Տարիներ անց գտա գաղթի ճանապարհին կորած եղբորս, քահանա էր դարձել

Տիկին Աղավնիի պատմությունը

1943 թ., Թոմարզա

Տիգրանուհի Մովսիսյանը պատմում է տիկին Աղավնիի մասին, որը մի օր գնում է լսելու Ամերիկայի նահանգներից  Լոս Անջելես եկած մի քահանայի քարոզ: Հայր սուրբի աչքերին նայելով`  սիրահարվում է և ամաչում իր մտքերից: Հաջորդ անգամ, երբ հայր սուրբը նորից գալիս է, այս անգամ կինը պատմում է իր ընտանիքի պատմությունը, որ երբ բռնել են գաղթի ճանապարհը, կորցրել փոքր եղբորը, նկարագրում է եղբորը, պատմում նրա` օջախը ընկնելու պատմությունը: Այդ տղան  հայր սուրբն էր:

«Հայր սուրբ մը Ամերիկայի նահանգե մը կուգա Լոս Անջելես: Մերին ծանոթ տիկին Աղավնին կերթա լսելու անոր քարոզը: Կնայի հայր սուրբին աչքերուն, կսիրահարվի: Կզգա, որ Աստծո մոտ մեղք ունի իր վարմունքը, կուզե ազատվիլ ադ հայր սուրբին մտապատկերեն, բայց չի կրնար: Խեղճ կնոջ վրա ներվային վիճակ մը կուգա:

 Տիկին Աղավնիին տղան հոգեբան բժիշկ էլած էր համալսարանեն, կզգա մոր տարօրինակ վիճակը, կառնե նամակ մը կգրե հայր սուրբին, թե մենք նորեն կուզենք ձեզի տեսնալ և լսել:

Օրին մեկը ադ նույն հայր սուրբը նորեն կուգա Լոս Անջելես, տղան կըսե մորը. – Քո հավնած հայր սուրբդ եկավ, էլի՛ր, եկեղեցի գնա:

Մայրը չուզեր երթալ, ինքզինքեն կվախնա: Տղան կէրթա ադ հայր սուրբին իրենց տունը կհրավիրե: Սեղան կնստին: Տիկին Աղավնիս կնայի՜, կնայի՜, անոր երեսը կնայի…

Հայր սուրբը կհարցնե. – Տիկի՜ն, դուք ինչպե՞ս եկաք աստեղ, որտեղացի՞ եք:

Կինը կսկսի պատմել. – Ես թոմարզացի եմ, ծնողքս հարուստ էին: Մեզի աքսոր հանեցին: Ինձմե պզտիկ եղբայր մը ունեի, ճամփան չեթեները զոռով մորս ձեռքեն հափշտակեցին, փախցուցին: Խեղճ մայրս օրը երեք ժում կուլար, իր տղային կհիշեր և կըսեր. «Անուշի՜կ զավակս, եթե գիտնայի, որ քեզի պիտի չեթեները փախցնեն, այդքան երկա՜ր քեզ չէի խնամի»: Քանի որ Զավեն եղբայրս թոնիրը ինկած էր, այրված էր սաստիկ, և մայրս շա՜տ երկար անոր մեհլեմներով` տնային դեղերով, հազիվ առողջացուցած էր:

Հայր սուրբը իր սքեմին թևերը վեր կսոթդե, ցույց կուտա այրվածքի հետքերը, կըսե. – Ադ տղան ե՛ս եմ:

Տիկին Աղավնիին ուրախությունը մեկ աշխարհ կըլլա, կըսե. – Պարապ տեղը չէ, որ ա՛ս աչքերը ինձի կհետապնդեին քեզի տեսած օրես ի վեր:

Ադ ձևով իրար կորսունցած քույր և եղբայր իրար կգտնան»:

Վերժինե Սվազլյան, Հայոց ցեղասպանություն. Ականատես վերապրողների վկայություններ, Երկրորդ համալրված հրատ., Երևան, ՀՀ ԳԱԱ «Գիտություն» հրատ., 2011, վկայություն 358, էջ 551:

Աղբյուրը` armeniangenocide100