Քաղբանտարկյալ կոչվելու համար պետք է բավարարես 5 չափորոշիչի

ՀՅԴ խմբակցության ղեկավար Արմեն Ռուստամյանն այսօր խորհրդարանական ճեպազրույցների ընթացքում անդրադարձավ կալանավորված Վարդգես Գասպարիին և նշեց, որ կա հինգ չափորոշիչ, որոնց առկայության պարագայում միայն կարելի է կիրառել «քաղբանտարյալ» բնորոշումը: Նրա խոսքով` իրենք չէ, որ պետք է որոշեն` անձը քաղբանտարկյա՞լ է, թե՞ ոչ. Այդ չափորոշիչներն ընդունված են Եվրոպայի խորհրդում, և դրանցով մասնագետները պետք է գնահատեն, իսկ այդ գնահատականները չպետք է քաղաքական դրդապատճառներով լինեն:

«Եվրոպայի խորհուրդ կա, որը զբաղվում է այդ ամենով: Եթե այդպես լինի, մոնիթորինգի հանձնաժողովը կարձագանքի, և համապատասխան անաչառ մարմինները գնահատական կտան, ոչ թե` ով երբ ուզենա, իր նախասիրություններից, իր քաղաքական դրդապատճառներից ելնելով, որոշի` ով ինչ բանտարկյալ է»,- ասաց Ռուստամյանը:

Հարցին` երբ 90-ականների սկզբին դաշնակցական գործիչներն էին հայտնվել ճաղերի հետևում, այդ միջազգային կառույցներն ու կազմակերպություննե՞րն էին  գնահատական տվել, որ Դուք քաղբանտարկյալ եք, նա արձագանքեց. «Դժբախտաբար, չկային այն ժամանակ այն չափորոշիչները: Այն ժամանակ, երբ մենք բանտերում էինք, Հայաստանը Եվրոպայի խորհրդի անդամ էլ չէր, և դա էր առիթ տվել իշխանություններին, որ ինչ ուզենան` անեն: Եթե այսօրվա չափորոշիչները վերցնենք և անցած փաստերը համադրենք, կտեսնենք, որ, միանշանակ, քաղբանտարկյալ են: Բա քաղբանտարկյալն էլ ո՞նց է լինում, եթե ես բանտարկվում եմ երկու` մահապատժի ենթակա հոդվածներով` ընդհանուր գումարային 65 տարով, հետո նույն այդ դատարանը փոխում է պատժամիջոցները և երեք տարի է որոշում պատժել: Անգամ այս ամենից երևում է, որ քաղաքական ենթատեքստեր են եղել, բայց այդ ժամանակ Հայաստանն այդ կառույցի անդամ չէր»,- ասաց Ռուստամյանը:

Հարցին, թե` ձեզանից հետո ՀՀ-ում քաղբանտարկյալներ եղե՞լ են, պատասխանեց. «Այդ հինգ չափորոշիչներին համապատասխանող քաղբանտարկյալներ չեն եղել: Եվրոպայի խորհրդում չի եղել հայտարարություն, որ Հայաստանում կան քաղբանտարկյալներ: Դա փաստ է»:

Ռուստամյանը նշեց, որ իրեն անգամ ասել են` ինչո՞ւ չեք գնացել արդարացման: «Բայց ես չեմ ուզել, որովհետև ես համարում եմ, որ այդ իշխանությունների դեմ պայքարել եմ, և դրա համար, կոչերի համար նախատեսված է եղել պատիժ: Ես համարում եմ, որ եթե գնամ, արդարանամ, կստացվի, որ ես այդ կոչերը չեմ արել, բայց` ոչ, մի հատ էլ լինի, նույնը կանեմ»,- ընդգծեց նա:

Հարցին, թե մարտի 1-ից հետո՞ էլ չեն եղել քաղաքական բանտարկյալներ, Ռուստամյանը եւս մեկ անգամ կրկնեց, որ կան հինգ չափորոշիչներ:

«Մեր դեպքի մասին ասեմ, որ ես խոսել եմ մասնագետների հետ, մենք այդ ամենը քննարկել ենք, մոնիթորինգի հանձնաժողովում ես ներկայացրել եմ հարցերը, և եթե այն ժամանակ այդ հանձնաժողովը լիներ, այո, մենք կհամարեինք, որ այդ չափանիշների մասին է խոսքը: Չորս-հինգ տարի Եվրոպայի խորհուրդը զբաղվել է այս հարցով, Ադրբեջանն ամեն ինչ անում էր, որ դա տեղի չունեն: Միակ երկիրը, որ ցանկ ունի, որտեղ իսկապես քաղբանտարկյալներ են նշված, Ադրբեջանն է, ուրիշ դեպք չկա»,- ասաց ՀՅԴ-ականը:

Ռուստամյանը նշեց նաև, որ իրենք չեն այցելել Վարդգես Գասպարիին, բայց հետևելու են, որ համապատասխան մարմինները դրանով զբաղվեն:

«Պետք է հասկանալ, հայտարարություններից որոնք են իսկությանը համապատասխանում, որոնք` ոչ: Անկախ նրանից` անձն ում դուրն է գալիս, ում դուրը չի գալիս, նա ունի իր իրավունքները պաշտպանելու իրավունք: Հիմա մեկն էլ կարող է ասել, որ գնացել եմ և տեսել եմ, որ Վարդգես Գասպարին կտտանքների չի ենթարկվում: Պետք է լինեն փաստեր, և գործընթացը պետք է իրականա անկախ, անաչառ մարդկանց կողմից»,- ընդգծեց Ռուստամյանը և հավելեց, որ խցում ծեծի ենթարկվելը և հարցաքննության ժամանակ ծեծի ենթարկվելը խիստ տարբեր իրավիճակներ են. «Տեսեք` խցում ծեծի ենթարկվելն այլ բան է, բայց հարցաքննության ժամանակ ծեծի ենթարկվելը, որը տեղի է ունեցել իրենից ինֆորմացիա, ցուցմունքներ կորզելու նպատակով, այլ բան է, դրանք տարբեր բաներ են և տարբեր նշանակության էպիզոդներ: Շատ հավանական է, որ խցում վեճ է եղել: Ես մոտ երեք տարի խցոււմ եմ եղել, այնքան ծեծուջարդ է եղել, բայց ես չեմ ասում, որ դա եղել է անպայման կազմակերպված: Գողական աշխարհ է, հազար ու մի բան կարող է լինել»: