ՀՅԴ-ն կմնա ընդդիմություն

Yerkir.am-ի զրուցակիցն է ԱԺ ՀՅԴ խմբակցության քարտուղար Աղվան Վարդանյանը:

-Պարո'ն Վարդանյան, ինչպե՞ս կբնորոշեիք ստեղծված նախընտրական իրավիճակը:

-Իրավիճակի գնահատականը մենք տվել ենք դեռ դեկտեմբերի երկրորդ կեսին. նույն իրավիճակն է, որեւէ բան չի փոխվել: Իրականում Հայաստանում ընտրությունները դադարել են իշխանության ձեւավորման, փոփոխության միջոց լինելուց, եւ այս ընտրությունների ընթացքը կանխորոշված է: Այն, որ ազդեցիկ քաղաքական ուժերը, ի վերջո, որոշեցին չմասնակցել ընտրություններին, ասածիս վկայությունն է. մասնակցել մի բանի, որը կանխորոշված է, նախապես գծված սցենարով է, եւ որի արդյունքները որեւէ բան չեն ենթադրում, բացարձակապես իմաստ չուներ: Ես չեմ կարծում, որ իշխանությունները ոգեւորված են, եւ կարծում եմ` նրանք եւս այս վիճակից դասեր քաղելու, հետեւություններ անելու առիթ ունեն: Ամեն ինչ հրաշալի է ասելով` հարցերը չեն լուծվում, երկրի առջեւ կանգնած են հիմնարար խնդիրներ: Եվ եթե, այդուհանդերձ, իշխանությունները ստեղծված իրավիճակից ոգեւորված են, ապա, կարծում եմ, ինքնախաբեությամբ են զբաղված, քանի որ շատ շուտով կհասկանան, որ երկրի առջեւ ծառացած խնդիրները շատ ավելի լուրջ են, քան իրենց ոգեւորվածությունը: Մեր հասարակություն, մեր քաղաքական համակարգը եկել հասել է մի սահմանագծի, որտեղ ամեն ինչ բաց, թափանցիկ ու ակնհայտ է, եւ սրանից հետո թե' իշխանությունը, թե' ընդդիմությունը հարկադրված է լինելու հետագա զարգացումների ուղղությամբ մտածել: Այս սահմանագիծը վերջն էր: Կանխորոշված, անմրցակցային ընտրությունների մեկ փուլ էր, որից հետո այսպես շարունակվել չի կարող, եւ կարծում եմ` այս գիտակցությամբ մտածող մարդիկ իրենց մեջ կան, եւ հիմա առավել կարեւոր է, թե ինչ է լինելու ընտրություններից հետո:

- Ինչպիսի՞ն է իրավիճակը Սերժ Սարգսյանի համար: Որոշ վերլուծաբաններ պնդում են, որ ոչ մրցակցային ընտրությունները միջազգային հանրության  կոշտ գնահատականների կարժանանան եւ տհաճ անակնկալներ կստեղծեն իշխանությունների համար:

-Նախ` միջազգային կառույցների գնահատականները ես այդքան չէի կարեւորի: Մեզ համար մեր խնդիրներն են կարեւոր, մեր հասարակության դիրքորոշումն է կարեւոր: Միջազգային կառույցները միշտ ասելու բան կգտնեն, արտաքնապես` այո, կարող են ասել, որ 8 թեկնածու կար, նախկին վարչապետ, նախկին նախարար է մասնակցում ընտրություններին, բայց ակնհայտ է, որ մրցակցություն, որպես այդպիսին, չկա: Ակնհայտ է, որ ազդեցիկ քաղաքական ուժերը չեն մասնակցում: Ընտրությունները կավարտվեն, գնահատականներ կտրվեն, ինչպես եղան ԱԺ ընտրությունների դեպքում, բայց դրանից ընտրությունների որակը կամ բնույթը չփոխվեց: Այս առումով, իհարկե, երեւութականորեն ապահովված է այս արտաքին տեսքը, բայց խորքում ակնհայտ է, որ ամեն ինչ կանխորոշված է եւ նույն սցենարով է: Բնական է, երբ մի բան կանխորոշված է, մարդիկ նաեւ պասիվանալու են, շատ ակտիվ չեն մասնակցելու ընտրություններին, եւ իշխանությունների խնդիրն է լինելու կազմակերպել, ապահովել հնարավոր մասնակցության ցուցանիշ:

-Երկիրն ինչպիսի՞ իրավիճակի առջեւ կկանգնի այս կանխորոշված ընտրություններից հետո: Ըստ Ձեզ` երկիրը ո՞ր ճանապարհով տանելու ուղին կընտրի Սերժ Սարգսյանը:

-Կան մարդիկ, ովքեր,  կանխորոշված համարելով ընտրությունները, կարծում են, որ իշխանությունը կարիք չի ունենա բոլոր հնարավոր ու անհնար միջոցներով ապահովել իր թեկնածուի հաղթանակը, ուստի ինչ-որ առումով հնարավորություն կտրվի ընտրվելիք նախագահին ավելի ազատ գործել, չհենվել քրեաօլիգարխիկ եւ թաղային հեղինակությունների վրա եւ բարեփոխումներ իրականացնելով առաջ գնալ: Գոնե վերջին տարիների փորձը ցույց է տալիս, որ այս մոտեցումն այդքան էլ իրատեսական չէ: Հիմա էլ լինելու են մարդիկ, ովքեր փորձելու են առաջ ընկնել, ծառայություններ մատուցել, բայց սա չէ էականը: Էականն այն է, որ ընտրություններից հետո մենք քաղաքական համակարգը կայացման նոր փուլի մեջ է մտնելու, եւ խնդիրն այն է, թե ինչ է լինելու, հիմնական քաղաքական ուժերը ինչպես են իրենց դրսեւորելու: Սա մի սահմանագիծ է, որից հետո նոր զարգացումներ չեն կարող չլինել: Մենք, ի վերջո, ուզենք թե չուզենք, գնալու ենք բնականոն զարգացման փուլով, ուր դերակատար պետք է լինեն քաղաքական ուժերը, քաղաքացիները, քաղաքացիական հասարակությունը: Մեր` ՀՅԴ-ի պարագայում, ընտրություններին չմասնակցելը խիստ հիմնավորված էր, որովհետեւ մասնակցել մի խաղի, որը խաղի կանոններ չունի, կանխորոշված է, ճիշտ չէր: Մենք գիտենք մեր անելիքը, մենք գիտենք մեր ճշմարտությունը, մենք մի պրոբլեմ ունենք` ՀՅԴ-ն առ այսօր չի կարողացել իր տեսակետները, համոզմունքները, ճշմարտությունը, սկզբունքները շատ ավելի լայն հասարակական շրջանակների հասկանալի, մատչելի դարձնել եւ ավելի մեծ հասարակական հենարան ունենալ: Մենք այս ուղղությամբ աշխատելու ենք, մենք շարունակելու ենք մեր գործը: Կուսակցությունը միայն ընտրությունների ժամանակ չէ, որ տեսակետներ է ներկայացնում:

-ՀՅԴ-ն ինչպե՞ս է ուղղորդելու իր ընտրազանգվածին:

-Դեռ վերջնական որոշում չկա, բայց, ամենայն հավանականությամբ, մարդկանց ազատ կթողնենք իրենց ընտրության հարցում: Օրինակ` տարբերակներից մեկն է` գնալ ընտրության եւ անվավեր դարձնել քվեաթերթիկը` դրանով իսկ արտահայտելով մոտեցումը, որ սրանք ընտրություններ չեն:

-Պարո'ն Վարդանյան, շատ է խոսվում այն մասին, որ ընտրություններից հետո հնարավոր է նոր կոալիցիա կամ, ասենք, ազգային համաձայնության կառավարություն ձեւավորվի: Ո՞ր դեպքում ՀՅԴ-ն կհամաձայնի կառավարման համակարգին մաս կազմելու` իշխանության առաջարկությանը:

-Չգիտեմ` որտեղ է խոսվում, բայց նման տրամադրություններ գոնե մեզ մոտ բացարձակապես գոյություն չունեն: Մենք ընդդիմադիր քաղաքական ուժ ենք, մենք հստակ ասել ենք մեր մոտեցումները: Մենք շարունակելու ենք մնալ ընդդիմադիր քաղաքական ուժ: Եթե կլինեն մեր մոտեցումների հետ կապված նույնություններ, եթե տեսնենք, որ իշխանությունը եկել, ասում է` այս բանն ուզում ենք անել, եթե դա, մեր համոզմամբ, ճիշտ է` մենք կօգնենք: Ի վերջո, բոլորիս նպատակը երկիրն այս վիճակից հանելն է, հասարակության համար նորմալ պայմաններ ստեղծելը եւ մեր ունեցած ներքին ու արտաքին մարտահրավերները լուծելը: Այս առումով, իհարկե, համընկնումներ կան, բայց դրանք նույնական չեն, եթե նույնական լինեին մենք նույն ուժը կլինեինք: Այսօր մենք այս իշխանությանը ընդդիմադիր քաղաքական ուժ ենք, մեր մոտեցումները էապես տարբերվում են, եւ այստեղ համագործակցության այնպիսի ձեւաչափ, որի մասին խոսում եք, հնարավոր չէ:

-Այս օրերին ձեր, ԲՀԿ-ի եւ ՀԱԿ-ի հասցեին բազմաթիվ քննադատական արտահայտություններ են հնչում, թե ինչո՞ւ հիմա դուրս եկաք պայքարից եւ չմասնակցեցիք ընտրություններին:

-Որքան ՀՅԴ-ի հասցեին տարբեր գործիչների, ԶԼՄ-ների քննադատությունները շատանում են, այնքան ակնհայտ է դառնում, որ մենք ճիշտ ընթացքի մեջ ենք. մասնակցել մի խաղի, որտեղ անհավասար պայմաններ են, որտեղ խաղի կանոններ չեն գործում, իշխանությունն ունի 10 անգամ ավելի հնարավորություն, եւ դա անօրինական հնարավորությունն է, ուղղակի անիմաստ է դառնում: Մեր չմասնակցելը շատ ավելի հիմնավոր է, քան ուրիշների մասնակցելը: Վաղ թե ուշ ՀՀ-ում լինելու են նորմալ ընտրություններ, եւ այդ ընտրություններում մենք պետք է կարողանանք մեր քաղաքացիներին նախապատրաստել, բերել այն գիտակցության, որ միայն քաղաքական սկզբունքների, ծրագրերի պայքարով է հնարավոր երկիրը հանել այս վիճակից, եւ մենք վստահ ենք, որ մեր այս ընթացքով շարունակելու եւ ընդլայնելու ենք մեր բացը:

Զրուցեց Ագնեսա Խամոյանը