաչի բույսերը, ինչպես նաև թմրամիջոցների ապօրինի շրջանառության դեպքերի  հայտնաբերումը, կանխումը, խափանումը և բացահայտումը:

Միջոցառման անցկացման ընթացքում հայտնաբերվել և այրման միջոցով ոչնչացվել է 83 տոննա 837 կգ վայրի աճած կանեփի և 59,5 կգ կակաչի կանաչ զանգված /<> ամբողջ միջոցառման ընթացքում` 73 տոննա 780կգ կանեփի և 56,5 կգ կակաչի կանաչ զանգված/:

Տնամերձ 21 հողամասերից հայտնաբերվել է ապօրինի աճեցված 136,1 կգ կշռով կանեփի 2547 բույս /2016թ.` 20 հողամասերից 186,7 կգ կշռով 757 բույս/:

 Բացի վերոգրյալը, ստացված օպերատիվ տեղեկությունների իրացման արդյունքում ապօրինի շրջանառությունից առգրավվել է 3424,32 գրամ «մարիխուանա», 4 մլ. «դեզոմորֆինով լուծույթ», 49,3 գրամ «կոկաին», 0,5 գրամ  «մետամֆետամին», 9,15 գրամ «սփայս», ինչպես նաև տարբեր տեսակի հոգեմետ 13 հաբ:

Միջոցառման շրջանակներում ձեռնարկված օպերատիվ-հետախուզական միջոցառումների արդյունքում առգրավվել է 2 միավոր հրազեն, որից 1 հատ «Մակարով» տիպի ատրճանակ՝ 8 փամփուշտով, 1 հատ «COMBAT-PP» գազային ատրճանակ` 6 փամփուշտով 15 հատ «ԱԿՄ» տիպի ինքնաձիգի և 26 հատ «ԱԿ-74» տիպի ինքնաձիգի փամփուշտներ, 8 հատ ազդանշանային ատրճանակի փամփուշտ, 4 հատ 9 մմ. տրամաչափի փամփուշտ, 1 փամփշտատուփ:

Կատարված բացատրական աշխատանքների շնորհիվ կամովին հանձնվել է 28 միավոր հրազեն, որից` 2 նռնականետ, 9 փամփշտատուփ, 36 նռնակ, 4 հրապայթուցիչ, 1 գնդացիր, 62 պայթուցիչ, 2 հրազենի փող և 3889 հատ տարբեր տրամաչափի փամփուշտ:

Միջոցառման ընթացքում ձեռնարկված օպերատիվ-հետախուզական միջոցառումների և բացատրական աշխատանքների արդյունքում հայտնաբերվել է 107 հետախուզվող, թմրամիջոց գործածելու համար վարչական պատասխանատվության է ենթարկվել 26 անձ: